Ο διαβήτης είναι μια νόσος που αυξάνεται ολοένα και περισσότερο παγκοσμίως, με εκατομμύρια ανθρώπους να νοσούν και εκατομμύρια νέες περιπτώσεις να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Οι επιπλοκές του διαβήτη περιλαμβάνουν αλλαγές στα μεγάλα και μικρά αιμοφόρα αγγεία, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε περιφερική νευροπάθεια, απώλεια όρασης, βλάβες στα νεφρά, έμφραγμα και εγκεφαλικό.
Τα τελευταία χρόνια, οι νευρολογικές επιπτώσεις του διαβήτη τραβούν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των επιστημόνων και ερευνητών, καθώς είναι από τις πιο κοινές και παράλληλα τις λιγότερο αναγνωρισμένες επιπλοκές της νόσου.
Διαβήτης και Κατάθλιψη: Αναγνωρίζοντας τα Συμπτώματα και 5 Πράγματα που Μπορείτε να Κάνετε
Πώς επηρεάζει ο διαβήτης τη σκέψη;
Έρευνες δείχνουν πως τα άτομα που είναι παχύσαρκα και έχουν αλλαγές στην ομοιόσταση της ινσουλίνης, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη, έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια και νόσο Alzheimer. Ο κίνδυνος της άνοιας που προέρχεται από βλάβες των αγγείων αυξάνεται 2 με 2.5 φορές στους ανθρώπους με διαβήτη τύπου 1 και η εμφάνιση της νόσου Alzheimer αυξάνεται 1.5 με 2 φορές.
Οι επιπτώσεις αυτές του διαβήτη είναι πιο εμφανείς στα παιδιά και στους ηλικιωμένους. Σε ανθρώπους με διαβήτη τύπου 1, οι αλλαγές παρατηρούνται τα πρώτα 5-7 χρόνια της ζωής τους, περίοδος όπου ο εγκέφαλος αναπτύσσεται. Οι ηλικιωμένοι, άνω των 65 ετών, των οποίων οι εγκέφαλοι βιώνουν νευροεκφυλιστικές αλλαγές είναι επίσης επιρρεπείς στις νευρογνωστικές επιδράσεις του διαβήτη.
Οι αλλαγές που υπόκειται ένας εγκέφαλος, οδηγούν ουσιαστικά στην ατροφία του. Παρατηρούνται «βλάβες» οι οποίες είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που υπάρχουν στους ανθρώπους χωρίς διαβήτη. «Κακώσεις» που παρατηρούνται σε εγκεφάλους ανθρώπων άνω των 80 ετών και που σχετίζονται με την εκφύλιση του εγκεφάλου λόγω ηλικίας, παρατηρούνται πολύ νωρίτερα από αυτή την ηλικία στους ανθρώπους με διαβήτη. Επίσης, υπάρχει ατροφία στην αμυγδαλή και οι ασθενείς με διαβήτη έχουν συχνά αμυλοειδείς πλάκες, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νόσου Alzheimer.
Nέος τύπος διαβήτη σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ
Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά και πώς επηρεάζουν την σκέψη;
Οι παθοφυσιολογικές αυτές αλλαγές του εγκεφάλου μπορούν να οδηγήσουν σε ελάττωση της γνωστικής λειτουργίας. Σε ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2 έχει παρατηρηθεί μείωση της ψυχοκινητικής δυνατότητας ή ταχύτητας, της προσοχής, της μνήμης και των λεκτικών σκορ IQ. Οι παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο τους ανθρώπους με διαβήτη τύπου 1 είναι η ηλικία της διάγνωσης και ο γλυκαιμικός έλεγχος. Η διάγνωση της νόσου σε ηλικία μικρότερη των 4 ετών σχετίζεται με βλάβες στις εκτελεστικές δεξιότητες, την προσοχή και την ταχύτητα επεξεργασίας. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή η ανάπτυξη του εγκεφάλου διακόπτεται από διαταραχές του μεταβολισμού που είναι αποτέλεσμα του διαβήτη. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός, πως έχει παρατηρηθεί πως οι ακαδημαϊκές επιδόσεις βελτιώνονται αισθητά με καλή ρύθμιση του σακχάρου.
Στους ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2, οι αλλαγές περιλαμβάνουν: μειωμένη ψυχοκινητική ταχύτητα, περίπλοκη κινητική και εκτελεστική λειτουργία, μειωμένη μνήμη, μειωμένη προφορική ευχέρεια, μειωμένη προσοχή και μειωμένη οπτικοχωρική αντίληψη. Έχει παρατηρηθεί πως οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 εκτελούν τα πράγματα πιο αργά και με λιγότερη συνέπεια από τους μη-διαβητικούς ανθρώπους.
Τα ευρήματα αυτά είναι αποτέλεσμα ερευνών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια και αναμένεται πως τα επόμενα χρόνια θα δοθεί πολύ μεγαλύτερο βάρος στις έρευνες που αφορούν τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου σε ανθρώπους με διαβήτη.
Ένα πράγμα, ωστόσο, είναι βέβαιο: η καλή ρύθμιση του σακχάρου είναι ο σημαντικότερος παράγοντας στην αποφυγή των επιπλοκών, συμπεριλαμβανομένων και των επιπλοκών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και κατά συνέπεια την ποιότητα ζωής των ανθρώπων με διαβήτη.
GlykouliGr
Πηγές:
S Roriz-Filho J, Sá-Roriz TM, Rosset I, Camozzato AL, Santos AC, Chaves ML, Moriguti JC, & Roriz-Cruz M (2009). (Pre)diabetes, brain aging, and cognition. Biochimica et biophysica acta, 1792 (5), 432-43 PMID: 19135149
Whitehead BP, Dixon RA, Hultsch DF, & MacDonald SW (2011). Are neurocognitive speed and inconsistency similarly affected in type 2 diabetes? Journal of clinical and experimental neuropsychology, 33 (6), 647-57 PMID: 21416426
Espeland MA, Miller ME, Goveas JS, Hogan PE, Coker LH, Williamson J, Naughton M, Resnick SM, & Whisca Study Group (2011). Cognitive function and fine motor speed in older women with diabetes mellitus: results from the women’s health initiative study of cognitive aging. Journal of women’s health (2002), 20 (10), 1435-43 PMID: 21819251
