Τι είναι λοιπόν το clawback και το rebate; Από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες έχει προέλθει η πρακτική και ο όρος του clawback και η πρακτική και ο όρος του rebate.
Εμείς σε αυτό το άρθρο θα μείνουμε αποκλειστικά και μόνον στη χρήση των δύο όρων (clawback και το rebate) και πρακτικών στις συναλλαγές του δημοσίου και ιδιαιτέρως του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) με τους παρόχους του.
Clawback σημαίνει επιστροφή χρηματικού ποσού από τις φαρμακευτικές εταιρείες προς το δημόσιο, όπου το χρηματικό ποσό της επιστροφής προς το δημόσιο και συγκεκριμένα προς τον ΕΟΠΥΥ, είναι ίσο με την ετήσια υπέρβαση του προκαταβολικά συμπεφωνημένου ορίου, για παράδειγμα, της δημόσιας εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή της δαπάνης του ΕΟΠΥΥ για φάρμακα των ασφαλισμένων του.
Εάν για παράδειγμα ο ΕΟΠΥΥ έχει συμφωνήσει με την τρόικα ότι δεν θα δαπανήσει για το 2017 πάνω από 1,945 δισ. ευρώ για φάρμακα των ασφαλισμένων του, αλλά οι γιατροί έχουν συνταγογραφήσει φάρμακα αξίας 2,5 δισ. ευρώ, τα οποία οι φαρμακευτικές εταιρείες και τα ιδιωτικά φαρμακεία πούλησαν στους ασφαλισμένους, τότε ο νόμος ορίζει ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες θα επιστρέψουν πίσω στον ΕΟΠΥΥ χρηματικό ποσό ίσο με την υπέρβαση, δηλαδή ίσο με περίπου 550 εκατ. ευρώ, κατανεμημένο ανά εταιρεία, αναλόγως του όγκου των πωλήσεων της κάθε μίας.
Rebate ονομάζεται η κάθε θεσμοθετημένη και ακούσια έκπτωση την οποία «δίνουν» οι ιδιώτες πάροχοι στον ΕΟΠΥΥ, είτε οι φαρμακοποιοί είτε οι γιατροί κ.λπ. Η έκπτωση συνήθως καταβάλλεται ανά μήνα, αλλά μπορεί να είναι και ετήσια, υπολογιζόμενη ανά μήνα.
Ένα πολύ απλό παράδειγμα, όταν κάποιος είναι πελάτης σου και μηνιαίως σου αποφέρει κέρδη, για να δείξεις την ευγνωμοσύνη σου, του λες για παράδειγμα:
σε κάθε 100 ευρώ αγορά, θα σου επιστρέφω το 5% πίσω.
Έτσι ο «πελάτης» επιλέγει ποιο «μαγαζί» δίνει το μεγαλύτερο rebate και ψωνίζει με συνέπεια, καλύπτοντας τις ανάγκες του από το συγκεκριμένο μαγαζί.
Ως γνωστόν, το clawback, ιδιαιτέρως, έχει ξεσηκώσει την αντίδραση των φαρμακευτικών εταιρειών, οι οποίες θεωρούν ότι το κράτος τις τιμωρεί για δικές του αδυναμίες, καθώς δεν ευθύνονται οι φαρμακευτικές εταιρείες, λένε, για τις υπερβάσεις των ορίων δαπανών, οι οποίες οφείλονται είτε στην συνταγογράφηση από τους γιατρούς είτε στις παραγγελίες για προμήθειες από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Clawback και rebate υπάρχουν συνήθως σε όλους τους κωδικούς οι οποίοι αφορούν κλειστούς προϋπολογισμούς για τον ΕΟΠΥΥ, δηλαδή όπου υπάρχει όριο δαπανών για κάποιο υλικό ή υπηρεσία, που λαμβάνει από τους ιδιώτες παρόχους.
Οπότε κάθε φορά που ακούμε για μείωση του προυπολογισμού για τις δαπάνες των αναλωσίμων, παράλληλα θα ακούμε και μεγάλα παράπονα γιατί οι φαρμακευτικές εταιρείες (και μαζί και φαρμακεία και οι ιατροί κλπ.) θα πρέπει να κόψουν από το κέρδος τους με βάση τόσο το rebate που έχει νομοθετηθεί ή έχουν προσφέρει αλλά και με βάση το επιβαλλόμενο Clawback που δεν μπορούν να αποφύγουν.
Η μεγάλη όμως αλήθεια είναι μια: οι «απλοί» ασθενής που έστω δεν καταλαβαίνουν ή δεν γνωρίζουν αυτούς τους όρους, σίγουρα τους νιώθουν στην ήδη άδεια τσέπη τους!
Του Βασίλη Βενιζέλου
