Νέα Υόρκη
Πολλές απόψεις για την απώλεια βάρους και την πρόληψη της παχυσαρκίας θεωρούνται «ιερές» αλλά στην πραγματικότητα είναι αναληθείς ή δεν έχουν τεκμηριωθεί ακόμη, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο New England Journal of Medicine.
Ορισμένες από τις λανθασμένες αυτές υποθέσεις, που προκαλούν έκπληξη και στους ίδιους τους γιατρούς είναι ότι:
• ο θηλασμός προστατεύει το παιδί από την παχυσαρκία,
• η γυμναστική στο σχολείο προλαμβάνει την παιδική παχυσαρκία,
• η σταδιακή απώλεια βάρους είναι προτιμότερη από την γρήγορη,
• καις εκατοντάδες θερμίδες κάνοντας σεξ
είναι μερικοί μόνο από τους μύθους που περιβάλλουν την παχυσαρκία και εντοπίστηκαν από διεθνή ομάδα γιατρών με επικεφαλής τον Δρ Ντέιβιντ Άλισον από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμινγκχαμ.
«Τα δεδομένα αυτά είναι διάχυτα σε ιστότοπους, ενημερωτικά μέσα αλλά ακόμη και στην επιστημονική βιβλιογραφία, παρά τα αντικρουόμενα επιστημονικά στοιχεία», εξηγούν οι ερευνητές που εντόπισαν επτά μύθους και έξι επιπλέον αντιλήψεις που δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί αν είναι σωστές ή λάθος.
Οι επτά επικρατέστεροι μύθοι
Μύθος 1ος: Μικρές αλλαγές στην ενεργειακή πρόσληψη ή δαπάνη παράγουν μεγάλες, μακροπρόθεσμες αλλαγές βάρους. Αυτή η φαινομενικά λογική αντίληψη βασίζεται στον κανόνα ότι η απώλεια ή αύξηση του βάρους κατά ένα κιλό πηγάζει από την δαπάνη ή κατανάλωση 3.5000 θερμίδων. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό ισχύει μόνον μεσοπρόθεσμα. Τα επιπλέον κιλά είναι όλο και πιο δύσκολο να «φύγουν» όταν αρχίσετε να χάνετε βάρος. Και αυτό διότι, εν μέρει, καθώς χάνετε βάρος το σώμα έχει μικρότερες ενεργειακές απαιτήσεις, δηλαδή μπορεί να διατηρεί το βάρος (χωρίς καμιά απώλεια) με μικρότερο αριθμό θερμίδων.
Μύθος 2ος: Οι ρεαλιστικοί στόχοι στην αντιμετώπιση της παχυσαρκία είναι σημαντικοί διότι διαφορετικά οι ασθενείς αγχώνονται και χάνουν λιγότερο βάρος. Ποιος μπορεί να διαφωνήσει με την παραπάνω διαπίστωση; Ο Δρ Άλισον πάντως παραθέτει στοιχεία σύμφωνα με τα οποία οι άνθρωποι τα καταφέρουν καλύτερα όταν έχουν πιο φιλόδοξους στόχους.
Μύθος 3ος: Η σταδιακή απώλεια βάρους είναι καλύτερη από την γρήγορη απώλεια κιλών διότι τα κιλά που χάνονται γρήγορα μπορεί να επανέρθουν εξίσου άμεσα. Ο μύθος αυτός ισχύει περίπου 50 χρόνια, χωρίς να στηρίζεται σε λογική βάση. Μάλιστα μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που χάνουν γρήγορα βάρος είναι πιθανότερο να μην τα ξαναπάρουν για πολλά χρόνια μετά.
Μύθος 4ος: Οι άνθρωποι που αισθάνονται έτοιμοι να χάσουν βάρος είναι πιθανότερο να πρέπει να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους. Το να αισθάνεσαι έτοιμος δεν είναι κακός. Αλλά μελέτες δείχνουν ότι ο βαθμός ετοιμότητας ή θέλησης για δίαιτα δεν προβλέπει το εύρος της απώλειας βάρους ή την συμμόρφωση στο πρόγραμμα διαίτης.
Μύθος 5ος: Τα μαθήματα γυμναστικής στο σχολείο, υπό την μορφή που γίνονται σήμερα, παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση ή πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας. Όμως στην πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν ότι η αύξηση του αριθμού των ημερών που τα παιδιά κάνουν γυμναστική στο σχολείο δεν μειώνει την παιδική παχυσαρκία. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το είδος της σωματικής άσκησης (ως προς τη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια) δεν είναι αρκετό για να προάγει την διαρκή απώλεια βάρους. Ή τα παχύσαρκα παιδιά που την χρειάζονται περισσότερο, δεν κινούνται στον ίδιο βαθμό με τα άλλα παιδιά.
