O ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία μεταξύ 11 και 13 ετών. Είναι αρκετά ασυνήθιστος στα παιδιά κάτω των πέντε, αν και έχουν υπάρξει περιπτώσεις μωρών που ανέπτυξαν διαβήτη μερικές μόνο ημέρες μετά τη γέννησή τους.
Είναι δύσκολο να εμποδίσει κανείς ένα παιδί να τρέξει και να καταναλώσει ενέργεια, και κατά συνέπεια είναι δύσκολο να διατηρηθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ των ενέσεων ινσουλίνης και των γευμάτων του. Η συνήθης απάντηση στο πρόβλημα είναι να γίνονται δύο με τρεις ενέσεις την ημέρα με ένα μείγμα ινσουλινών ταχείας και μεσαίας δράσης.
Είναι λογικό να ανησυχείτε μήπως το παιδί σας παρουσιάσει κάποια υπογλυκαιμική αντίδραση και να δυσκολεύεστε να το αφήσετε από το μάτια σας. Καθώς αυτά μεγαλώνουν και εσείς συνηθίζετε ολοένα και περισσότερο να χειρίζεστε τον διαβήτη, θα μπορέσετε σιγά σιγά να του επιτρέψετε να γίνει πιο ανεξάρτητο. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να κάνουν μόνα τους τις ενέσεις τους σε οποιαδήποτε ηλικία, αν και θα θελήσετε μάλλον να συνεχίσετε να ελέγχετε τις δόσεις της ινσουλίνης. Τα ενέσιμα στυλό έχουν συμβάλει πολύ στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, λόγω της ευχρηστίας τους και της ευκολίας επιλογής της δόσης της ινσουλίνης.
Έλεγχος στο σπίτι
Τα παιδιά μπορεί να μην τα καταφέρνουν ιδιαίτερα με τις εξετάσεις αίματος και να δυσκολεύονται να τις κάνουν γιατί τα δάχτυλά τους είναι πολύ μικρά. Αντ, αυτών, λοιπόν, συστήνονται συχνά οι εξετάσεις ούρων, είτε μόνες τους είτε συνδυασμένες με περιστασιακές εξετάσεις αίματος. Μόλις το παιδί σας μεγαλώσει λίγο, θα πρέπει να το ενθαρρύνετε να συνηθίσει να ελέγχει τακτικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα του. Μην εκπλαγείτε, ωστόσο, αν αντιδράσει. Η εξέγερση αποτελεί φυσιολογικό χαρακτηριστικό της ανάπτυξης, και πολλοί έφηβοι περνούν μία περίοδο κατά την οποία αρνούνται να συνεργαστούν όσον αφορά τη φροντίδα του διαβήτη τους. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσει κανείς μία τέτοια κατάσταση, αλλά είναι καλύτερα να αποφύγετε την άμεση αντιπαράθεση όσο περισσότερο μπορείτε. Να θυμάστε ότι είναι περισσότερο σημαντικό για το παιδί σας να συνεχίσει να παίρνει τακτικά την ινσουλίνη του παρά να ελέγχει συχνά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα του.
Υπογλυκαιμία
Τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα των παιδιών μπορεί να μειωθούν αρκετά γρήγορα, ιδίως αν είναι ιδιαίτερα ενεργητικά. Ως εκ τούτου, ίσως είναι δύσκολο να εντοπιστούν έγκαιρα οι προειδοποιητικές ενδείξεις. Τα πολύ μικρά παιδιά μπορεί να μην τα αντιληφθούν και καθόλου. Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα πέσουν τόσο χαμηλά που το παιδί αισθανθεί νύστα ή ακόμα χάσει τις αισθήσεις του, η καλύτερη θεραπεία είναι η γλυκαγόνη. Καλό είναι να έχετε πάντα λίγη πρόχειρη όταν φροντίζετε ένα μικρό παιδί με διαβήτη.
