Με μπλε χρώμα θα φωτιστεί η πύλη του Ανδριανού σήμερα 2 Απριλίου, που έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό. Το παράδειγμα θα ακολουθήσουν το Δημαρχείο Ιωαννίνων, η Ζωσιμαία Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη στα Ιωάννινα, το Δημαρχείο Ζίτσας, αλλά και άλλα κτίρια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.
Στα μπλε όμως, θα φωτιστούν και κτίρια και ιστορικά μνημεία όπως ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός, το Empire State Building, ο Νότιος Πόλος, ο Πύργος του Άιφελ, οι Πυραμίδες της Αιγύπτου, η Petra της Ιορδανίας, η όπερα του Σύδνευ, το Burj Khalifa στο Ντουμπάι, οι καταράχτες του Νιαγάρα, ο Λευκός ‘Οικος στην Ουάσινγκον, η Sangrada Familia, η μεγαλύτερη καθολική εκκλησία στην Καταλονία, το Qutub Minar στην Ινδία, το άγαλμα του Χριστού στο Ρίο, το Taj Mahal Mumbai. Όλα αυτά, στα πλαίσια της καμπάνιας “Άναψε ένα Μπλε Φως για τον Αυτισμό” που είναι μια πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Autism Speaks.
Η 2α Απριλίου καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού (World Autism Awareness Day) το 2007 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.
Τι είναι ο αυτισμός
Ο Αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Ετυμολογικά, ο όρος προέρχεται από τη λέξη «εαυτός» και υποδηλώνει την απομόνωση ενός ατόμου στον εαυτό του.
Στην πραγματικότητα, ο όρος αυτισμός, αναφέρεται σε ένα μεγάλο φάσμα διαταραχών που ονομάζονται Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές. Αυτές οι διαταραχές χαρακτηρίζονται από σοβαρά ελλείμματα σε πολλούς τομείς της ανάπτυξης, για αυτό το λόγο ονομάζονται «διάχυτες». Στο πλαίσιο αυτών των διαταραχών, εμποδίζεται ή δυσκολεύεται η ανάπτυξη ορισμένων ψυχολογικών δεξιοτήτων, που είναι ζωτικές για την ψυχο-κοινωνική λειτουργία και επάρκεια του ανθρώπου. Οι δεξιότητες αυτές σχετίζονται με την κοινωνική συναλλαγή και αμοιβαιότητα, την επικοινωνία και την οργάνωση πρόσφορης και σκόπιμης δραστηριότητας.
Έτσι κάθε άτομο με αυτισμό αντιμετωπίζει δυσκολίες σε διαφορετικό βαθμό. Η μάθηση, η επεξεργασία πληροφοριών και η επίλυση προβλημάτων μπορεί να πραγματοποιούνται με υψηλό ή χαμηλό βαθμό δυσκολίας. Κάποια άτομα με αυτισμό μπορεί να χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη στην καθημερινή τους ζωή, ενώ άλλα μπορεί να χρειάζονται λιγότερη.
Ο αυτισμός πολλές φορές συνοδεύεται από αισθητηριακή ευαισθησία και παθήσεις όπως γαστρεντερικές διαταραχές, επιληπτικές κρίσεις ή διαταραχές του ύπνου, καθώς και από ψυχολογικές διαταραχές όπως κρίσεις άγχους, κατάθλιψη και διάσπαση προσοχής.
Σύμφωνα με τις στατιστικές που αναγράφονται στην ιστοσελίδα της ΕΕΠΑ, 1 στα 166 άτομα στην Ελλάδα έχουν κάποιας μορφής αυτισμό.
Τι προκαλεί τον αυτισμό
Δεν είναι γνωστά ακόμη τα ακριβή αίτια του αυτισμού. Η εμφάνισή του σε ένα άτομο μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, ωστόσο είναι γενικά αποδεκτό ότι μεγάλο ρόλο παίζουν βιολογικοί παράγοντες και πιο συγκεκριμένα, η γενετική και η γονιδιακή ταυτότητα.
