Είδη ινσουλίνης
Ταχείας δράσης: Συνήθως λαμβάνεται πριν από κάποιο γεύμα για να καλύψει την αύξηση της γλυκόζης η οποία οφείλεται στη λήψη τροφής. Αυτό το είδος της ινσουλίνης χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια ινσουλίνη μακράς διαρκείας.
Βραχείας δράσης: Συνήθως λαμβάνεται περίπου 30 λεπτά πριν από κάποιο γεύμα για να καλύψει την αύξηση της γλυκόζης η οποία οφείλεται στη λήψη τροφής. Αυτό το είδος της ινσουλίνης χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με μια ινσουλίνη μακράς διαρκείας.
Ενδιάμεσης δράσης: Καλύπτει τις αυξήσεις στις τιμές της γλυκόζης όταν οι ινσουλίνες ταχείας δράσης σταματήσουν να δρουν. Αυτό το είδος της ινσουλίνης συχνά συνδυάζεται με ταχείας ή βραδείας δράσης ινσουλίνες και συνήθως η λήψη της γίνεται δυο φορές τη μέρα.
Μακράς διαρκείας: Αυτό το είδος της ινσουλίνης συχνά συνδυάζεται, όποτε είναι απαραίτητο, με ταχείας ή βραδείας δράσης ινσουλίνη. Μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα όταν οι ταχείας δράσης ινσουλίνες σταματήσουν να δρουν. Λαμβάνεται μια ή δυο φορές την ημέρα.
Ινσουλίνες ταχείας δράσης (υπερταχέα ανάλογα) – Humalog, Novolog, Apidra
Λήψη/πότε να το παίρνετε: 0-15 λεπτά πριν από το γεύμα
Απαρχή: Χρόνος που απαιτείται για να φτάσει η ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος: 10-30 λεπτά
Αιχμή: Χρονική περίοδος όπου η ινσουλίνη είναι περισσότερο αποτελεσματική: 30 λεπτά – 3 ώρες
Διάρκεια: Για πόσο χρονικό διάστημα λειτουργεί η ινσουλίνη: 3-5 ώρες
Ινσουλίνες βραχείας δράσης – Regular (R)
Λήψη/πότε να το παίρνετε: 30 λεπτά πριν από το γεύμα
Απαρχή: Χρόνος που απαιτείται για να φτάσει η ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος: 30 λεπτά – 1 ώρα
Αιχμή: Χρονική περίοδος όπου η ινσουλίνη είναι περισσότερο αποτελεσματική: 2-5 ώρες
Διάρκεια: Για πόσο χρονικό διάστημα λειτουργεί η ινσουλίνη: Μέχρι 12 ώρες
Ινσουλίνες ενδιάμεσης δράσης – NPH (N)
Λήψη/πότε να το παίρνετε: Δεν χρειάζεται να λαμβάνεται με κάποιο γεύμα
Απαρχή: Χρόνος που απαιτείται για να φτάσει η ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος: 1,5-4 ώρες
Αιχμή: Χρονική περίοδος όπου η ινσουλίνη είναι περισσότερο αποτελεσματική: 4-12 ώρες
Διάρκεια: Για πόσο χρονικό διάστημα λειτουργεί η ινσουλίνη: Μέχρι 12 ώρες
Ανάλογα μακράς δράσης – Lantus Levemir
Λήψη/πότε να το παίρνετε: Δεν χρειάζεται να λαμβάνεται με κάποιο γεύμα
Απαρχή: Χρόνος που απαιτείται για να φτάσει η ινσουλίνη στην κυκλοφορία του αίματος: 0,8-4 ώρες
Αιχμή: Χρονική περίοδος όπου η ινσουλίνη είναι περισσότερο αποτελεσματική: Ελάχιστος χρόνος αιχμής
Διάρκεια: Για πόσο χρονικό διάστημα λειτουργεί η ινσουλίνη: Μέχρι 12 ώρες
Γιατί πήρα βάρος όταν ξεκίνησα τη λήψη ινσουλίνης;
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες οι οποίοι σας οδηγούν να πιστέψετε ότι η ινσουλίνη «φταίει» για το βάρος που πήρατε.