Όταν αυτή η θεραπεία αποδώσει, το παιδί χρειάζεται να καταναλώσει κάποιους υδατάνθρακες υπό τη μορφή τροφής ή κάποιου γλυκού ποτού. Καθώς το πρόβλημα έχει τις περισσότερες πιθανότητες να παρουσιασθεί ενόσω το παιδί αθλείται, είναι σημαντικό να γνωρίζει ο αρχηγός της ομάδας, ο δάσκαλος ή οποιοσδήποτε άλλος είναι υπεύθυνος (ή ένας φίλος αν τα παιδιά δεν τελούν υπό επιτήρηση) τι ακριβώς να κάνει αν παρουσιάσει κάποια υπογλυκαιμική αντίδραση. Σε κάθε περίπτωση, όταν το παιδί σας αρχίσει να πηγαίνει σχολείο, είναι σημαντικό να γνωρίζει το προσωπικό ότι πάσχει από διαβήτη και να ξέρει τι πρέπει να κάνει αν παρουσιάσει κάποια υπογλυκαιμική αντίδραση. Θα πρέπει επίσης να βεβαιωθείτε ότι είναι ενήμερο και το προσωπικό της καντίνας, ώστε να βοηθάει το παιδί σας να επιλέξει το κατάλληλο γι, αυτό κολατσιό!
Προβλήματα με το φαγητό
Η ποσότητα της τροφής που καταναλώνει ένα παιδί μπορεί να ποικίλλει από ημέρα σε ημέρα έως και κατά 50%. Αν έχετε ποτέ φροντίσει μικρά παιδιά, γνωρίζετε πόσο δύσκολο είναι να τα πείσει κανείς να βάλουν κάτι στο στόμα τους ορισμένες ημέρες και άλλες φορές δεν μπορεί κανείς να τα κάνει να σταματήσουν να τρωνε. Αυτό είναι κάτι που δυσκολεύει προφανώς αρκετά τη ζωή όσων έχουν παιδιά με διαβήτη. Κατά κανόνα, η βασική προτεραιότητά σας είναι να δίνετε στο παιδί σας κάτι να φαει όποτε πεινάει, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι τρωει περισσότερο από ό,τι υπαγορεύει η δίαιτά του. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, χρειάζονται μεγαλύτερες δόσεις ινσουλίνης και οι θετικές εξετάσεις ούρων ή τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα σημαίνουν μάλλον ότι χρειάζονται περισσότερη ινσουλίνη παρά ότι χρειάζονται λιγότερο φαγητό. Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου, από την άλλη πλευρά, μπορεί να σημαίνουν ότι το παιδί χρειάζεται είτε λιγότερη ινσουλίνη είτε περισσότερο φαγητό και αυτό θα πρέπει να συζητηθεί με τον γιατρό του.
Πολλά παιδιά παραβιάζουν τους κανόνες και τρωνε κρυφά γλυκά ή σοκολάτα. Ωστόσο, δεν πρέπει να μειώσετε τη συνήθη μερίδα του φαγητού του προκειμένου να αντισταθμίσετε αυτούς τους επιπλέον απαγορευμένους υδατάνθρακες. Αν το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να καταλάβει, προσπαθήστε να του εξηγήσετε ήρεμα ότι αυτή του η «απάτη» θα οδηγήσει στην αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα του και αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές. Η ήρεμη και μετρημένη συζήτηση είναι ίσως η καλύτερη μέθοδος. Τα παιδιά με διαβήτη θα χρειαστεί να λάβουν τις ίδιες προφυλάξεις με τους ενηλίκους όταν βγουν από την καθημερινή τους ρουτίνα, π.χ. λόγω ενός ταξιδιού ή κάποιας ασθένειας. Θα πρέπει επίσης να μάθουν πώς να φροντίζουν τον εαυτό τους όταν ασκούνται και να ακολουθούν τους ευνόητους κανόνες. Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με το πώς να χειριστείτε κάποια από αυτές τις καταστάσεις, η ομάδα των γιατρών του παιδιού σας θα χαρεί να σας συμβουλεύσει.
