Ως υπογλυκαιμία ορίζονται οι κλινικές εκδηλώσεις που οφείλονται σε πτώση στο ζάχαρο του αίματος κάτω του φυσιολογικού. Τουλάχιστον 20% θεραπευμένων ασθενών υπό ινσουλίνη ή δισκία παρουσιάζουν υπογλυκαιμικά συμπτώματα, που χρειάζονται επείγουσα ιατρική εκτίμηση και θεραπεία. Σε ελαφρά υπογλυκαιμία, οι ασθενείς ανεβάζουν το ζάχαρο μόνοι τους, ενώ αν χρειάζεται υποστήριξη από δεύτερο άτομο ή ενδοφλέβια χορήγηση αγωγής θεωρείται σοβαρή.
Διαβητικοί μπορεί να παρουσιάσουν υπογλυκαιμικά συμπτώματα με φυσιολογικές τιμές ζαχάρου ή και αυξημένες, ενώ υγιείς γυναίκες μπορεί σε νηστεία να παρουσιάζουν χαμηλές τιμές χωρίς συμπτωματολογία. Οι τιμές γλυκόζης στο αίμα προγευματικά κυμαίνονται από 70-100mg/dl και μεταγευματικά μεταξύ 140 και 150 mg/dl. Ομοιοστατικοί μηχανισμοί διατήρούν το ζάχαρο στα πλαίσια αυτά προς αποφυγή εγκεφαλικής βλάβης. Κυρίαρχος μηχανισμός είναι η ινσουλίνη που ελαττώνει την παραγωγή γλυκόζης και αυξάνει τη χρήση και αποθήκευση της ως γλυκαγόνο, ελαττώνοντας τη συγκέντρωσή της στο πλάσμα. Κατά την υπογλυκαιμία, αρχικά ελαττώνεται η έκκριση ινσουλίνης και αυξάνεται η παραγωγή γλυκαγόνου και αδρεναλίνης.
Η υπογλυκαιμία διακρίνεται σε 3 βασικά είδη:
- οξεία: προκαλείται κυρίως ιατρογενώς και χαρακτηρίζεται από εφιδρώσεις, άγχος, αίσθημα παλμών, ωχρότητα, αίσθημα πείνας και παραισθησία
- υποξεία: κυριαρχούν ο αποπροσανατολισμός, διαταραχές προσωπικότητας, αμνησία και απώλεια συνείδησης
- χρόνια νευρογλυκοπενία: σπάνια κατάσταση που ομοιάζει με διαταραχή προσωπικότητας, σχιζοφρένεια, παρανοϊκή ψύχωση κλπ
Η συμπτωματολογία υπογλυκαιμίας με αξιόπιστες φυσιολογικές τιμές γλυκόζης δε χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Δοκιμασίες πρόκλησης:
- Ολονύκτια νηστεία 18 ωρών: πολλοί ασθενείς με συμπτώματα υπογλυκαιμίας έχουν πρωινές τιμές κάτω από 50, οπότε διερευνώνται περαιτέρω
- Δοκιμασίες άσκησης: λαμβάνεται αίμα προ και κάθε 10′ άσκησης που διαρκεί συνολικά 30′. Οι πάσχοντες παρουσιάζουν ελαττωμένη γλυκόζη και αύξηση σε ινσουλίνη και c – πεπτίδιο.Οι υγιείς παρουσιάζουν φυσιολογική γλυκόζη και ινσουλίνη.
- 48ωρη νηστεία: θεωρείται η καταλληλότερη. Απαιτείται νοσηλεία, στενή παρακολούθηση και άμεση διακοπή της δοκιμασίας εφόσον παρουσιαστούν νευρογλυκοπενικά συμπτώματα.
- Δοκιμασία μεικτού γεύματος για έλεγχο μεταγευματικής υπογλυκαιμίας. Χορηγείται σύνηθες γεύμα, και ελέγχεται τριχοειδικό αίμα πρό και κάθε 30 λεπτά.
Παράγοντες που ενισχύουν την υπογλυκαιμία είναι η ηλικία, η αυτόνομη νευροπάθεια, φάρμακα, το αυστηρό επίπεδο ρύθμισης γλυκόζης με ινσουλίνη ή από του στόματος αντιδιαβητικά, συνδυαστικά με ελαττωμένη πρόσληψη θερμίδων. Επείγουσες περιπτώσεις υπογλυκαιμίας παρουσιάζονται σε οξεία λήψη αλκοόλ, χρόνιο αλκοολισμό, χρόνιο υποσιτισμό, ηπατοπάθεια, σήψη, νηστεία και ενδοκρινοπάθειες.
Για θεραπεία αποκατάστασης των επιπέδων γλυκόζης, η εκ του στόματος χορήγηση απαιτεί συνεργάσιμο ασθενή χωρίς συμπτωματολογία. 10-20 gr γλυκόζης με ποτήρι χυμού ή γάλακτος είναι η πρώτη χορήγηση. Υπάρχουν δισκία γλυκόζης των 5gr, ενώ σε 1 κουταλάκι του γλυκού επιτραπέζιας ζάχαρης υπάρχουν 4gr γλυκόζης. Σε χυμό πορτοκαλιού ή μήλου 120 ml υπάρχουν 10-15 gr γλυκόζης. Οι τιμές παρακολουθούνται κάθε 15 με 30 λεπτά, ενώ αν παρουσιαστεί διαταραχή περνούμε σε ενδοφλέβια χορήγηση. Ενήλικες με διαταραχή επιπέδου συνείδησης χρειάζονται 25 – 50gr bolus iv σε διάλυμα 50% γλυκόζης.Tα παιδιά χρήζουν 1 γρ./κλ σε αραίωση για την αποφυγή ιστικής νέκρωσης.
Πηγή: http://i-ygeia.gr
