Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 λαμβάνουν υπόψιν τους παράγοντες όπως η ηλικία, το κοινωνικό περιβάλλον, η διάρκεια της νόσου και διάφορες άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με την υγεία.
Ωστόσο το φύλο δεν είναι μέσα σε αυτές, κάτι που αποκτά ολοένα και περισσότερη βαρύτητα, καθώς άνδρες και γυναίκες έχουν διαφορετικό κίνδυνο να αναπτύξουν διαφορετικούς τύπους διαβήτη. Στο μέλλον, η θεραπεία θα πρέπει να γίνει πιο εξατομικευμένη και συγκεκριμένη σε σχέση με το φύλο.
Αυτό είναι το σημαντικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η επιθεώρηση που δημοσιεύτηκε στο Endocrine Reviews σε σχέση με τις διαφορές με βάση το φύλο στη νόσο του διαβήτη και στην οποία συνέβαλαν οι ερευνητές του MedUni Vienna, Alexandra Kautzky-Willer και Jürgen Harreiter.
Γενετική προδιάθεση και βιοδείκτες σε γυναίκες και άνδρες
Τα στοιχεία αναδεικνύουν έντονα ότι ο παράγοντας φύλο πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν στην θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Από μια οπτική, που αφορά τη βιολογία, οι άνδρες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη. Οι γυναίκες είναι “προστατευμένες” για κάποιο διάστημα, λόγω των αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων, έως την εμμηνόπαυση κατά τη διάρκεια της οποίας λαμβάνουν χώρα ορμονικές αλλαγές, και η προστασία αυτή μειώνεται. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο κίνδυνος για τους άνδρες είναι αυξημένος λόγω του ότι συγκεντρώνουν μεγαλύτερη ποσότητα λίπους στην κοιλιά και στο ήπαρ και εμφανίζουν χαμηλότερη ευαισθησία στην ινσουλίνη, ακόμα και αν δεν είναι υπέρβαροι. Η έλλειψη τεστοστερόνης στους άνδρες είναι παράγοντας κινδύνου, ωστόσο οι γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα ανδρικών σεξουαλικών ορμονών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.
“Αντιθέτως, φάνηκε πως το λίπος στους γοφούς, το οποίο είναι πιο συχνό στις γυναίκες λόγω γενετικής προδιάθεσης και οιστρογόνων, μπορεί να έχει ακόμα και προστατευτική επίδραση. Από την άλλη, η περιφέρεια στην κοιλιά στις γυναίκες έχει καλύτερα προγνωστικά απ’ ότι στους άνδρες” λέει η Δρ Kautzky-Willer, ειδική στο διαβήτη και πρώτη καθηγήτρια της Αυστρίας στην ιατρική έρευνα με βάση το φύλο. “Στις γυναίκες, το ψυχοκοινωνικό στρες, το στρες στην εργασία και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας στη λήψη αποφάσεων κάτω από την πίεση της υψηλής αποδοτικότητας ή η έλλειψη ύπνου είναι παράγοντες που οδηγούν πιο συχνά στην ανάπτυξη διαβήτη απ’ ότι στους άνδρες. Αυτό συχνά επιδεινώνεται με την αύξηση του σωματικού βάρους“. Από την άλλη, οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη σε μεταγενέστερο στάδιο της ζωής τους, αν οι μητέρες τους δεν τράφηκαν σωστά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Διαφορές που εντοπίζονται στο φύλο υπάρχουν, επίσης, και στους βιοδείκτες, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση του κινδύνου ανάπτυξης της νόσου. Υπάρχουν ενθαρρυντικοί βιοδείκτες για τις γυναίκες, αλλά όχι για τους άνδρες, ανάμεσα στους οποίους η πρωτεΐνη φετουίνη-Α που παράγεται στο συκώτι, η κοπεπτίνη, μια προ-ορμόνη που σχηματίζεται στον υποθάλαμο και η προνευροτενσίνη, ένας νευροδιαβιβαστής. Η ορμόνη λεπτίνη η οποία στέλνει χημικά μηνύματα για το πότε να σταματήσει κάποιος να τρώει και να αντλήσει ενέργεια από τις αποθήκες, όπως τα αποθέματα λίπους, είναι ένας σημαντικός βιοδείκτης.
Η επίδραση του περιβάλλοντος ως παράγοντας κινδύνου στον διαβήτη
“Οι ενδοκρινικές διαταραχές είναι ιδιαίτερα σημαντικές” λέει ο Δρ Jürgen Harreiter. Έρευνες δείχνουν πως πολλές ουσίες που έχουν παραχθεί συνθετικά, όπως η βισφενόλη Α, και οι οποίες εμπεριέχονται στα πλαστικά, είναι παράγοντες κινδύνου για διαβήτη. Αναλόγως την ηλικία, έχουν διαφορετική επίδραση σε άνδρες και γυναίκες.
Υπάρχουν επίσης γεωγραφικές διαφορές. Όλο και περισσότερες γυναίκες στην Ωκεανία, στη Νότια και Κεντρική Ασία, αλλά και στη Μέση Ανατολή, εμφανίζουν διαβήτη, ενώ η νόσος επηρεάζει περισσότερο τους άνδρες στις εύπορες Ασιατικές περιοχές του Ειρηνικού και στην Κεντρική Ευρώπη. Στο μέλλον, οι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη διαβήτη με βάση το φύλο θα ενσωματωθούν και στην θεραπευτική πρακτική.
GlykouliGr