Αντιδράσεις της οικογένειας
Όταν ένα παιδί με διαβήτη έχει αδέλφια, αυτά μπορεί να ζηλέψουν την επιπλέον προσοχή που συγκεντρώνει λόγω της πάθησής του. Κατά τον ίδιο τρόπο, το παιδί μπορεί να δυσανασχετεί που εκείνο είναι αναγκασμένο να αντιμετωπίζει τον διαβήτη ενώ τα αδέλφια του όχι. Είναι σημαντικό να συζητηθούν ανοιχτά αυτά τα συναισθήματα. Η συζήτηση – ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εφόσον είναι αναγκαίο – μπορεί να συμβάλλει στην αποφυγή των εντάσεων και να ενθαρρύνει τα υπόλοιπα παιδιά σας να καραδοκούν και αυτά για τις ενδείξεις της υπογλυκαιμίας. Αν είναι αρκετά μεγάλα και πρόθυμα, καλό θα ήταν να τους μάθετε πώς να αντιμετωπίζουν μία υπογλυκαιμική κρίση.
Η ώρα του φαγητού μπορεί να δώσει αφορμές για οικογενειακές διενέξεις – με τα παιδιά που δεν έχουν διαβήτη να παραπονούνται γιατί είναι υποχρεωμένα να φάνε υγιεινές τροφές! Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι η δίαιτα που συστήνεται στα άτομα τα οποία πάσχουν από διαβήτη είναι η διατροφή που θα έπρεπε να ακολουθούμε όλοι. Είναι δύσκολο για το παιδί που πάσχει από διαβήτη να βλέπει διαρκώς τα υπόλοιπα να τρωνε απαγορευμένες λιχουδιές, όπως γλυκά και σοκολάτα μπροστά του, οπότε κάντε ό,τι μπορείτε για να το αποτρέψετε. Για ακόμα μια φορά, η συζήτηση είναι η μέθοδος που έχει τις περισσότερες πιθανότητες να πετύχει και αν καταφέρετε να πείσετε τα υπόλοιπα παιδιά να περιορίσουν την κατανάλωση γλυκών, θα κάνετε καλό και στη δική τους υγεία.
Αταξίες
Πολλά παιδιά ανακαλύπτουν γρήγορα ότι το να είναι δύσκολα στο φαγητό είναι ένας υπέροχος τρόπος να εκνευρίζουν τους γονείς τους· και τα παιδιά που πάσχουν από διαβήτη δεν αποτελούν εξαίρεση. Μπορεί να καταλαβαίνουν ότι το να αρνούνται να φάνε την ώρα που πρέπει ή το να πάθουν μία υπογλυκαιμική κρίση είναι ένας σίγουρος τρόπος να τραβήξουν όλη την προσοχή πάνω τους. Μπορεί επίσης να αρνηθούν να κάνουν τις εξετάσεις ούρων ή αίματος ή ακόμα και να κατασκευάσουν τα αποτελέσματα. Αυτό είναι προφανώς ανησυχητικό και αποθαρρυντικό για εσάς ως γονείς και μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην οικογενειακή σας ζωή. Δεν είναι, ωστόσο, καθόλου ασυνήθιστο και δεν πρέπει να αισθάνεστε ένοχοι επειδή νομίζετε ότι δεν μπορείτε να τα βγάλετε πέρα. Η ιατρική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί σας έχει δει κατά πάσα πιθανότητα αυτό το πρόβλημα πολλές φορές στο παρελθόν και μπορεί να σας προσφέρει βοήθεια και συμβουλές. Μερικές φορές, μπορεί να είναι χρήσιμο να φέρετε κάποιον τρίτο – έναν οικογενειακό φίλο ή ακόμα και κάποιον ειδικά εκπαιδευμένο σύμβουλο – που μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει τις συνέπειες της συμπεριφοράς του. Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι αυτό μπορεί να είναι μερικές φορές ένας τρόπος να εκφράσει το παιδί και τις δικές του βαθιές ανησυχίες για τον διαβήτη του.
