Το Fair Trade (δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο) είναι ένα κοινωνικό κίνημα που προωθεί μια εναλλακτική διαδικασία εμπορίου που δεν στοχεύει στο μέγιστο κέρδος αλλά στη μείωση της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Mη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και συνεταιρισμοί του αναπτυσσόμενου κόσμου προμηθεύονται με προϊόντα από μικρούς παραγωγούς των αναπτυσσόμενων χωρών. Το χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλο τον κύκλο της παραγωγής υπάρχει σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο περιβάλλον.
Τα προϊόντα αυτά διανέμονται σε μη κερδοσκοπικά καταστήματα, τα λεγόμενα “worldshop” σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο είναι μια πραγματική πρόταση για την καταπολέμηση της φτώχειας: η απουσία των μεγάλων μεσαζόντων από τον κύκλο αλλάζει ριζικά τη διανομή των κερδών και αφήνει αρκετά χρήματα στους παραγωγούς για μια βιώσιμη ανάπτυξη.
Η διαδικασία παραγωγής ενός προϊόντος Fair Trade πιστοποιείται από Διεθνείς Οργανισμούς που εγγυούνται ότι ένας οργανισμός ή ένας παραγωγός είναι όντως Fair Trade, που σημαίνει ότι σέβεται όλα τα κριτήρια του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου ανάμεσα στα οποία είναι και το κριτήριο της δίκαιης τιμής.
Παράλληλα με τον έλεγχο των προϊόντων, υπάρχει εσωτερικός και εξωτερικός έλεγχος για την απόδοση των χρημάτων στου παραγωγούς.
Τα πιο γνωστά σήματα πιστοποίησης είναι:
WFTO Fair Trade Organization Mark
Το σήμα FTO της WFTO πιστοποιεί οργανώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο (αλλά όχι
προϊόντα) και εγγυάται ότι ακολουθούνται τα πρότυπα σχετικά με τις συνθήκες εργασίας, τους μισθούς, την παιδική εργασία και το περιβάλλον.
International Fairtrade Certification Mark
Το International Fairtrade Certification Mark είναι ένα εγγυητικό σήμα που χρησιμοποιείται σε πάνω από 50 χώρες. Το διεθνές σήμα Fairtrade ανήκει και το διαχειρίζεται η FLO International.
Ποια είναι τα κριτήρια του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου ;
– Πληρωμή μιας δίκαιης τιμής: Μία δίκαιη τιμή στο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο είναι αυτή που έχει συμφωνηθεί μέσα από διάλογο και συμμετοχή των παραγωγών στη διαπραγμάτευση. Καλύπτει όχι μόνο το κόστος παραγωγής, αλλά επιτρέπει και μια παραγωγή η οποία εξασφαλίζει τις βασικές αρχές του κινήματος. Οι δίκαιοι έμποροι εξασφαλίζουν άμεση πληρωμή στους συνεργάτες τους και όποτε είναι δυνατό, βοηθούν τους παραγωγούς στην πρόσβαση σε οικονομική βοήθεια πριν τη σοδειά ή την παραγωγή τους.
– Διαφάνεια και υπευθυνότητα: Το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο προϋποθέτει διαφανείς διοικήσεις, οι οποίες φέρονται δίκαια και με σεβασμό προς τους εμπορικούς συνεργάτες τους.
– Εμπορικές σχέσεις: Οι όροι συναλλαγής του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου πρέπει να καλύπτουν όχι μόνο το κόστος παραγωγής, αλλά και να περιλαμβάνουν προκαταβολή για να αποτραπεί η χρεοκοπία των μικρών παραγωγικών οργανισμών. Επίσης, εξασφαλίζεται στους παραγωγούς μακροχρόνια συνεργασία και υποστήριξη με κοινή αντιμετώπιση προβλημάτων ακόμα και σε περιπτώσεις καταστροφής (όπως είχε συμβεί για τους παραγωγούς που είχαν χτυπηθεί από το τσουνάμι το 2005).
– Ισότητα των φύλων: Δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο σημαίνει ότι η εργασία των γυναικών εκτιμάται κατάλληλα και ανταμείβεται. Οι γυναίκες πάντοτε πληρώνονται για τη συνεισφορά τους στην παραγωγική διαδικασία και αποκτούν δύναμη στις οργανώσεις τους.
– Αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας: Δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο σημαίνει ασφαλές και υγιές περιβάλλον για τους παραγωγούς. Στις σπάνιες περιπτώσεις όπου συμμετέχουν έφηβοι συμβαδίζει με τις επιταγές των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα τους έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν η ευημερία τους, η ασφάλεια, οι εκπαιδευτικές τους ανάγκες και η ανάγκη τους για παιχνίδι.
– Προστασία του περιβάλλοντος: Το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο ενθαρρύνει ενεργά τη χρήση των καλύτερων περιβαλλοντικών πρακτικών και την εφαρμογή υπεύθυνων μεθόδων παραγωγής.
– Χτίσιμο ικανοτήτων: Το δίκαιο και αλληλέγγυο εμπόριο αποτελεί ένα μέσο γιατην ανάπτυξη της ανεξαρτησίας των παραγωγών. Οι παραγωγοί δίνουν μεγάλη σημασία στην επανεπένδυση μέρους του κέρδους του για τη βελτίωση των δομών και των συνθηκών στην τοπική κοινωνία.
– Δημοκρατία: Στους συνεταιρισμούς μικρών αγροτών η δημοκρατική δομή
επιτρέπει σε όλα τα μέλη να συμμ
ετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων του συνεταιρισμού.
Στην Ελλάδα δραστηριοποιείται η Fair Trade Hellas που είναι μια ανεξάρτητη ελληνική οργάνωση που ιδρύθηκε το 2004. Είναι αναγνωρισμένη από το WFTO και είναι το ελληνικό μέλος του συνεταιρισμού CTM-Altromercato που έχει μέλη στην Ιταλία, τη Μάλτα, την Πορτογαλία και τη Γαλλία.
Για περισσότερες πληροφορίες www.fairtrade.gr
