Σε όλες σχεδόν τις ανεπτυγμένες χώρες, ο διαβήτης συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κυριότερες αιτίες τύφλωσης, νεφρικής ανεπάρκειας και ακρωτηριασμού των άκρων. Ο διαβήτης αποτελεί επίσης σήμερα μια από τις κύριες αιτίες θανάτου, κυρίως λόγω του σημαντικά αυξημένου κινδύνου στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Εκτός από την ανθρώπινη δυστυχία που προκαλούν οι επιπλοκές του διαβήτη σε εκείνους που πάσχουν από διαβήτη αλλά και όσους τους φροντίζουν, το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο. Στις δαπάνες περιλαμβάνονται εκείνες για την υγειονομική περίθαλψη, την απώλεια εισοδήματος, και το οικονομικό κόστος για την ευρύτερη κοινωνία από την απώλεια παραγωγικότητας και των συναφών χαμένων ευκαιριών για οικονομική ανάπτυξη.
Η χρόνια αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα για να προειδοποιήσουν το άτομο για την παρουσία του διαβήτη, θα οδηγήσει τελικά στην καταστροφή των ιστών, με επακόλουθη συχνά την εμφάνιση σοβαρής ασθένειας. Ενώ η απόδειξη της αλλοίωσης των ιστών μπορεί να βρεθεί σε πολλά συστήματα οργάνων, οι νεφροί, τα μάτια, τα περιφερικά νεύρα και αγγεία, αποτελούν τα πεδία για τις πιο σημαντικές, και μερικές φορές θανατηφόρες, επιπλοκές του διαβήτη.
Ο ανεπαρκής έλεγχος του μεταβολισμού στα παιδιά μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη ανάπτυξη, και η έκθεση σε χρόνιες και σοβαρές υπογλυκαιμίες και υπεργλυκαιμίες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη νευρολογική ανάπτυξη. Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στην έλλειψη της ινσουλίνης σε σχέση με τους ενήλικες και αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την περίπτωση ταχείας εξέλιξης της διαβητικής κετοξέωσης (διαβητικό κώμα).
Ο μηχανισμός με τον οποίο ο διαβήτης οδηγεί σε αυτές τις επιπλοκές είναι περίπλοκος και δεν έχει γίνει ακόμη πλήρως κατανοητός. Αφορά:
α) την άμεση τοξική επίδραση των υψηλών επιπέδων γλυκόζης,
β) τις επιπτώσεις της αυξημένης αρτηριακής πίεσης,
γ) τα μη φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων και
δ) τις λειτουργικές και δομικές ανωμαλίες των τριχοειδών αγγείων.
Οι κυριότερες χρόνιες επιπλοκές/συνέπειες του διαβήτη είναι:
· καρδιαγγειακή νόσος
· νεφροπάθεια
· νευροπάθεια
· ακρωτηριασμός
· αμφιβληστροειδοπάθεια
Καρδιαγγειακή νόσος
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν αναπηρία, ενώ αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου από διαβήτη αφού αποτελούν το 50% ή περισσότερο του συνόλου των θανάτων από διαβήτη.
Τα είδη των καρδιαγγειακών νόσων που συνοδεύουν το διαβήτη περιλαμβάνουν: στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αρτηριοπάθεια, και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
Νεφροπάθεια
Ο διαβήτης αποτελεί μια συχνή αιτία νεφρικής ανεπάρκειας, και πράγματι έχει γίνει τώρα η πιο κοινή αιτία τελικού σταδίου νεφρικής νόσου, που απαιτεί, δηλαδή, είτε αιμοκάθαρση είτε μεταμόσχευση νεφρού.
Νευροπάθεια
Όταν η γλυκόζη αίματος και η αρτηριακή πίεση δεν ελέγχονται, ο διαβήτης μπορεί να βλάψει τα νεύρα. Μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην πέψη και την ούρηση, σεξουαλική ανικανότητα και σε πολλές άλλες δυσλειτουργίες, αλλά τα συνήθη σημεία που πλήττονται είναι οι πατούσες και τα δάκτυλα των ποδιών. Η νευρική βλάβη σε αυτά τα σημεία ονομάζεται περιφερική νευροπάθεια και θα μπορούσε να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους, όπως με απώλεια αίσθησης στις πατούσες και τα δάχτυλα. Η απώλεια αίσθησης αποτελεί ιδιαίτερο κίνδυνο, διότι μπορεί να αποτρέψει από το να δοθεί προσοχή και θεραπεία σε τραυματισμούς στα πόδια, οδηγώντας σε μεγάλες μολύνσεις και πιθανό ακρωτηριασμό.
Ακρωτηριασμός
Μέσω επιδράσεων στα περιφερικά νεύρα και τις αρτηρίες, ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε έλκος ποδιού, σε λοίμωξη και τελικά στην ανάγκη για ακρωτηριασμό. Τα άτομα με διαβήτη παρουσιάζουν κίνδυνο ακρωτηριασμού που μπορεί να είναι 25 φορές μεγαλύτερος από αυτόν που παρατηρείται σε εκείνους που δεν έχουν διαβήτη.
Αμφιβληστροειδοπάθεια
Ο διαβήτης μπορεί να βλάψει τα μάτια και να προκαλέσει τύφλωση με διάφορους τρόπους. Η πιο κοινή αιτία τύφλωσης στον διαβήτη είναι το οίδημα της ωχράς κηλίδας, που προκαλείται από συσσώρευση υγρού πίσω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Μια πιο συχνή επιπλοκή είναι η υπερπλαστική (μη παραγωγική και υποστρώματος και η παραγωγική) αμφιβληστροειδοπάθεια, η οποία μπορεί να προκαλέσει τύφλωση ως αποτέλεσμα της επαναλαμβανόμενης αιμορραγίας στο πίσω μέρος του ματιού. Ο διαβήτης αυξάνει επίσης τον κίνδυνο για εμφάνιση καταρράκτη και γλαυκώματος.
Πηγή: International Diabetes Fenderation
