Ο διαβήτης είναι ένας ύπουλος εχθρός, που στις μέρες μας αυξάνεται με ανησυχητικούς ρυθμούς σε παιδιά και εφήβους. Γνωρίστε, λοιπόν, τα πάντα γι’ αυτόν, ενημερωθείτε για όλες τις εξελίξεις που αφορούν τη θεραπεία του και βοηθήστε τα παιδιά σας.
Πηγαίνει κανονικά σχολείο, παίζει, γυμνάζεται τακτικά, διασκεδάζει, μοιάζει σαν όλα τα παιδιά της ηλικίας της. Στην πραγματικότητα, όμως, η ζωή της 8χρονης Μαρίας δεν είναι ούτε εύκολη ούτε ανέμελη. Διαφέρει από αυτήν των συμμαθητών της στο γεγονός ότι ακολουθεί συγκεκριμένο πρόγραμμα και τρώει σε καθορισμένες ώρες. Αποφεύγει τα γλυκά και τη ζάχαρη, όχι γιατί δεν της αρέσουν, αλλά γιατί έτσι πρέπει, και, επιπλέον, είναι αναγκασμένη να κάνει καθημερινά εξετάσεις αίματος και ενέσεις ινσουλίνης.
Η Μαρία δεν είναι η μοναδική περίπτωση, αφού χιλιάδες παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθούν το δικό της τρόπο ζωής, καθώς o διαβήτης στις μέρες μας αποτελεί μια από τις πιο συχνές χρόνιες παιδικές παθήσεις. Στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (International Diabetes Foundation), τα οποία παρουσιάστηκαν πρόσφατα στη Στοκχόλμη, στο ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης του Διαβήτη (ΕΑSD), δείχνουν ότι 440.000 παιδιά παγκοσμίως πάσχουν από το λεγόμενο νεανικό ή παιδικό διαβήτη (τύπου 1) και κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 70.000 νέα περιστατικά!
Γλυκοαίματα… τα ελληνόπουλα!
Ο παιδικός διαβήτης, απ’ ό,τι φαίνεται, έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας και στη χώρα μας. Όπως επισημαίνει η αναπληρώτρια διευθύντρια της Α’ Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Π. & Α. Κυριακού» και υπεύθυνη του Διαβητολογικού Κέντρου, κ. Ανδριανή Βαζαίου:
«Πρόβλημα διαβήτη τύπου 1 αντιμετωπίζουν 3.000 ελληνόπουλα κάτω των 14 ετών, ενώ στις μέρες μας αυτός ο διαβήτης, ο οποίος είναι και ινσουλινοεξαρτώμενος, αυξάνεται κατά 5% το χρόνο σε παιδιά προσχολικής ηλικίας. Η συγκεκριμένη νόσος είναι πολυπαραγοντική, και το πιθανότερο είναι ότι παίζουν ρόλο για την εμφάνισή της κάποιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες και κάποιοι ιοί.
Όμως και ο διαβήτης τύπου 2, που κάποτε θεωρούνταν νόσος μόνο των ενηλίκων, σήμερα παρουσιάζεται και στην παιδική ηλικία, κυρίως εξαιτίας της αλλαγής στον τρόπο διαβίωσης. Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών διεθνώς αλλά και στη χώρα μας με διαβήτη τύπου 2 καταναλώνουν τροφές πλούσιες σε λίπη (τα οποία διασπώνται δύσκολα) και φτωχές σε φυτικές ίνες. Επιπλέον, η πλειοψηφία των παιδιών αυτών (περίπου το 85%) είναι ήδη υπέρβαρα και παχύσαρκα τη στιγμή της διάγνωσης».
7 συμπτώματα χτυπούν… συναγερμό!
Ο διαβήτης τύπου 1 (που προσβάλλει συνήθως τα παιδιά) εμφανίζεται με μερικά πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα, τα οποία δεν πρέπει να παρερμηνεύονται από τους γονείς και πολύ περισσότερο να αγνοούνται, τονίζει η κ. Ασημίνα Μητράκου, παθολόγος-διαβητολόγος, επίκουρη Καθηγήτρια του Παν/μίου της Αθήνας.
Δώστε, λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή και απευθυνθείτε στον ειδικό γιατρό, αν το παιδί ξαφνικά παρουσιάσει:
– Πολλά ούρα την ημέρα (πολυουρία) καθώς και ασυνήθιστη ακράτεια ούρων κατά τη διάρκεια του ύπνου.
– Έντονη δίψα (πολυδιψία).
– Ανεξέλεγκτη όρεξη (πολυφαγία).
– Απώλεια σωματικού βάρους.
– Υπερβολική κόπωση.
– Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης.
