Φυτικές ίνες και προστασία ενάντια στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Οι φυτικές ίνες παρά το γεγονός ότι είναι γνωστές από παλιά, μόλις τα τελευταία χρόνια έχει αναγνωριστεί η αξία τους στη θεραπεία αλλά και στη πρόληψη πολλών νοσηρών καταστάσεων όπως η παχυσαρκία, η δυσκοιλιότητα, ο καρκίνος, ο διαβήτης κ.α.
Είναι συστατικά των τροφών φυτικής προέλευσης που δεν πέπτονται πλήρως από τον οργανισμό, αποβάλλονται με τα κόπρανα και μας βοηθούν να αισθανόμαστε χορτάτοι.
Ειδικότερα για τον σακχαρώδη διαβήτη, στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία υπάρχουν πλέον πολλά δεδομένα σχετικά με τον ρόλο των φυτικών ινών στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη αλλά και στη ρύθμιση της γλυκόζης (σακχάρου) του αίματος σε διαβητικούς ασθενείς.
Η δράση τους αφορά κυρίως την επιβράδυνση της πέψης και απορρόφησης των υδατανθράκων του γεύματος εμποδίζοντας έτσι την απότομη αύξηση του σακχάρου του αίματος και κρατώντας σταθερά τα επίπεδα του για περισσότερη ώρα.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία νοσογόνος κατάσταση στην οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα οι περιφερικοί ιστοί αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν την ινσουλίνη, ορμόνη η οποία ρυθμίζει και μειώνει την ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα. Αποτέλεσμα είναι ο οργανισμός να εμφανίζει επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης άνω του φυσιολογικού.
Μία συνεχής κατάσταση υπεργλυκαιμίας και υπερινσουλιναιμίας αυξάνει πολύ τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη.
Για να προλάβουμε, λοιπόν, μία τέτοια κατάσταση, καλό είναι να τροποποιήσουμε τη διατροφή μας, έτσι ώστε να μειώσουμε το φαινόμενο της ινσουλινοαντίστασης.
Ερευνητές του τμήματος Κλινικής Διατροφής του Γερμανικού Ινστιτούτου Ανθρώπινης Διατροφής, θέλοντας να διευκρινίσουν τον κατάλληλο τύπο δίαιτας για τους διαβητικούς, με γνώμονα την αντίσταση του οργανισμού στην ινσουλίνη, δοκίμασαν 3 τύπους διαιτών ίσες σε θερμίδες για χρονικό διάστημα 6 εβδομάδων σε 84 υπέρβαρα άτομα

1. Δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνη
2. Δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες
3. Μικτή δίαιτα με ελαφρώς αυξημένα ποσά πρωτεΐνης και φυτικών ινών
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μετά το πέρας των 6 εβδομάδων η ινσουλινοαντίσταση μειώθηκε κατά 25% στην ομάδα με την υψηλή σε φυτικές ίνες δίαιτα σε σύγκριση με την ομάδα που κατανάλωνε τη δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνη.

Η διαφορά αυτή έπαψε να υπάρχει μετά την πάροδο 18 εβδομάδων ίσως λόγω της χαμηλότερης προσκόλλησης των συμμετεχόντων στη δίαιτα.
Φαίνετε λοιπόν πως μια δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες μειώνει την ινσουλινοαντίσταση και κατ’ επέκταση τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι μια ισοθερμιδική δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες.
Έρευνες επίσης έχουν δείξει στενή σχέση μεταξύ της κατανάλωσης φυτικών ινών και την βελτίωση των δεικτών της χοληστερόλης, πιο συγκεκριμένα την αύξηση των τιμών της HDL (της καλούμενης «καλής» χοληστερόλης) η οποία σχετίζετε άμεσα με περιορισμένο κίνδυνο για καρδιοπάθεια.
Το γεγονός αυτό είναι πολύ σημαντικό αν σκεφτούμε ότι οι διαβητικοί άντρες διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια ενώ στις γυναίκες ο κίνδυνος αυτός τετραπλασιάζετε.
Επιπλέον τα αποτελέσματα μίας μετά-ανάλυσης μεγάλης ευρωπαϊκής μελέτης αποκαλύπτουν ότι το μαγνήσιο που περιέχετε στα δημητριακά δρα προστατευτικά ενάντια στον διαβήτη σε συνδυασμό με τη φυτική ίνα που επίσης περιέχουν.

