Το φαγητό έχει αποκτήσει νόημα, και ίσως αυτό είναι το πρόβλημα. Το φαγητό είναι καύσιμο για ένα υγιές σώμα. Πότε έγινε κάτι περισσότερο από απλή θρέψη; Υγιεινή διατροφή δεν σημαίνει απλώς πως καταναλώνουμε τις αναγκαίες ομάδες τροφών με έναν ευχάριστο τρόπο ώστε να διατηρήσουμε ένα φυσιολογικό και σταθερό βάρος;
Οι άνθρωποι με ψυχολογικά υγιείς διατροφικές συνήθειες χρησιμοποιούν το φαγητό για ενέργεια και καύσιμο, ως ένα όχημα για κοινωνική επαφή και κάποιες φορές ως πηγή ευχαρίστησης. Παρακινούνται από την υγεία και την ομορφιά, ή την επιθυμία τους για απώλεια βάρους και συντήρηση και ζουν μια ζωή που ακολουθεί τη ρύση του Ιπποκράτη: “Φάρμακό σας ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας ας γίνει φάρμακό σας”.
Μήπως δεν είναι απλώς τροφή;
Ψυχολογικά υγιής διατροφή σημαίνει ‘τρέφομαι χωρίς νόημα’. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως αυτό που τρώμε επηρεάζει το πώς νιώθουμε και το πώς νιώθουμε επηρεάζει το πώς τρώμε. Δυστυχώς, στη σημερινή κοινωνία, το τί και το πώς τρώμε επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως οι πολιτισμικές νόρμες, τα περιβαλλοντικά μηνύματα, η κοινωνική πίεση κ.α. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε το φαγητό, παράλογα, ως έναν μηχανισμό που μας βοηθά να αντεπεξέλθουμε σε δυσκολίες. Η αλήθεια είναι, όμως, πως όταν το χρησιμοποιούμε για να αντιμετωπίσουμε το στρες, τη βαρεμάρα, τον θυμό, την κατάθλιψη ή το άγχος μακροπρόθεσμα θα νιώσουμε χειρότερα.
Έχουμε μπερδευτεί όσον αφορά τη διατροφή και εν τω μεταξύ, ως αποτέλεσμα, έχουμε βάλει βάρος. Μεγάλα κουτιά, πιάτα, ποτήρια και “supersize” γεύματα είναι παντού τριγύρω μας και μας αποπροσανατολίζουν ώστε τελικά πιστεύουμε πως το μεγαλύτερο είναι και το καλύτερο. Και όχι απλά το καλύτερο αλλά και το φυσιολογικό. Μπορούμε άραγε να αντισταθούμε εύκολα σε προσφορές τύπου “Στα Δύο το Τρίτο Δώρο”; Μάλλον όχι, και για του λόγου το αληθές, θα πάρουμε μεγαλύτερη ποσότητα απ’ ότι συνήθως, χάρη στην ψυχολογική διάταξη των σουπερμάρκετ, τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να μας μπερδέψουν και να κρατήσουν τη σκέψη μας μακριά από τη διαδικασία αγοράς τροφής. Η “υγιής αύρα” των ψυχολογικά ραφιναρισμένων ετικετών και η ψυχολογική οργάνωση των εστιατορίων και των μενού, θολώνει το μυαλό μας και μας κάνει απλώς να νομίζουμε ότι τρεφόμαστε σωστά.
Τα πως και γιατί πίσω από την διατροφή μας
Υπάρχει μια γνωστή έρευνα η οποία αποδεικνύει πως η ψυχολογικά υγιής διατροφή σαμποτάρεται από τον παράλογο “νου του στομαχιού”. Στην έρευνα οι συμμετέχοντες ξεγελάστηκαν ώστε να φάνε σούπα από ένα μπολ δίχως πάτο, το οποίο, όσο έτρωγαν, γέμιζε. Πεπεισμένοι ότι το μπολ ήταν κανονικό, εκλογίκευσαν, λέγοντας στον εαυτό τους ότι απλά έτρωγαν αργά, απολαμβάνοντας τις ωραίες γεύσεις, το οποίο με τη σειρά του τους έκανε να καταναλώσουν 73% περισσότερη σούπα από αυτούς που έφαγαν από κανονικά μπολ. Μπορεί τα μάτια μας να είναι μεγαλύτερα από το στομάχι μας, το μυαλό μας, όμως, θα παίξει παιχνίδια και θα μας πείσει ότι απλά “τρώμε αργά” αντί ότι “καταβροχθίζουμε ατέλειωτη σούπα από ένα άπατο μπολ”. Ένα παρόμοιο σενάριο συνέβη κατά τη δοκιμή διαφόρων σχημάτων σέικερ. Αυτοί που ήπιαν από κοντά και φαρδιά σέικερ κατανάλωσαν περίπου 27% μεγαλύτερη ποσότητα από αυτούς που ήπιαν από ψηλά και λεπτά, χάρη στην απατηλή οριζόντια-κάθετη ψευδαίσθηση.
