Η καθιστική ζωή, είτε στο σπίτι, είτε στον επαγγελματικό χώρο, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Diabetologia.
Αν όμως το καθισιό διακόπτεται από διαλείμματα κινητοποίησης κατά τη διάρκεια της ημέρας, τότε ο κίνδυνο μειώνεται σημαντικά, εξηγούν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λέστερ, με επικεφαλής τον Δρ Τζόζεφ Χένσον.
Οι επιστήμονες μελέτησαν δύο ομάδες ανθρώπων, μία με μέση ηλικία 33 ετών και μία άλλη με μέση ηλικία 64 ετών και διαπίστωσαν ότι τα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για εκδήλωση διαβήτη τύπου ΙΙ, αποκομίζουν οφέλη για την υγεία τους εάν κάθονται λιγότερο και σηκώνονται όρθιοι πιο συχνά (π.χ. διακόπτοντας περιοδικά τη δουλειά τους), από ό,τι αν ασκούνται σωματικά για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα.
Αν αυτή η διακεκομμένη μείωση του χρόνου καθισιού φθάνει τα 90 λεπτά την ημέρα, τότε τα οφέλη για την υγεία είναι σημαντικά.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο καθιστικός χρόνος επιδρά αρνητικά στα επίπεδα της γλυκόζης και της χοληστερόλης στο αίμα. Η επίπτωση αυτή είναι άσχετη με την ηλικία του ατόμου, πράγμα που σημαίνει ότι το καθισιό κάνει κακό εξίσου στους νέους και στους ηλικιωμένους.
Η καθιστική ζωή έχει συσχετιστεί εκτός του διαβήτη, με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς επίσης με μερικές μορφές καρκίνου. Όλο και περισσότερες μελέτες έρχονται να δείξουν ότι όσοι άνθρωποι κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, στην πραγματικότητα κάνουν ένα από τα πιο επικίνδυνα πράγματα. Το καλύτερο αντίδοτο δεν είναι μόνο να ασκούνται τακτικά, αλλά να σηκώνονται συχνά από τη θέση τους και να μη μένουν καθισμένοι (ή ξαπλωμένοι) για πολλή ώρα.
Σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος άνθρωπος περνά εννέα έως δέκα ώρες καθισμένος (στο γραφείο, στο σπίτι μπροστά από την τηλεόραση, στο αυτοκίνητο ή σε άλλο μέσο μεταφοράς κ.λπ.). Όμως μερικοί άνθρωποι φθάνουν να κάθονται έως και 16 ώρες την ημέρα, με συνέπεια να μην τους μένει πολύς χρόνος για να σταθούν όρθιοι.
«Όσο περισσότερο χρόνο περνά κανείς καθιστός, τόσο αυξάνεται η ποσότητα του σακχάρου και των λιπιδίων που συσσωρεύονται στο αίμα και μάλιστα ανεξάρτητα από το χρόνο που αφιερώνει σε σωματική άσκηση», εξηγεί ο Δρ Χένσον. «Υπάρχει σημαντική διαφορά ανάμεσα σε όσους κάθονται πολύ και όσους κάθονται λίγο. Όσοι περνάνε καθιστοί τις λιγότερες ώρες, έχουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης και λιπιδίων στο αίμα τους», προσθέτει.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη αποδείξει ότι το καθισιό προκαλεί σημαντική ελάττωση του ρυθμού του μεταβολισμού, ενώ όταν κανείς μένει όρθιος για συνολικά τρεις ώρες παραπάνω μέσα στην ημέρα, ακόμα κι αν δεν ασκείται σωματικά, καίει κατά μέσο όρο περίπου 3,6 κιλά λίπους παραπάνω μέσα σε ένα χρόνο.
Όταν ένας άνθρωπος στέκεται όρθιος, χρησιμοποιεί το μυϊκό σύστημά του περισσότερο από ό,τι όταν κάθεται και αυτό ενεργοποιεί τον μεταβολισμό του. Οι μύες που κρατούν τον άνθρωπο όρθιο, παράγουν περισσότερα ένζυμα, τα οποία διασπούν το σάκχαρο και τα λιπίδια στο αίμα, με συνέπεια να απομακρύνεται ο κίνδυνος του διαβήτη, αλλά και άλλων παθήσεων.
«Οτιδήποτε διακόπτει το καθισιό, είναι ωφέλιμο, επειδή όσο περισσότερο κινείται κανείς, τόσο το καλύτερο γι’ αυτόν. Όμως, παράλληλα, οι άνθρωποι θα πρέπει να ασκούνται. Το να στέκονται όρθιοι απλώς, δεν πρέπει να θεωρείται υποκατάστατο για τη σωματική άσκηση», τονίζει ο Δρ Χένσον.
Δεν είναι πάντως τυχαίο ότι διεθνώς κερδίζει έδαφος μια νέα τάση: τα ειδικά
γραφεία που επιτρέπουν στους εργαζόμενους να εργάζονται όρθιοι. Με τον τρόπο αυτό, οι υπάλληλοι αναβιώνουν την πρακτική των περισσότερων χειρωνακτών και βιομηχανικών εργατών. Στην ιστορία αναφέρονται διάφορες διασημότητες που τους άρεσε να γράφουν όρθιοι, όπως ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, ο Έρνεστ Χεμινγκγουέϊ, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ κ.α.
