Όταν σκεφτόμαστε για το σακχαρώδη διαβήτη, συχνά ενοχοποιούμε, ως παράγοντες κινδύνου, την κληρονομικότητα, το φύλο, την ηλικία, την παχυσαρκία, την υπέρταση, την καθιστική ζωή, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ. Τι θα λέγατε, αν κάποιος σας έθετε το ερώτημα: «ουσίες όπως οι διοξίνες, τα εντομοκτόνα, ή τα επιβραδυντικά καύσης θα μπορούσαν να έχουν σχέση με τη νόσο;» Χαράς ευαγγέλια για τους καλοφαγάδες που αμέσως θα έσπευδαν να απενοχοποιήσουν την λατρεία τους για τα φαγητά με τα απολαυστικά λιπαρά ή τους χορταστικούς υδατάνθρακες. Ίσως όμως αυτό να είναι μόνο η μια πλευρά του νομίσματος.
Ο σακχαρώδης διαβήτης παραμένει μια πολυσύνθετη και πολυπαραγοντική νόσος, και, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν αρκεί ένας παράγοντας ως ικανή συνθήκη για την πρόκλησή του. Συνήθως κρίνεται αναγκαία η συνδρομή περισσότερων παραγόντων που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην εκδήλωση και τη διατήρηση ή επιδείνωση του προβλήματος. Γι αυτό το λόγο είναι και δύσκολη και μακρόχρονη, η διαπίστωση αν ένας παράγοντας όντως συμβάλλει, κατα πόσο και με ποιο μηχανισμό στη διαδικασία αυτή. Χρειάζεται να σχεδιαστούν αρκετές μεθοδολογικά άρτιες και συγκρίσιμες μελέτες, ώστε να σχηματιστεί με τον χρόνο μια επαρκής μάζα στοιχείων που θα μπορέσουμε να επεξεργαστούμε, ώστε να οδηγηθούμε σε ασφαλή συμπεράσματα.
Φαίνεται λοιπόν ότι η ώρα αυτή, της συσχέτισης με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, έφτασε για την κατηγόρια των τοξικών ουσιών που ονομάζονται στη διεθνή βιβλιογραφία POPs. Ο όρος αυτός είναι το ακρωνύμιο των λέξεων Persistent Organic Pollutants, ήτοι Μακρόχρονοι Οργανικοί Ρυπαντές (ΜΟΡ) και περιλαμβάνει μερικές δεκάδες οργανικών χημικών ουσιών που είναι ανθεκτικές στην αποσύνθεση στο περιβάλλον με βιολογικές, χημικές, φωτολυτικές διαδικασίες και ως εκ τούτου παραμένουν στο περιβάλλον, μεταφέρονται σε μακρινές αποστάσεις, βιο-συσσωρεύονται στους ανθρώπινους και τους ζωικούς ιστούς, βιοσυσσωρεύονται στις τροφικές αλυσίδες, και έχουν σημαντικές δυνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ποιές είναι λοιπόν οι πηγές της τεκμηρίωσης μιας τέτοιας σχέσης; Καταρχήν, μια σειρά επιδημιολογικών μελετών αναφέρουν συσχέτιση μεταξύ POPs και και τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη. Επιπλέον, τα ευρήματα αυτά έχουν αναπαραχθεί σε πειραματικές μελέτες τόσο σε ανθρώπους in vitro (δηλ στο εργαστήριο) όσο και σε ζώα τόσο in vivo (ήτοι σε ολόκληρους οργανισμούς) όσο και in vitro, και έχουν διαπιστωθεί, παρά τις ελλείψεις, μηχανισμοί που οδηγούν στις παθοφυσιολογικές διαταραχές που προκαλούν αυτόν τον κίνδυνο.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι συσχετίσεις αφορούν συχνότερα σε περιπτώσεις έκθεσης σε σχετικά μεγαλύτερες συγκεντρώσεις POPs, ενώ περισσότερες μελέτες απαιτούνται για την τεκμηρίωση συσχέτισης με μικρότερες συγκεντρώσεις για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, φαίνεται ότι τόσο η περιγεννητική περίοδος όσο και η εμβρυική περίοδος, είναι οι πλεόν ευαίσθητες, και μπορεί να προσδιορίσουν τον κίνδυνο στην μετέπειτα ζωή. Αναμένεται να δοθούν πιο συγκεκριμένες απαντήσεις με μελλοντικές μελέτες που διερευνούν τα επιμέρους αυτά ερωτήματα.
Παρόλες τις επιστημονικές επιφυλάξεις για διατύπωση μιας τελεσίδικης και αφοριστικής άποψης, θα ήταν καλό να είμαστε στην ασφαλή πλευρά. Με δεδομένο ότι οι τοξίνες αυτές συγκεντρώνονται στην τροφική αλυσίδα, μια ασφαλής πρακτική θα ήταν ο περιορισμός των ζωικών προιόντων περιλαμβανομένων και των μεγάλων ψαριών – το “πόσο μεγάλων;” αποτελεί μια ξεχωριστή συζήτηση από μόνο του… -, όπως και του ελέγχου του περιβάλλοντος που ζούμε (βλέπε διασπορά φυτοφαρμάκων σε οικισμούς), αλλά και αυτού, από το οποίο προέρχονται τα ζωικά προιόντα που καταναλώνουμε. Και σε αυτές τις περιβαλλοντικές συνθήκες, σημαντικό ρόλο έχει η διατροφή και η ποιότητα του νερού που καταναλώνουμε όλοι οι οργανισμοί στην τροφική αλυσίδα.
Είναι, εν κατακλείδι, σημαντικό να αναφέρουμε ότι υπάρχουν ισχυρές επιστημονικές ενδείξεις για την συσχέτιση των POPs και με άλλα νοσήματα, όπως η παχυσαρκία, νευροαναπτυξιακές διαταραχές, νευροεκφυλιστικές παθήσεις, και άλλα. Επίσης είναι σημαντικό όλα τα παραπάνω να γίνουν κατανοητά υπό το πρίσμα των ευεργετημάτων που προσφέρει μια χορτοφαγική διατροφή ή τουλάχιστον μια διατροφή περιορισμένη σε ζωικά τρόφιμα. Και να μην ξεχνάμε την τεκμηριωμένη συσχέτιση μεταξύ εκφυλιστικής άνοιας και σακχαρώδους διαβήτη, ως παράγοντα κινδύνου, και μια πιθανή κοινή βάση που μπορεί να βρίσκεται και στα δύο αυτά νοσήματα, δηλαδή τα POPs.
Πηγή: http://neurotherapy.gr/