Μύθος 6ος: Ο θηλασμός προστατεύει τα παιδιά από μελλοντική παχυσαρκία. Ο θηλασμός έχει πολλές προστατευτικές επιδράσεις για το παιδί, όπως την αύξηση του δείκτη νοημοσύνης και την ανοσία, αλλά η προστασία από την παχυσαρκία δεν περιλαμβάνεται σε αυτές. Αν και η υποστήριξη της δοξασίας αυτής γίνεται με πάθος, μεγάλες μελέτες προσφάτως διαπίστωσαν ότι το ιστορικό θηλασμού δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στην παχυσαρκία.
Μύθος 7ος: Μια ερωτική συνεύρεση μπορεί να σας βοηθήσει να κάψετε εως και 300 θερμίδες. Ενδεχομένως και να αξίζει να το δοκιμάσετε! Αλλά η ομάδα υπό τον Δρ Άλισον υπολόγισε ότι ένας άνδρας 68 κιλών θα κάψει περίπου 250 θερμίδες ανά 60 λεπτά έντονου και διαρκούς σεξ. Ωστόσο, αρκετές είναι οι έρευνες που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η σεξουαλική επαφή δεν διαρκεί περισσότερο από έξι λεπτά, δηλαδή το πολύ να κάψετε 20 θερμίδες, περισσότερες απ’ ότι αν είστε καθιστοί και παρακολουθείτε τηλεόραση.
Μεταξύ των απόψεων που δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί αν είναι αληθείς ή ψευδείς είναι:
• Τα σνακ συντελούν σε αύξηση του βάρους,
• Τρώγοντας τακτικά πρωινό γεύμα προλαμβάνεις την αύξηση του βάρους,
• Περπάτημα και ποδηλασία μειώνουν τα ποσοστά παχυσαρκίας,
• Η διαρκής απώλεια και αύξηση βάρους προκαλεί πρόωρο θάνατο.
Μεταξύ των αποδεδειγμένων απόψεων είναι ότι:
• Η γυμναστική βελτιώνει την υγεία ανεξαρτήτως αν συντελεί σε απώλεια βάρους,
• Η γενετική δεν είναι πεπρωμένο, δηλαδή ο οποιοσδήποτε μπορεί να έχει ένα υγιές βάρος.
Η παχυσαρκία δεν κάνει κακό;
Μια ταυτόχρονη δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Medicine από τον Δρ Τσαρλς Χενεκενς του Ατλαντικού Πανεπιστημίου της Φλόριντα ασχολείται με έναν ακόμη μύθο που περιβάλει την παχυσαρκία: ότι δηλαδή δεν είναι θανατηφόρος.
Ο Δρ Χένεκενς εξηγεί ότι «οι κίνδυνοι που πηγάζουν από την παχυσαρκία έχουν υποεκτιμηθεί» και η παχυσαρκία πλησιάζει το κάπνισμα στη λίστα των αιτιών του προλήψιμου πρόωρου θανάτου, κυρίως λόγω της συνεισφορά της στην εκδήλωση του διαβήτη τύπο ΙΙ και της καρδιαγγειακής νόσου.
«Αν οι άνθρωποι δεν χάσουν βάρος και δεν αυξήσουν τα επίπεδα σωματικής άσκησης, η καρδιαγγειακή νόσος θα παραμένει ο νούμερο ένα φονιάς», προειδοποιεί ο ερευνητής.
Πρόσφατες μελέτες έχουν υπονοήσει ότι μερικά επιπλέον κιλά ενδεχομένως και να κάνουν καλό στην υγεία. Αλλά ο Δρ Άλισον εξηγεί ότι αυτή η παρεξήγηση πηγάζει από το γεγονός ότι συγκεκριμένοι πληθυσμοί, όπως οι ηλικιωμένοι, μπορούν να ανεχθούν το επιπλέον βάρος. Τα επιπλέον κιλά μπορεί να είναι ωφέλιμα αν ο ηλικιωμένος εκδηλώσει μια ασθένεια όπως ο καρκίνος, όπου ο ασθενής συνήθως χάνει βάρος κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι τα περιττά κιλά είναι υγιεινά», τονίζει ο Δρ Άλισον. Ενώ ο Δρ Χενεκενς προσθέτει ότι η παιδική παχυσαρκία είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, αφού αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου ΙΙ και καρδιακής νόσου, πριν την ηλικία των 30 ετών.
Ευτυχώς όμως, όπως καθιστά σαφές και η ομάδα του Δρ Άλισον, οι δίαιτες, ειδικά εκείνες που μειώνουν την πρόσληψη ενέργειας, είναι πολύ αποτελεσματικές στη μείωση του βάρους και οι περιβαλλοντικές αλλαγές, όπως η γυμναστική, μπορούν να συντελέσουν στην πρόληψη της αύξησης του βάρους.
