Ελπιδοφόρα μηνύματα για τη σύγχρονη αντιμετώπιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας (ΣΚΠ), μιας από τις πιο συχνές και σοβαρές εκφυλιστικές νόσους του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), φέρνει στην επιστημονική κοινότητα η ουσία φιγκολιμόδη! Η εξέλιξη της ουσίας σήμερα δημιουργεί μεγάλες ελπίδες για καλύτερη ποιότητα ζωής και αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης σε χιλιάδες ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο παγκοσμίως.
Η φιγκολιμόδη είναι η πρώτη από του στόματος θεραπεία που έχει εγκριθεί για την αντιμετώπιση των υποτροπιαζουσών μορφών της ΣΚΠ και η πρώτη από μια νέα κατηγορία ουσιών που ονομάζονται τροποποιητές υποδοχέων της 1-φωσφορικής σφιγγοσίνης. Θεωρείται ότι δρα με δύο τρόπους κατά των καταστροφικών διεργασιών που προωθούν την εξέλιξη της νόσου, επηρεάζοντας όχι μόνο το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να μειώσει τις βλάβες από τις φλεγμονές, αλλά και το ΚΝΣ, ώστε να ενισχύσει τη νευροπροστασία και την αποκατάσταση.
Όπως είναι γνωστό, η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μία αυτοάνοση εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), που κάνει το σώμα να στρέφεται ενάντια στον εαυτό του, εκλαμβάνοντας λανθασμένα τα φυσιολογικά κύτταρα ως ξένα. Η ακριβής αιτία της είναι άγνωστη. Στη ΣΚΠ το έλυτρο μυελίνης, δηλαδή το στρώμα που προστατεύει τις νευρικές ίνες, καταστρέφεται από τη φλεγμονή που παρουσιάζεται όταν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού επιτίθενται στο νευρικό σύστημα.
Αυτή η νευροφλεγμονώδης βλάβη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περιοχή του εγκεφάλου, του οπτικού νεύρου και του νωτιαίου μυελού και να προκαλέσει διάφορα σωματικά και νοητικά προβλήματα, όπως είναι η απώλεια του μυϊκού ελέγχου και της δύναμης, της όρασης, της ισορροπίας, της αισθητικότητας και της νοητικής λειτουργίας. Σήμερα έως και 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο πάσχουν από ΣΚΠ, πιο συχνά νέοι άνθρωποι ηλικίας 20 με 40 ετών.
Η δράση της φιγκολιμόδης προλαμβάνει την έξοδο των λεμφοκυττάρων, τα οποία προκαλούν φλεγμονές και βλάβες στο ΚΝΣ, από τους λεμφοειδείς ιστούς, μειώνοντας, κατά συνέπεια, την εισχώρησή τους στο κεντρικό σύστημα και τη δυνατότητα πρόκλησης βλαβών. Η ουσία είναι, επίσης, σε θέση να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και θεωρείται ότι επιδρά στη νευροεκφυλιστική διεργασία στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο μυελό.
Σύμφωνα με τα νέα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία παρουσιάστηκαν στο 23ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Νευρολογικής Εταιρείας (ENS), αποδεικνύεται ότι η φιγκολιμόδη επηρέασε θετικά τις βασικές μετρήσεις για τη ΣΚΠ, δηλαδή τα ποσοστά υποτροπής, τη μείωση του όγκου του εγκεφάλου και την εξέλιξη βλαβών και αναπηρίας. Η βελτίωση αυτών των βασικών μετρήσεων οδήγησε στην ευνοϊκή κλινική έκβαση πολλών ασθενών.
Παράλληλα, όπως προκύπτει από τα ευρήματα της κλινικής μελέτης TRANSFORMS, ένα μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών ήταν ελεύθεροι νόσου μετά από ένα χρόνο θεραπείας με φιγκολιμόδη, σε σύγκριση με τη θεραπεία με ιντερφερόνη. Για τους ασθενείς που λάμβαναν ιντερφερόνη κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους, το ποσοστό ασθενών ελεύθερων νόσου κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους αυξήθηκε, αφού άλλαξαν από τη θεραπεία με ιντερφερόνη στη θεραπεία με φιγκολιμόδη.
Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η αλλαγή από ιντερφερόνη σε φιγκολιμόδη είναι ωφέλιμη για τους ασθενείς, ώστε να επιτύχουν και να διατηρήσουν μια μακροχρόνια κατάσταση ελεύθερη νόσου. Μέχρι σήμερα περίπου 63.000 ασθενείς έχουν λάβει φιγκολιμόδη, παρουσιάζοντας ένα θετικό προφίλ οφέλους-κινδύνου, τόσο στο πλαίσιο κλινικών μελετών, όσο και σε πραγματικό περιβάλλον.
«Στις μέρες μας δεν υπάρχει οριστική ίαση της ΣΚΠ και, επομένως, είναι επιτακτική η ανάγκη οι θεραπείες να δράσουν θετικά για τον περιορισμό των συμπτωμάτων, της δραστηριότητας και, τελικά, της εξέλιξης της νόσου, μειώνοντας την επιβάρυνση για τους ασθενείς» τόνισε ο Δρ. Timothy Wright, Global Head Development της Novartis Pharmaceuticals. «Αυτές οι νέες αναλύσεις είναι πολύ ενθαρρυντικές, καθώς δεν υποστηρίζουν μόνο το ρόλο της φιγκολιμόδης που παρουσιάζει αντιφλεγμονώδη επίδραση, αλλά τονίζουν, επίσης, τον τρόπο με τον οποίο η φιγκολιμόδη μπορεί να βελτιώσει τις βασικές μετρήσεις αυτής της νόσου που προκαλεί σοβαρή αναπηρία» κατέληξε.
