Έχει υπολογισθεί ότι εφτά στους δέκα διαβητικούς ασθενείς έχουν βλάβες στα νεύρα, που επηρεάζουν την αίσθηση στα πόδια. Περίπου 15% των διαβητικών θα παρουσιάσουν έλκος στα πόδια τους.
Μεταξύ αυτών που πάσχουν από έλκη των ποδιών τους, 25% θα υποστούν ακρωτηριασμό με απώλεια του ενός ποδιού τους.
Δυστυχώς κάθε χρόνο διενεργείται ένας μεγάλος αριθμός ακρωτηριασμών λόγω διαβήτη. Η ελλιπής διαφώτιση των ασθενών και η μη επαρκής συμμόρφωσή τους στις οδηγίες των γιατρών τους συμβάλλουν στο αυξημένο ποσοστό
ακρωτηριασμών.
Η εικόνα χειροτερεύει ακόμη περισσότερο εάν λάβουμε υπόψη ότι έρευνες τεκμηριώνουν ότι από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ακρωτηριασμό ποδιού ή κνήμης εξαιτίας του διαβήτη τους, το 50% θα χάσουν και το άλλο πόδι ή κνήμη τους από ακρωτηριασμό στα πέντε χρόνια που ακολουθούν.
Για να βελτιωθεί η δυσάρεστη αυτή εικόνα, επιβάλλεται να γίνεται η ορθή φροντίδα των ποδιών των διαβητικών.
Η καλή φροντίδα των ποδιών είναι η καλύτερη πρόληψη εναντίον των ακρωτηριασμών σε διαβητικούς ασθενείς.
Οι νευροπάθειες που συνοδεύουν το διαβήτη καταστέλλουν το αίσθημα του πόνου στα πόδια. Το αίσθημα όμως αυτό είναι μια μορφή άμυνας που προειδοποιεί για προβλήματα στα πόδια.
Σε περίπτωση που δημιουργείται μια πληγή μετά από μικροτραυματισμούς και άλλους λόγους στα πόδια, ο ασθενής δεν αντιλαμβάνεται την επιδείνωση που δημιουργείται λόγω της επαναλαμβανόμενης πίεσης που ασκείται στην πληγή από το περπάτημα. Το αποτέλεσμα είναι ότι το έλκος γίνεται μεγαλύτερο και πιο βαθύ.
Εάν μια πληγή στο πόδι ή την κνήμη ενός διαβητικού δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά, μπορεί να υποστεί μόλυνση.
Οι μολύνσεις κάτω από αυτές τις περιστάσεις στους διαβητικούς, μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές και τελικά η μόνη θεραπευτική επιλογή να είναι ο ακρωτηριασμός.
Η καλύτερη πρόληψη είναι η αυτοεξέταση από τον ίδιο το διαβητικό ασθενή. Είναι απαραίτητο οι διαβητικοί, κάθε μέρα να αφιερώνουν ένα έως δύο λεπτά για να εξετάζουν τα πόδια τους.
Πολύ συχνά, οι διαβητικοί δεν ελέγχουν τα πόδια τους και έτσι δεν ανακαλύπτουν έγκαιρα μικρά κοψίματα και άλλους μικροτραυματισμούς που προκαλούν πληγές.
Λόγω της νευροπάθειας δεν υπάρχει ο πόνος που να δίνει το σήμα συναγερμού για την έναρξη και επιδείνωση της βλάβης. Ακόμη και μερικές μέρες καθυστέρησης στη διάγνωση και θεραπεία, μπορούν να συμβάλουν σε μια σοβαρότερη εξέλιξη μιας πληγής που εμφανίζεται στα πόδια των διαβητικών.
Εάν οι ιατρικές και χειρουργικές θεραπείες δεν μπορούν να αποκαταστήσουν την κυκλοφορία του αίματος, να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά τη μόλυνση και να αποκαταστήσουν λειτουργικά το πόδι, τότε ο ακρωτηριασμός
καθίσταται η μόνη λύση που μπορεί να επιτρέψει στον ασθενή να ξεπεράσει το πρόβλημα.
Τα προβλήματα των ποδιών στους διαβητικούς λόγω νευροπάθειας και μικροαγγειοπάθειας, δεν είναι μια αναπόφευκτη επιπλοκή της νόσου.
Εφαρμόζοντας μερικούς απλούς κανόνες πρόληψης μπορούμε να απομακρύνουμε πλήρως τον κίνδυνο ακρωτηριασμού τους.
Τα μέτρα που μπορούν να βοηθούν τους διαβητικούς να αποφεύγουν ή να μειώνουν τον κίνδυνο για έλκη στα πόδια τους και για ακρωτηριασμούς περιλαμβάνουν:
1. Καλός έλεγχος της γλυκαιμίας. Έτσι μειώνονται τα καρδιαγγειακά προβλήματα, διατηρείται μια καλή κυκλοφορία αίματος και ελαχιστοποιείται η μικροαγγειοπάθεια και ο κίνδυνος της διαβητικής νευροπάθειας.
2. Απώλεια των περιττών κιλών, αποφυγή του καπνίσματος, διατροφή όπως συστήνεται από το γιατρό και το διαιτολόγο για τους διαβητικούς, ορθή λήψη των φαρμάκων όπως συστήνονται από το γιατρό και σωματική άσκηση.
3. Τουλάχιστο μια φορά την ημέρα ο διαβητικός ασθενής πρέπει να εξετάζει τα πόδια του, να ψάχνει για κοψίματα και άλλες μικρές πληγές που πιθανόν να υπάρχουν αλλά δεν τα αισθάνεται λόγω νευροπάθειας.
4. Οι ασθενείς με διαβήτη δεν πρέπει να περπατούν με γυμνά πόδια σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους.
5. Τα νύχια πρέπει να κόβονται ίσια και όχι βαθιά ή στις γωνίες. Επίσης δεν πρέπει οι ασθενείς να κόβουν κάλους μόνοι τους.
6. Tα πόδια πρέπει να πλένονται καθημερινά σε χλιαρό νερό και να στεγνώνονται καλά.
7. Τα παπούτσια πρέπει να είναι άνετα με επαρκή χώρο για τα δάκτυλα των ποδιών.
8. Οι κάλτσες πρέπει να αλλάζονται κάθε μέρα, να μην είναι πολύ χοντρές και να μη δημιουργούν υγρασία στα πόδια και παπούτσια.
9. Πριν φορέσουν τα παπούτσια τους, οι διαβητικοί πρέπει να ελέγχουν ότι δεν υπάρχει κάτι μέσα, μικρές πέτρες, άμμος ή προεξοχές που δυνατόν να πληγώνουν το πόδι.
10. Εάν οι διαβητικοί διαπιστώσουν ότι υπάρχει στο πόδι τους μια πληγή ή ένα κόψιμο που δεν φαίνεται να κλείνει γρήγορα, τότε πρέπει άμεσα να δουν το γιατρό τους.
Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε, ότι από όλες τις επιπλοκές του διαβήτη, τα έλκη στα πόδια και οι ακρωτηριασμοί είναι από αυτές που μπορούν να προληφθούν το περισσότερο.
Εξαρτάται από τον κάθε ασθενή, από το πόσο καλά θα μπορεί να ελέγχει το διαβήτη και να φροντίζει με επιμέλεια τα πόδια του, εάν θα υποστεί ή όχι σοβαρές επιπλοκές και ακρωτηριασμό των ποδιών ή των κνημών του.
