Σακχαρώδης διαβήτης και στοματική υγεία

Η πρόληψη των προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας ξεκινά από την καλή ρύθμιση του σακχάρου.
Τι θα πρέπει να προσέχουν οι ασθενείς
Αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν νοσήματα της στοματικής κοιλότητας παρουσιάζουν τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, δεδομένου ότι ο διαβήτης ευνοεί την εμφάνιση και την όξυνση φλεγμονής στο στόμα.
Πιο συγκεκριμένα, όπως σημειώνει ο φορέας ACFF- Alliance for a Cavity-Free Future (Συμμαχία για ένα Μέλλον Χωρίς Τερηδόνα) ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση περιοδοντίτιδας και τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη παρουσιάζουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για περιοδοντίτιδα σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν διαβήτη.
Επίσης, η εξέλιξη και η βαρύτητα της περιοδοντίτιδας είναι μεγαλύτερη σε άτομα με μη καλά ρυθμισμένο διαβήτη.
Τα συνηθέστερα προβλήματα στοματικής υγείας που εμφανίζουν αφορούν μυκητασιακές και άλλες λοιμώξεις (καντιντίαση, ομαλός λειχήνας), καθυστερημένη ικανότητα επούλωσης των τραυμάτων των μαλακών ιστών λόγω μειωμένης άμυνας του οργανισμού, αίσθηση καύσου στο στόμα και αλλαγή της γεύσης, ξηροστομία, τερηδόνα και νόσους των ούλων (ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα).
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Περιοδοντολογίας η συχνότητα περιοδοντικών προβλημάτων στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είναι διπλάσια από ότι στο γενικό πληθυσμό.
Έτσι, ενώ η περιοδοντική νόσος στον υγιή πληθυσμό δεν είναι πολύ συχνή μέχρι την ηλικία των 20 ετών, το 30% των ατόμων αυτής της ηλικίας που πάσχουν από διαβήτη έχουν περιοδοντική νόσο, ενώ στις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες η συχνότητα εμφάνισης της πάθησης είναι πολύ μεγαλύτερη.
Έχει διαπιστωθεί ότι το 50% των διαβητικών μέχρι την ηλικία των 35 ετών, πάσχουν από περιοδοντική νόσο και στην ηλικία 45-54 ετών πάσχει πάνω από το 80% -έναντι 60% στον υγιή πληθυσμό.
Επίσης, σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχει αναφερθεί η εμφάνιση ξηροστομίας δηλαδή μειωμένη ροή σάλιου, λόγω είτε μεταβολικών αλλαγών ή νευρολογικών διαταραχών ή της φαρμακευτικής αγωγής που ακολουθούν.
Οι συνέπειες της ξηροστομίας περιλαμβάνουν μειωμένη αντιμικροβιακή δράση, καθώς και αυξημένο κίνδυνο για τερηδόνα. Πράγματι, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο για τερηδόνα, τόσο λόγω της προαναφερθείσας μειωμένης ροής σάλιου, όσο και λόγω της υπεργλυκαιμίας η οποία ευνοεί την ανάπτυξη των τερηδονογόνων μικροβίων.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με μελέτες σε παιδιά και εφήβους με Διαβήτη τύπου Ι, η ανεπαρκής ρύθμιση του σακχάρου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες (έως και 3 φορές) τερηδονικές βλάβες, σε σύγκριση με τα άτομα που επιτυγχάνουν καλό γλυκαιμικό έλεγχο.
Η κακή στοματική υγεία ως παράγοντας κινδύνου
Συνεχώς αυξανόμενα δεδομένα, υποδεικνύουν ότι οι στοματικές φλεγμονές μπορούν να έχουν αντίκτυπο σε γενικά νοσήματα.
Υπάρχουν έρευνες που υποστηρίζουν ότι η προχωρημένη περιοδοντίτιδα μπορεί να δυσχεράνει το γλυκαιμικό έλεγχο στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου σε μη διαβητικά άτομα.
Επίσης, η βαρύτητα της περιοδοντίτιδας αυξάνει τον κίνδυνο για την εμφάνιση επιπλοκών του διαβήτη, ενώ πρόσφατα στοιχεία, υποδεικνύουν αυξημένο ενδεχομένως κίνδυνο για έναρξη διαβήτη σε άτομα με βαριάς μορφής περιοδοντίτιδα.
Από την άλλη μεριά, η περιοδοντική θεραπεία βοηθάει στον γλυκαιμικό έλεγχο σε άτομα με διαβήτη, διότι βάσει μελετών βρέθηκε ότι τα επίπεδα του σακχάρου ήταν χαμηλότερα μετά την περιοδοντική θεραπεία.
Τρόποι πρόληψης
Για καλή στοματική υγεία, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη χρειάζεται να:
– Ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα
– Επισκέπτονται τακτικά τον οδοντίατρο τους
– Διατηρούν καλή στοματική υγιεινή
– Σταματήσουν το κάπνισμα, το οποίο επιδεινώνει τις νόσους των ούλων
Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ενημερώσουν τον οδοντίατρο τους ότι πάσχουν από τη νόσο καθώς και για την φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούν (ο σακχαρώδης διαβήτης, ιδιαίτερα όταν δεν ρυθμίζεται καλά, μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές σε ορισμένες οδοντιατρικές θεραπείες όπως οι χειρουργικές επεμβάσεις), να επισκέπτονται τον οδοντίατρο τακτικά – κάθε 6 μήνες- για παρακολούθηση της στοματικής υγείας και να είναι σχολαστικοί με την στοματική τους φροντίδα.
Συμμαχία για ένα Μέλλον Χωρίς Τερηδόνα
Η παγκόσμια κίνηση Alliance for a Cavity-Free Future είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2010. Τον Ιούλιο του 2013 ανακοινώθηκε η λειτουργία του Ευρωπαϊκού παραρτήματος. Μέχρι στιγμής υπάρχουν παραρτήματα στην Κίνα, την Κολομβία, το Μεξικό, τη Βραζιλία και τη Βενεζουέλα. Ο ACFF διεθνώς συνεργάζεται και υποστηρίζεται από το Global Child Dental Funt, το Kings College London και την Colgate.
Το Ελληνικό Παράρτημα του ACFF ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο 2013, με στόχο, μέσω της ανάληψης πρωτοβουλιών και δράσεων, να συμβάλλει στη μείωση της τερηδόνας στη χώρα μας. Ο ACFF Ελλάς, σχηματίστηκε με τη συμμετοχή και συνεργασία της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, της Ελληνικής Παιδοδοντικής Εταιρείας καθώς και καταξιωμένων εκπροσώπων της Οδοντιατρικής κοινότητας.