Οι άνθρωποι οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν κατάφεραν να ελέγξουν επαρκώς το σάκχαρό τους, κάποιες φορές χάνουν βάρος καθώς δεν καταφέρνουν να μετατρέψουν με το σωστό τρόπο την τροφή σε ενέργεια. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή δεν παράγουν αρκετή ινσουλίνη, είτε επειδή το σώμα τους αδυνατεί να χρησιμοποιήσει κατάλληλα την ινσουλίνη που παράγει. Η τροφή τότε καταλήγει με τη μορφή πλεονάσματος γλυκόζης να κυκλοφορεί στο αίμα (με επακόλουθο την υψηλή συγκέντρωση γλυκόζης). Τελικά, το σώμα αδυνατεί να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο πλεόνασμα γλυκόζης το οποίο κυκλοφορεί στο αίμα, οπότε και το αποβάλλει μέσα από τα ούρα.
Όταν οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα κινούνται σε υψηλά επίπεδα, μπορεί να πάθετε αφυδάτωση καθώς το σώμα σας εργάζεται με στόχο να απομακρύνει όλο το πλεόνασμα γλυκόζης-γεγονός που σας κάνει να νομίζετε ότι έχετε χάσει βάρος ενώ στην πραγματικότητα έχετε χάσει υγρά. Έπειτα, όταν ξεκινάτε την αγωγή με την ινσουλίνη και ελέγχετε πιο αποτελεσματικά τη γλυκόζη στο αίμα σας, αρχίζετε να παρουσιάζετε υπερβολική κατακράτηση υγρών για να αντεπεξέλθετε στην προηγούμενη κατάσταση της αφυδάτωσης. Αυτό το γεγονός σας κάνει να νομίζετε ότι έχετε ξαφνικά πάρει πολύ βάρος και το συνδέετε με τη λήψη ινσουλίνης, ενώ στην πραγματικότητα αυτό που συμβαίνει είναι ότι όταν λαμβάνετε τις σωστές δόσεις ινσουλίνης δίνετε στο σώμα σας τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει καλύτερα την τροφή και να διατηρήσει μια σωστή ισορροπία υγρών.
Επίσης, μόλις ξεκινήσετε τη λήψη ενέσεων ινσουλίνης και αρχίσει το σώμα σας να ελέγχει τη γλυκόζη στο αίμα, τότε έχετε αρκετή ποσότητα ινσουλίνης στην κυκλοφορία του αίματος ώστε να εισχωρήσει η γλυκόζη στα κύτταρα του σώματος όπου θα χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια για το σώμα. Κατά συνέπεια, η γλυκόζη που παράγεται από τη λήψη τροφής δεν παραμένει στην κυκλοφορία του αίματος και δεν αποβάλλεται από τα ούρα. Άρα παίρνετε βάρος.
Η υψηλή συγκέντρωση της γλυκόζης μπορεί να προκαλέσει επίσης, το αίσθημα της πείνας, καθώς δεν καταφέρνει όλη η τροφή που λαμβάνετε να εισχωρήσει στα κύτταρα σας με τη μορφή ενέργειας και να θρέψει τα κύτταρα. Έπειτα, όταν ξεκινάτε τη λήψη ινσουλίνης και συνεχίζετε ταυτόχρονα να τρώτε την ίδια ποσότητα φαγητού, παίρνετε βάρος. Προηγουμένως, καταφέρνατε να τρώτε περισσότερη τροφή επειδή το σώμα σας δεν μπορούσε να τη χρησιμοποιήσει κατάλληλα. Μόλις όμως η γλυκόζη στο αίμα σας σταθεροποιηθεί σε πιο φυσιολογικά επίπεδα, δηλαδή, απλά χρησιμοποιείτε κατάλληλα την τροφή, τότε παίρνετε βάρος.
Κάποια άτομα συνδέουν τη λήψη ινσουλίνης με την απόκτηση βάρους. Μερικές φορές μειώνουν τη λήψη ινσουλίνης και επιτρέπουν στα επίπεδα της γλυκόζης να επανέλθουν σε υψηλές τιμές μόλις ανακαλύψουν ότι με αυτόν τον τρόπο μπορούν να χάσουν μερικά κιλά μέσα σε λίγες μέρες. Δυστυχώς, μόλις επιστρέψουν στη χρήση της σωστής δόσης ινσουλίνης για να διατηρήσουν τον έλεγχο στο σάκχαρό τους, ανακαλύπτουν, απογοητευμένοι, ότι ξαναπαίρνουν το αρχικό βάρος που έχασαν-και ίσως και παραπάνω κιλά- εξίσου γρήγορα. Η διαχείριση των δόσεων της ινσουλίνης με σκοπό το αδυνάτισμα, αποτελεί ένα ανθυγιεινό σχήμα αντιμετώπισης του βάρους. Το να επιτρέψετε στη γλυκόζη σας να πάρει υψηλές τιμές μπορεί να σας οδηγήσει σε μακροχρόνιες επιπλοκές-καθώς και σε προβλήματα αυξομείωσης του βάρους σας όταν προσπαθήσετε να επαναφέρετε τη γλυκόζη σε φυσιολογικά επίπεδα.