– Τάση για εμετό και πόνο στο στομάχι (συμπτώματα που συχνά συγχέονται και με τον ιό της γρίπης).
Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να έχουν τα παραπάνω συμπτώματα, αλλά να είναι λιγότερο εμφανή. Πολλά από αυτά δεν έχουν καθόλου συμπτώματα και συχνά, όταν τους γίνεται η διάγνωση, ήδη πάσχουν από τη νόσο.
Το παιδί μου έχει διαβήτη. Και τώρα;
Τα παιδιά με διαβήτη μπορούν να ζουν μια φυσιολογική ζωή, χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς και απαγορεύσεις, δυστυχώς όμως με υποχρεώσεις περισσότερες από τα άλλα υγιή παιδιά της ηλικίας τους. Όπως επισημαίνει ο κ. Xρήστος Zούπας, ειδικός παθολόγος – διαβητολόγος, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Διαβητολογικής Εταιρείας της Ομάδας Μελέτης «Διαβήτης και Kύηση»:
«Στο καθημερινό πρόγραμμα ενός παιδιού με διαβήτη τύπου 1 πρέπει να περιλαμβάνονται οι ενέσεις ινσουλίνης και οι συχνές μετρήσεις των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, τις οποίες μπορεί να κάνει μόνο του (με την ειδική συσκευή αυτομέτρησης) και μέσα σε ένα λεπτό να έχει την απάντηση.
Η ένεση ινσουλίνης τού εξασφαλίζει μια φυσιολογική ζωή και του επιτρέπει να ασχολείται με οποιαδήποτε δραστηριότητα, όπως και τα παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα. Επιπλέον, η καλή ρύθμιση (συχνή παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και η διατήρησή τους σε φυσιολογικά επίπεδα) οδηγεί σε καλή ποιότητα ζωής, χωρίς νοσηλείες για οξείες επιπλοκές και, το σπουδαιότερο, χωρίς χρόνιες επιπλοκές σε διάφορα όργανα του σώματος. Τo παιδί με διαβήτη πρέπει επίσης να τρώει σε συγκεκριμένες ώρες και τα γεύματά του να είναι σωστά κατανεμημένα».
Έχετε απορίες; Έχουμε τις απαντήσεις
Οι ειδικοί από το Ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Ιδρύματος Έρευνας Νεανικού Διαβήτη δίνουν απαντήσεις στα πιο συνήθη ερωτήματα των γονιών.
Ποια είναι τα σημάδια μιας υπογλυκαιμίας και πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να την ξεπεράσει;
Τα κύρια προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να παρουσιάσει το παιδί είναι: ασυνήθιστη χλομάδα, εφίδρωση, αδικαιολόγητο πείσμα, ασάφεια και ανικανότητα απάντησης στις διάφορες ερωτήσεις, ασυνήθιστη δυσκολία στην ανάγνωση και την ομιλία καθώς και απώλεια συνείδησης. Το παιδί μπορεί, επίσης, να παραπονεθεί ότι νιώθει πείνα, ρίγη, πόνους στο στομάχι, μούδιασμα και φαγούρα στη γλώσσα και στα χείλη, διπλή όραση, πονοκέφαλο, τάση για λιποθυμία ή υπνηλία. Όταν, λοιπόν, διαπιστώνετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να δίνετε αμέσως στο παιδί ένα-δυο κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή ένα φρούτο ή δυο μπισκότα ή ένα χυμό φρούτου.
Επίσης αποτελεσματική είναι η γλυκόζη που κυκλοφορεί σε χάπια και αυξάνει σε 10-15 λεπτά τα επίπεδα του αίματος. Κάθε παιδί με διαβήτη πρέπει πάντα να έχει μαζί του χάπια γλυκόζης.
Πόσες φορές την ημέρα το ινσουλινοεξαρτώμενο παιδί πρέπει να μετρά το σάκχαρό του, ώστε να μην κινδυνεύει από υπογλυκαιμία;
Δυστυχώς, όλα τα παιδιά που παίρνουν εξωγενή ινσουλίνη παρουσιάζουν λιγότερα ή περισσότερα υπογλυκαιμικά επεισόδια (δηλαδή πτώση της γλυκόζης του αίματος), για τα οποία τις περισσότερες φορές ευθύνονται η μεγαλύτερη δοσολογία ινσουλίνης, η παράλειψη γευμάτων, η έντονη άσκηση ή ο συνδυασμός όλων αυτών. Σύμφωνα, ωστόσο, με τις οδηγίες της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας, για το διαβήτη τύπου 1 χρειάζονται τουλάχιστον 3-4 μετρήσεις ημερησίως (εφόσον ο διαβήτης είναι καλά ρυθμισμένος), ενώ αν ο μικρός ασθενής αντιμετωπίζει ειδικές καταστάσεις (π.χ. αν κάνει χρήση αντλίας ινσουλίνης ή έχει πυρετό, γρίπη κ.λπ.), ο αριθμός των μετρήσεων μπορεί να αυξηθεί έως 8 ημερησίως ή και περισσότερο.
Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες;
Ασφαλώς. Η συστηματική άσκηση έχει ευνοϊκή επίδραση στο παιδί με διαβήτη, αρκεί να τηρεί τους γνωστούς κανόνες. Δηλαδή, πριν, στη διάρκεια και μετά τις αθλητικές δραστηριότητες να μετρά τη γλυκόζη του αίματος (με το ειδικό μηχανάκι). Επίσης, ευνοϊκή επίδραση στο παιδί έχει το καθημερινό περπάτημα (μισή ώρα την ημέρα) και η γυμναστική 3-4 φορές την εβδομάδα (μπάσκετ, ποδόσφαιρο, κολύμπι, ποδήλατο κ.ά.).
Τι διαιτολόγιο πρέπει να ακολουθεί ένα παιδί με διαβήτη;
Τα παιδιά με διαβήτη πρέπει να έχουν ως πρότυπο τη μεσογειακή δίαιτα. Δηλαδή, το διαιτολόγιό τους να στηρίζεται στα όσπρια, στα λαχανικά, στα φρούτα, στα δημητριακά, στα λευκά κρέατα -δηλαδή ψάρια και πουλερικά? και να χρησιμοποιείται το ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών. Τώρα, σε ό,τι αφορά τα γλυκά, στις μέρες μας δεν απαγορεύονται στα παιδιά με διαβήτη, χρειάζεται ωστόσο το γλυκό να εντάσσεται με προσοχή στο διαιτολόγιό τους και να μη γίνεται κατάχρηση.
Έχω διαβήτη. Θα τον κληρονομήσει και το παιδί μου;
Η κληρονομικότητα στο διαβήτη τύπου 1 είναι σαφώς μικρότερη απ’ ό,τι στο διαβήτη τύπου 2. Αν μια μητέρα έχει διαβήτη τύπου 1, το παιδί της έχει 3% πιθανότητες να εμφανίσει και αυτό διαβήτη τύπου 1. Αν πάσχει ο πατέρας και όχι η μητέρα, οι πιθανότητες είναι λίγο περισσότερες. Γενικά, θεωρείται ότι υπάρχει ένα γενετικό υπόστρωμα, στο οποίο επεμβαίνουν περιβαλλοντικοί παράγοντες, πιθανώς και κάποιοι ιοί, για να εκδηλωθεί τελικά η ασθένεια. Επίσης, εάν η μητέρα νοσήσει κατά τη διάρκεια της κύησης, και στην περίπτωση που το βρέφος έχει το γονιδιακό υπόστρωμα για διαβήτη, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανίσει διαβήτη τύπου 1.
Τι συμβαίνει στο σώμα του;
Η νόσος εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγει.
Στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή νεανικό διαβήτη (που είναι και η πιο επιθετική μορφή), η παραγωγή της ινσουλίνης στον οργανισμό είναι σχεδόν ανύπαρκτη, γι’ αυτό και τα άτομα που πάσχουν από αυτόν το διαβήτη χρειάζονται 2-4 ενέσεις ινσουλίνης καθημερινά για να επιβιώσουν.
Στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ή διαβήτη των ενηλίκων, ο οργανισμός παράγει ινσουλίνη, όμως η παραγόμενη ινσουλίνη δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά. Τα άτομα με αυτόν το διαβήτη δεν κάνουν συνήθως ενέσεις ινσουλίνης. Η κατάστασή τους μπορεί να αντιμετωπιστεί με δίαιτα και άσκηση, ενώ συχνά χρειάζονται και φαρμακευτική αγωγή.
Για υπεύθυνη ενημέρωση
Θέλετε να ζητήσετε πληροφορίες, ψυχολογική υποστήριξη ή να θέσετε οποιοδήποτε ερώτημα σχετικά με τη φροντίδα του παιδιού με διαβήτη;
Απευθυνθείτε στην Πανελλήνια Ένωση Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ), μη κερδοσκοπικό σωματείο, μέλος της ΕΛΟΔΙ (Ελληνική Ομοσπονδία Διαβήτη). Η ΠΕΑΝΔ έχει αντικείμενο τη συμπαράσταση των παιδιών που πάσχουν από νεανικό (ινσουλινοεξαρτώμενο) διαβήτη τύπου 1 και των οικογενειών τους.
Διεύθυνση: Μεσογείων 24, Αθήνα, τηλ.: 210-7796660, fax: 210-7796461, www.peand.gr, e-mail: info@peand.gr
Πηγή: ethnos.gr