Μιλώντας εκτενώς για φυτικές ίνες και κατ’ επέκταση τροφές μόνο φυτικής προέλευσης σε πολλούς γεννιέται ίσως το εξής ερώτημα: «Μήπως η χορτοφαγία αποτελεί λύση για τους πάσχοντες από διαβήτη;»
Παρά τις επιφυλάξεις της ιατρικής κοινότητας, η αυστηρή χορτοφαγία σύμφωνα με την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία και μετά από έρευνες σε χορτοφάγους διαβητικούς, μπορεί να είναι μια υγιεινή επιλογή για τους διαβητικούς που επιλέγουν να πάρουν αυτή την οδό, αρκεί να λαμβάνουν συμπληρώματα.
Απαραίτητη κρίνεται ωστόσο η συνεργασία του ατόμου με διατροφολόγο ώστε να σχεδιαστεί ένα πλάνο διατροφής που να παρέχει αρκετά θρεπτικά συστατικά και αρκετές θερμίδες για να διατηρηθεί ένα υγιές βάρος.
Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρία συστήνει την κατανάλωση 50γρ φυτικών ινών την ημέρα για τους πάσχοντες από διαβήτη.
Η ανεκτικότητα, ο περιορισμός των διατροφικών επιλογών και οι γαστρεντερικές επιπλοκές είναι μάλλον οι παράγοντες που τελικά καθιστούν μία τέτοια πρόσληψη δύσκολη. Ωστόσο, επειδή η κάλυψη των αναγκών είναι ζωτικής σημασίας, οι διαβητικοί θα πρέπει να ενθαρρύνονται να καταναλώνουν τουλάχιστον 14γρ φυτικών ινών ανά 1000 θερμίδες.
Όσον αφορά την πρόληψη ασθενειών αλλά και τη καλή λειτουργία του εντέρου οι σύγχρονες συστάσεις, για τους υγιείς ενήλικες, προτείνουν μία ημερήσια κατανάλωση φυτικών ινών τουλάχιστον 25 γρ. την ημέρα.
Στην Ελλάδα μόνο το 22% του αντρικού πληθυσμού και το 19% του γυναικείου πληθυσμού καλύπτουν τις ημερήσιες συστάσεις σε φυτικές ίνες. Αυτό οφείλετε στο γεγονός ότι ο ελληνικός πληθυσμός τα τελευταία χρόνια έχει απομακρυνθεί πολύ από το παραδοσιακό πρότυπο της μεσογειακής διατροφής (διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες) και έχει μειώσει πολύ την πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και άλλων τροφίμων που είναι πλούσιες σε ίνες.
Στον παρακάτω πίνακα φαίνετε η περιεκτικότητα ορισμένων τροφίμων σε φυτικές ίνες ανά 100γρ τροφής

 
Θυμηθείτε :
– Να καταναλώνετε ποικιλία τροφών που περιέχουν φυτικές ίνες καθώς περιέχουν διαφόρων ειδών ίνες.
– Διαλέξτε φρούτα με φλοιό που να τρώγεται, να τρώτε ολόκληρο το φρούτο παρά να πίνετε το χυμό τους αφού οι χυμοί έχουν λιγότερες ίνες.
– Να αυξήσετε την πρόσληψη φυτικών ινών σταδιακά για να αποφύγετε γαστρεντερικά προβλήματα.
– Να πίνετε άφθονο νερό διότι πολλές φυτικές ίνες χωρίς το απαραίτητο νερό μπορεί να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα.
– Η υπερβολή βλάπτει. Μία υπερβολικά μεγάλη πρόσληψη φυτικών ινών μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες όπως η δέσμευση και απομάκρυνση με τα κόπρανα βιταμινών και μετάλλων.
Το διαβητικό άτομο, όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός, πρέπει να δίνει έμφαση σε φυτικές ίνες από φυσικές πηγές, κυρίως τρόφιμα φυτικής προέλευσης, να μάθει να διαβάζει και να ερμηνεύει τις ετικέτες των τροφίμων ώστε να επιλέγει τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, μειωμένα σε λιπαρά, ιδίως κορεσμένα λιπαρά και με μικρή περιεκτικότητα σε απλούς υδατάνθρακες
Τέλος, ιδιαίτερα τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη πρέπει να προσέχουν το σωστό μοίρασμα υδατανθράκων κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός και να έχουμε σωστή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.