Όταν ξεκινάτε τη λήψη ινσουλίνης, συζητήστε με τον διαβητολόγο που σας παρακολουθεί πώς να αντιμετωπίσετε τις ανησυχίες σας για το βάρος. Μπορεί αυτό να σημαίνει ότι θα χρειαστεί να κάνετε κάποιες προσαρμογές στην ποσότητα του φαγητού σας. Θα χρειαστεί να τρέφεστε επαρκώς ώστε να εξασφαλίσετε ότι δεν έχετε κάποια αντίδραση χαμηλής συγκέντρωσης γλυκόζης στο αίμα. Ωστόσο, ίσως χρειαστεί για ένα μικρό χρονικό διάστημα, να τρώτε λιγότερο από όσο τρώγατε τότε που ξεκίνησαν τα προβλήματα που προκλήθηκαν από την υψηλή συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα.
Οδηγίες φύλαξης της ινσουλίνης
Παρόλο που οι κατασκευάστριες εταιρείες συστήνουν τη φύλαξη της ινσουλίνης στο ψυγείο, η ένεση της παγωμένης ινσουλίνης μπορεί μερικές φορές να είναι επώδυνη. Για να αντισταθμίσετε αυτό το ενδεχόμενο, μπορείτε να φυλάξετε τη φιάλη της ινσουλίνης σε θερμοκρασία δωματίου (2ο-30ο) για περίπου ένα μήνα. Οι φιάλες δεν πρέπει να φυλάσσονται σε κάποιο ζεστό μέρος κοντά σε εστία θερμότητας ή σε άμεση επαφή με το φως του ήλου. Επίσης, μην τις φυλάσσετε κοντά σε πάγο ή σε μέρη όπου η ινσουλίνη μπορεί να παγώσει.
Εάν αγοράσετε περισσότερες από μια φιάλες, φυλάξτε όσες δεν χρησιμοποιείτε στο ψυγείο. Έπειτα, όταν τη χρειαστείτε, βγάλτε μια φιάλη από το ψυγείο προτού τη χρησιμοποιήσετε ώστε να είναι έτοιμη για την επόμενη ένεση που θα κάνετε. Τις φιάλες που δεν έχουν ανοιχτεί ακόμη μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε μέχρι την ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στη συσκευασία ή στη φιάλη.
ΜΗΝ χρησιμοποιήσετε την ινσουλίνη εάν την έχετε φυλάξει σε θερμοκρασία δωματίου για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ένα μήνα. Εξετάστε με προσοχή τη φιάλη για να σιγουρευτείτε ότι η ινσουλίνη έχει φυσιολογική εμφάνιση προτού αντλήσετε την ινσουλίνη μέσα στη σύριγγα.
Η ινσουλίνες μάρκας aspart, lispro, regular ή glargine θα πρέπει να είναι διαυγείς και όχι θολές.
Εξετάστε την ινσουλίνη για παρουσία σωματιδίων ή αποχρωματισμό.
Οι ινσουλίν&emppsilon;ς NPH, ultralente ή lente δεν πρέπει να παρουσιάζουν κομμάτια πάγου ή κρυστάλλους είτε στην ινσουλίνη είτε στα τοιχώματα της φιάλης ή μικρά σωματίδια μέσα στην ινσουλίνη.
Εάν παρατηρήσετε οτιδήποτε από τα παραπάνω στην ινσουλίνη σας, ΜΗΝ τη χρησιμοποιήσετε. Επιστρέψτε τις φιάλες που δεν έχετε ανοίξει στο φαρμακείο για να τις ανταλλάξετε με άλλες ή να σας επιστραφούν τα χρήματά σας.
Πηγές:
Joslin Diabetes Center
International Diabetes Fenderation
