Το hospice care είναι ένα μια φιλοσοφία που ως στόχο έχει την παροχή φροντίδας σε χρόνιους και καταληκτικούς ασθενείς με μια ολιστική και ανθρωποκεντρική αντιμετώπιση. Η ολιστική αυτή προσέγγιση αγκαλιάζει τον πόνο του ασθενούς συνολικά, δεν μένει δηλαδή μόνο στον σωματικό, αλλά λαμβάνει υπόψιν και τον ψυχολογικό και κοινωνικό πόνο. Για πολλούς ασθενείς που νοσούν από χρόνιες και τερματικές νόσους, τα hospices και η υποστηρικτική-παρηγορητική φροντίδα (palliative care) προσφέρουν μια εναλλακτική, σε σχέση με το απρόσωπο περιβάλλον ενός νοσοκομείου.
Η ιδέα των hospices ξεκίνησε από τη Σίσελι Σώντερς η οποία εγκαθίδρυσε το πρώτο hospice στο Λονδίνο το 1967. Σε συνεργασία με την Ελίζαμπεθ Κιούμπλερ Ρος, ψυχίατρο με έρευνα στην ψυχολογία χρόνιων και τερματικών ασθενών, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα κίνημα που στόχο είχε τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών αυτών.
Τα hospices και το palliative care δίνουν βάση σε όλους τους τομείς της ζωής του ασθενούς: οργανικούς, κοινωνικούς, συναισθηματικούς και πνευματικούς. Αυτό που πρακτικά συμβαίνει – αν και υπάρχουν διαφοροποιήσεις από κέντρο σε κέντρο ανά τον κόσμο – είναι πως υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι φροντίζουν τον ασθενή, η οποία αποτελείται από έναν γιατρό, έναν υπεύθυνο για τον ασθενή, κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο, διαιτολόγο, νοσοκόμες και πλήθος εθελοντών. Η ομάδα αυτή φτιάχνει ένα πλάνο που απευθύνεται στον συγκεκριμένο ασθενή ώστε να καλύψει τις ανάγκες του. Πολλές φορές το hospice care εφαρμόζεται στο σπίτι του ασθενούς σε συνεργασία με ένα μέλος της οικογένειας που λειτουργεί ως φροντιστής. Η ομάδα είναι διαθέσιμη 24 ώρες το 24ωρο.
Ένα σημαντικό κομμάτι του hospice care είναι να καλυφθούν οι συναισθηματικές και πνευματικές ανάγκες του ασθενή σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις πεποιθήσεις του. Συναισθηματική στήριξη παρέχεται επίσης στα μέλη της οικογένειάς του.
Στη Δυτική κοινωνία το θέμα του θανάτου παραμένει ταμπού και ενώ οι περισσότεροι ασθενείς με καταληκτικές ασθένειες θα προτιμούσαν να περάσουν στο σπίτι τους την τελευταία φάση της ζωής τους, αυτό που συνήθως συμβαίνει είναι να βρίσκονται σε κάποιο νοσοκομείο όπου λαμβάνουν θεραπεία η οποία πολλές φορές είναι ανεπαρκής και μη επιθυμητή.
Υπάρχει πολλές φορές η λανθασμένη πεποίθηση ότι κάποιος ο οποίος θα αναζητήσει hospice care κατά κάποιο τρόπο παραιτείται από τη ζωή. Οι ασθενείς που μπαίνουν στη διαδικασία του hospice έχουν την ελευθερία να φύγουν ανά πάσα στιγμή το θελήσουν, αν τα συμπτώματά τους βελτιωθούν ή αν επιλέξουν μια διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση. Στην πράξη αποδεικνύεται ότι όσοι λαμβάνουν hospice care παρατείνουν την διάρκεια ζωής τους, όπως συμπεραίνει και Έρευνα του Διεθνούς Oργανισμού Hospice και Palliative Care.
Σήμερα, ο θεσμός του hospice και του palliative care βρίσκει παγκόσμια εφαρμογή. Στην Αγγλία και στις ΗΠΑ έχει καθιερωθεί ήδη από την δεκαετία του ’70. Hospices λειτουργούν επίσης στην Αυστραλία, στον Καναδά, ακόμα και στην Αφρική.
Δυστυχώς, ενώ αρκετές γειτονικές μας χώρες έχουν υιοθετήσει τον θεσμό του hospice, στην Ελλάδα τα πράγματα έχουν μείνει αρκετά πίσω. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε πως γίνονται κάποιες προσπάθειες και στη χώρα μας για να θεσμοθετηθούν οι προϋποθέσεις για την ίδρυση και λειτουργία ανάλογων δομών.
Με την υποστήριξη της πολιτείας και την εθελοντική ενίσχυση από ιδιωτικούς φορείς είναι πολύ πιθανό σε μερικά χρόνια να μπορούν και οι πολίτες της χώρας μας να επωφεληθούν από τον θεσμό του hospice και του palliative care που έχει να προσφέρει ανακούφιση και ελπίδα στην ευαίσθητη αυτή ομάδα των χρόνιων και τερματικών ασθενών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε ένας από αυτούς έχει δικαίωμα σε κάτι περισσότερο από το να παίρνει, απλώς, φάρμακα.