Τα πρώτα σημάδια που συνδέονται με αναπτυξιακές διαταραχές μπορούν να εμφανιστούν νωρίς, ακόμη και από την ηλικία των 18 μηνών. Ωστόσο οι ενδείξεις για την ύπαρξη του αυτισμού συνήθως εμφανίζονται στην ηλικία των 2 ή 3 ετών.
Ενδείξεις που χρειάζονται διερεύνηση
Μιας και μιλάμε για ένα φάσμα διαταραχών, οι ενδείξεις στο κάθε άτομο μπορεί να διαφέρουν. Μπορεί να μην εμφανίζουν όλα τα άτομα με αυτισμό όλες τις ενδείξεις, και αντίστροφα μπορεί κάποια άτομα χωρίς αυτισμό να παρουσιάζουν κάποιες από τις παρακάτω ενδείξεις. Γι’ αυτό ο μόνος κατάλληλος για να κάνει διάγνωση του αυτισμού είναι ο γιατρός.
Ο παγκόσμιος οργανισμός Autism Speaks ξεχωρίζει τα εξής αναπτυξιακά βήματα ως καθοριστικά για να ζητήσει ένας γονιός διερεύνηση από τον παιδίατρο.
Μέχρι 6 μηνών
- Αν το μωρό δεν χαμογελά ή δεν κάνει άλλου είδους θερμές εκφράσεις.
- Αν δεν κάνει επαφή με τα μάτια.
Μέχρι 9 μηνών
- Αν το μωρό δεν αλληλεπιδρά κάνοντας ήχους, χαμόγελα ή άλλου είδους εκφράσεις του προσώπου.
Μέχρι 12 μηνών
- Αν το βρέφος δεν “φλυαρεί”.
- Αν δεν κάνει χειρονομίες που δείχνουν αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, όπως να δείχνει με το δάχτυλό του, να προσπαθεί να πιάσει πράγματα, ή να χαιρετά.
- Αν δεν αντιδρά στο όνομά του
Μέχρι 16 μηνών
- Αν δεν λέει λέξεις
Μέχρι 24 μηνών
- Αν δεν σχηματίζει απλές φράσεις των δύο λέξεων που δεν αποτελούν μίμηση ή επανάληψη
Σε οποιαδήποτε ηλικία
- Αν σταματήσει να μιλάει, ή χάσει τις κοινωνικές δεξιότητες που είχε αποκτήσει
- Αν σταματήσει να κάνει οπτική επαφή
- Αν έχει επίμονη προτίμηση για απομόνωση
- Αν δυσκολεύεται να ξεχωρίζει τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων.
- Αν έχει αργή ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας
- Αν επαναλαμβάνει επίμονα λέξεις ή φράσεις
- Αν αντιστέκεται σε μικροαλλαγές στο καθημερινό πρόγραμμα ή στο περιβάλλον.
- Αν παρουσιάζει συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται (π.χ. να κουνιέται μπρος-πίσω κλπ)
- Αν έχει ασυνήθιστες και έντονες αντιδράσεις σε ήχους, μυρωδιές, γεύσεις, φώτα, χρώματα, ή στην υφή κάποιων πραγμάτων.
Θεραπεία
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια θεραπεία για τον αυτισμό. Επιπλέον το κάθε άτομο με αυτισμό έχει διαφορετικές δεξιότητες και διαφορετικούς τομείς στους οποίους χρειάζεται υποστήριξη, οπότε η κάθε μορφή θεραπείας θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Έχει αποδειχθεί ότι η έγκαιρη παρέμβαση και στήριξη του παιδιού με αυτισμό μπορεί να έχει πολλά οφέλη στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων.
Μεγάλη σημασία έχει και η αντιμετώπιση των παθήσεων που πολλές φορές συνοδεύουν τον αυτισμό και αναφέρθηκαν παραπάνω. Η ανακούφιση από τις επιπλέον επιβαρύνσεις μπορεί να βοηθήσει την εστίαση της προσοχής και να προδιαθέτει για μια ήπια συμπεριφορά.
Πηγές: autism speaks, σαν σήμερα, Ελληνική Εταιρία Προστασίας ΑυτιστικώνΑτόμων
