Αφορμή για το παρόν άρθρο στάθηκε η επίσκεψή μας στο Μουσείο Διαβήτη που βρίσκεται στο εσωτερικό του κτιρίου που στεγάζει τον APDP – τον παλαιότερο οργανισμό για τον διαβήτη στον κόσμο. Το APDP βρίσκεται στην καρδιά της Λισαβόνας, εκεί που η Abbott έδωσε την ευκαιρία σε Πορτογαλία, Ελλάδα και Πολωνία να βρεθούν και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους σε σχέση με τον διαβήτη. Στο Μουσείο Διαβήτη μπορούσε να δει κανείς όλη την ιστορία της νόσου και της τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε για τη διαχείρισή της κατά τη διάρκεια των τελευταίων 100 ετών.
Κρατώντας στα χέρια μας το Freestyle Libre, ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό να βλέπουμε τα στάδια που πέρασε η ανθρωπότητα για να καταλήξει σε έναν τέτοιο τεχνολογικό επίτευγμα.
Σας παρουσιάζουμε, λοιπόν, την ιστορία των μετρητών γλυκόζης, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό που επιμελήθηκε το GlykouliGr και το προσφέρει σε όλους εσάς, τους αναγνώστες του.
Η ανάπτυξη των μετρητών γλυκόζης είναι ίσως η πιο σημαντική εξέλιξη στον έλεγχο του διαβήτη, μετά από την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1920, καθώς παρέχουν στους ανθρώπους με διαβήτη τη δυνατότητα να μετρούν το σάκχαρό τους και να προσαρμόζουν τη δόση της ινσουλίνης στις προσωπικές τους ανάγκες. Με την παγκόσμια διαθεσιμότητα των μετρητών γλυκόζης σήμερα, είναι δύσκολο να φανταστούμε πως κάποτε η διαχείριση του σακχάρου θεωρούνταν αδύνατη.
Η ιστορία των μετρητών γλυκόζης ξεκινάει το 1963 όταν ο Ernie Adams εφευρίσκει το Dextrostix®, μια χάρτινη ταινία η οποία γινόταν μπλε, με ένταση χρώματος ανάλογη της συγκέντρωσης γλυκόζης στο αίμα. Η μέτρηση γινόταν με οπτική ανάγνωση, συγκρίνοντας το χρώμα της ταινίας με ένα δεδομένο χρωματικό διάγραμμα, με τη μέθοδο να δίνει κατά προσέγγιση τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Το 1970, ο Anton H. Clemens αναπτύσσει τον πρώτο μετρητή γλυκόζης με σύστημα αυτοπαρακολούθησης, τον Ames Reflectance Meter (ARM), ο οποίος ζυγίζει περίπου 1,5 κιλό, κοστίζει $650 και προορίζεται για χρήση στα γραφεία των ιατρών. Ο πρώτος ασθενής που δοκίμασε τη συγκεκριμένη συσκευή για να μετρήσει το σάκχαρό του ήταν ο Richard K. Bernstein. Τα ιατρικά περιοδικά της εποχής αρνούνταν να συμπεριλάβουν στις εκδόσεις τους τη συγκεκριμένη μέθοδο, έτσι, ο Bernstein έκανε σπουδές και τέλειωσε την ιατρική στα 45 του, ώστε να μπορέσει να τραβήξει το ενδιαφέρον του ιατρικού κόσμου της εποχής. Η ιδέα της αυτοπαρακολούθησης του σακχάρου έπρεπε να ταξιδέψει στην Ευρώπη και την Ανατολική Ασία, πριν γίνει αποδεκτή στις ΗΠΑ.
Οι πρώτοι οικιακοί μετρητές γλυκόζης που ήταν εύκολοι στη χρήση δεν έγιναν ευρέως γνωστοί πριν το 1981, όπου αναπτύχθηκαν αρκετοί, με γνωστότερο το Glucometer. Οι μετρητές αυτοί είχαν ως βάση τη διαδικασία που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα: το αίμα εκτίθεται σε ένα ένζυμο, οξειδώνεται και περνάει μέσα από ένα ηλεκτρόδιο το οποίο διαβάζει το ρεύμα και αναγνωρίζει την περιεκτικότητα της οξειδωμένης γλυκόζης. Περισσότερη γλυκόζη στο δείγμα αίματος, σημαίνει μεγαλύτερη οξείδωση, δηλαδή περισσότερο ρεύμα, δηλαδή μεγαλύτερο αριθμό στη μέτρηση του σακχάρου.
Με τα χρόνια, οι συσκευές αυτές γίνονταν όλο και καλύτερες και η δυνατότητά τους να ελέγχουν τη σταθερότητα των ενζύμων στις ταινίες έχει βελτιωθεί κατά πολύ και έχει οδηγήσει σε αυξανόμενη ακρίβεια.
Μια από τις μεγαλύτερες προόδους που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια, ήταν η εισαγωγή στους μετρητές συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM). Οι συσκευές αυτές δίνουν μια συνεχή ανάγνωση των επιπέδων γλυκόζης. Ωστόσο, μετράνε τη γλυκόζη με έναν διαφορετικό τρόπο – μετρούν τη γλυκόζη που βρίσκεται στο ενδιάμεσο υγρό που βρίσκεται στα κύτταρα κάτω από το δέρμα και όχι τη γλυκόζη στο αίμα. Αυτές είναι οι τελευταίες συσκευές τρίτης γενιάς που φιλοδοξούν να χαρίσουν στο ασθενή την απόλυτη ανεξαρτησία.
Η τεχνολογία σήμερα έχει πάει ένα βήμα παραπέρα και πλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να απαλλάξει τους ανθρώπους με διαβήτη και από το τρύπημα στα δάχτυλα. Το Freestyle Libre της Abbott, που πρόσφατα κυκλοφόρησε στη χώρα μας, καταγράφει τη γλυκόζη χωρίς τη χρήση σκαρφιστήρων, ταινιών μέτρησης και αίματος, καθώς αρκεί μια σάρωση στο αυτοκόλλητο με αισθητήρα που βρίσκεται στο μπράτσο του ασθενή. Η τεχνολογία Flash και το λογισμικό που φέρει ο νέας τεχνολογίας μετρητής γλυκόζης, βελτιώνει δραστικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που πάσχουν από διαβήτη.
Η διαβητική κοινότητα έχει στα χέρια της πλέον πολλά όπλα για να ελέγχει το σάκχαρο και μπορεί να κάνει καλύτερες επιλογές που οδηγούν σε καλύτερη ζωή. Αν ρίξουμε μια ματιά στο παρελθόν, θα συνειδητοποιήσουμε όλοι μας την πλεονεκτική θέση στην οποία βρισκόμαστε όταν κρατάμε στα χέρια μας τα καταπληκτικά αυτά τεχνολογικά επιτεύγματα.