Οι ψυχολογικά υγιείς καταναλωτές είναι απαλλαγμένοι από λάθος και δυσλειτουργικές σκέψεις – σκέψεις που οδηγούν σε ανθυγιεινές επιλογές και τρόπους διατροφής, όπως για παράδειγμα:
- “Είχα μια κακή μέρα – μου αξίζει να νιώσω καλύτερα” (αιτιολόγηση)
- “Έχω μηδενική δύναμη θέλησης” (υπερβολική σκέψη)
- “Το έφαγα τελικά εκείνο το μπισκότο – ας απολαύσω και το υπόλοιπο της ημέρας και θα αρχίσω πάλι από αύριο” (σκέψη ‘όλα ή τίποτα’)
- “Ποτέ μην πετάς φαγητό” ή “Οι καλές τροφές έχουν λιγότερες θερμίδες” (μη βοηθητικοί κανόνες οι οποίοι οδηγούν σε πολύ μεγαλύτερη κατανάλωση θερμίδων από αυτή που μπορούμε να αντιληφθούμε)
Οι άνθρωποι με ψυχολογικά υγιείς διατροφικές συνήθειες είναι επικεντρωμένοι στον μοναδικό σκοπό του φαγητού – την υγεία. Αναγνωρίζουν εύκολα τα συναισθηματικά δελέατα, γνωρίζουν πως να σταματήσουν να τρώνε μόλις χορτάσουν και γενικά υποκινούνται εσωτερικά και όχι εξωτερικά. Έχουν πλήρη επίγνωση της γεύσης, της υφής, της αίσθησης και της θερμοκρασίας του φαγητού όπως και της σπουδαιότητας του καλού μασήματος. Δεν τρώνε για να καλύψουν κάποια συναισθηματική ανάγκη ή να ξεφύγουν από κάποιο δυσάρεστο συναίσθημα, σκέψη ή κατάσταση και ακολουθούν την συμβουλή του Ben Franklin: “Πρέπει να τρώμε για να ζούμε και όχι να ζούμε για να τρώμε“.
Συμβουλές για να γίνετε ένας ψυχολογικά υγιής καταναλωτής:
Αν θέλετε να αντισταθείτε στην ψυχολογικά ανθυγιεινή κατανάλωση τροφής και να αποκτήσετε έλεγχο, ξεκινήστε με το να εγκαθιδρύσετε το «συνειδητό φαγητό» και ακολουθείστε τις παρακάτω συμβουλές:
- Αποφασίστε πόσο θα φάτε πριν φάτε.
- Όταν τρώτε ένα μεγάλο γεύμα, χρησιμοποιείστε μικρό πιάτο.
- Τοποθετείστε τις υγιεινές τροφές στο ύψος του ματιού στο ντουλάπι.
- Τρώτε πάντα στην κουζίνα και στο τραπέζι.
- Όταν τρώτε με άλλα άτομα, να είστε πάντα το τελευταίο άτομο που ξεκινάει να τρώει.
- Να τρώτε αργά και να αφήνετε κάτω τα μαχαιροπίρουνα ενδιάμεσα από τις μπουκιές.
- Ποτέ μην τρώτε ‘επικίνδυνες’ τροφές στο σπίτι.
- Να διαλέγετε πάντα την ποιότητα αντί την ποσότητα.
Όσο εξασκείστε στα παραπάνω, να έχετε πάντα κατά νου τη σημασία της ισορροπίας. Σήμερα, το να ανησυχεί κάποιος υπερβολικά για την υγιεινή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε νευρική ανορεξία, το οποίο είναι άλλη μια μορφή ψυχολογικά ανθυγιεινής διατροφής.
Απόδοση: GlykouliGr
Πηγή: http://www.acefitness.org
