Η κορτιζόλη θεωρείται η κατεξοχήν ορμόνη του στρες. Σε περίπτωση που το στρες είναι στιγμιαίο (π.χ. όταν τρέχουμε να προλάβουμε το λεωφορείο για να μην το χάσουμε) δεν υπάρχει πρόβλημα με την κορτιζόλη. Αλλά αν υπάρχει υπερκορτιζολισμός, δηλαδή χρόνια ανεβασμένη παραγωγή κορτιζόλης στο σώμα, κάτι που δηλώνει συνεχές άγχος και στρες (όπως συμβαίνει στην κατάθλιψη), τότε η κορτιζολη μπορεί να προκαλέσει πολλές παρενέργειες, ακόμα και ασθένειες.
Η παραγωγή της κορτιζόλης έχει αγαθές προθέσεις: να δώσει ενέργεια στο σώμα όταν αυτό βρεθεί σε συνθήκες στρες, όπως όταν δεχόμαστε σωματική επίθεση. Μας διευκολύνει να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια που έχουμε αποθηκευμένη στο σώμα μας. Η ορμόνη είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης. Μάλιστα μια προσωρινή αύξηση της κορτιζόλης επιφέρει μια ήπια ευφορία στον εγκέφαλο.
Το πρώτο που κάνει η κορτιζόλη είναι να αυξήσει αμέσως τη γλυκόζη στο αίμα (το σάκχαρο του αίματος) διασπώντας το γλυκογόνο που είναι αποθηκευμένο στο συκώτι.
Επίσης προωθεί τη μετατροπή ορισμένων αμινοξέων σε γλυκόζη, μια διαδικασία που ονομάζεται γλυκονεογένεση. Ακόμη, ενισχύει τη λιπόλυση, την έξοδο των λιπαρών οξέων από τις αποθήκες τους προς το αίμα.
Η κορτιζόλη δεν αυξάνεται μόνο όταν υπάρχει φυσική απειλή. Αυξάνεται πάντα όταν υπάρχει stress στον οργανισμό για οποιοδήποτε λόγο. Παραδείγματα αποτελούν η ασθένεια, η μυϊκή εξάντληση, ο πυρετός, ο πόνος, η χειρουργική επέμβαση, η υπογλυκαιμία ή ακόμα και το άγχος.
Μπορεί η κορτιζόλη να είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης στις περιπτώσεις φυσικής απειλής και γενικότερα του στρες αλλά αυτό το δώρο γίνεται εχθρός όταν ζούμε σε κατάσταση μόνιμου άγχους. Το σώμα απελευθερώνει συνεχώς περίσσεια ενέργεια καθώς νιώθει ότι απειλείται σε μόνιμη βάση και αυτό αυξάνει τις πιθανότητες για ένα μεγάλο αριθμό ασθενειών που σχετίζονται με το μεταβολισμό, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία.
Θεωρείται διαβητογόνος ορμόνη διότι με τον καιρό η κορτιζόλη, όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπδα, αποδυναμώνει τη διαχείριση της γλυκόζης και καθιστά αδύνατη την αντίδραση του σώματος στην ινσουλίνη. Προκαλεί δηλαδή αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που μπορεί να εξελιχθεί σε διαβήτη τύπου 2. Μία έρευνα έδειξε πως πιθανότατα το 64% των ανθρώπων που έχουν πληγεί με καταστροφικά γεγονότα στη ζωή τους να είναι διαβητικοί χωρίς καν να το γνωρίζουν. Αυτό δείχνει τον καταστροφικό ρόλο που μπορεί να παίζει το άγχος.
Ένα άλλο κακό που κάνει ο υπερκορτιζολισμός είναι ότι αποδομείται ο μυϊκός ιστός (επειδή τα αμινοξέα μετατρέπονται σε γλυκόζη). Η μυϊκή μάζα ελαττώνεται, ενώ υπάρχει κίνδυνος για οστεοπόρωση. Το δέρμα εμφανίζεται πιο γερασμένο διότι καταστρέφεται το κολλαγόνο. Παράλληλα, παρεμποδίζει την ανάπτυξη νέου μυϊκού ιστού μέσω της πρωτεϊνοσύνθεσης. Με την ισχυρή παρουσία της κορτιζόλης, το λίπος έχει την τάση να συγκεντρώνεται στον τράχηλο και τον κορμό.
Ανάμεσα σ’ όλα τα άλλα δεινά, ο υπερκορτιζολισμός αποτελεί κίνδυνο και για την καρδιά. Είναι γνωστό ότι το χρόνιο στρες μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου για έμφραγμα (καρδιακή προσβολή), εγκεφαλικό ή άλλο καρδιαγγειακό νόσημα. Μέχρι πρόσφατα, όμως, δεν είχε αποκαλυφθεί ο σύνδεσμος μεταξύ χρόνιου στρες και καρδιακής νόσου. Μια μελέτη ωστόσο έδειξε ότι υψηλά επίπεδα κορτιζόλης αυξάνουν σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Ιδού κάποιοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να ρίξετε τη κορτιζόλη αν βρίσκετε σε υψηλά επίπεδα.
1. Ο διαλογισμός. Ο διαλογισμός βοηθά να μειωθεί σημαντικά η κορτιζόλη και η αρτηριακή πίεση.
2. Ακούστε μουσική. Η μουσική έχει ηρεμιστική επίδραση στον εγκέφαλο, ειδικότερα όταν έχουμε στρες.
3. Ο ύπνος μειώνει την κορτιζόλη. Φυσιολογικά η παραγωγή της κορτιζόλης μειώνεται από τα μεσάνυχτα έως τις τέσσερις το πρωί. Το να μένει κάποιος ξύπνιος μετά τα μεσάνυχτα διαταράσσει το φυσιολογικό μοτίβο έκκρισης και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα της ορμόνης στον οργανισμό.
4. Πιείτε τσάι. Ανακούφιση και ηρεμία δίνει το τσάι (πράσινο ή μαύρο) σε όσους το επιλέγουν.
5. Βγείτε με έναν φίλο και γελάστε. Το γέλιο είναι αρκετό για να κατεβάσει τα επίπεδα κορτιζόλης στα μισά, λέει μια μελέτη του πανεπιστημίου Loma Linda.
6. Το μασάζ μειώνει την κορτιζόλη. Το μασάζ ρίχνει κατά 30% τα επίπεδα κορτιζόλης σύμφωνα με μελέτες της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Μαιάμι.
7. Βάλτε στη ζωή σας την άσκηση. Η συστηματική άσκηση, χωρίς υπερβολικό τρόπο, τείνει να μειώνει τη σύνηθες ποσότητα της κορτιζόλης στο αίμα, ελαττώνοντας τα συμπτώματα του στρες.
ΠΗΓΗ: http://www.healthyliving.gr/
