Ως υπογλυκαιμία ορίζεται η κατάσταση όπου τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα κάτω από 70mg/dl αν το διαβητόμετρό σας μετράει τη γλυκόζη στο αίμα ή 80mg/dL αν μετράει τη γλυκόζη πλάσματος (η γλυκόζη πλάσματος της τάξης των 90mg/dl και κάτω με συμπτώματα, είναι επίσης σημάδι υπογλυκαιμίας).
Μία από τις πιο κοινές αιτίες του χαμηλού σακχάρου είναι η υπερβολική σωματική δραστηριότητα. Για του λόγου το αληθές, η μέτρια έως έντονη άσκηση μπορεί να προκαλέσει πτώση στο σάκχαρο για 24 ώρες μετά την άσκηση. Αυτή η υπογλυκαιμία που ακολουθεί την άσκηση συχνά αναφέρεται ως το “lag effect” της άσκησης.
Ουσιαστικά, όταν κάποιος ασκείται, το σώμα χρησιμοποιεί δύο πηγές καυσίμου, τα σάκχαρα και τα ελεύθερα λιπαρά οξέα (δηλαδή, λίπος) για να παράγει ενέργεια. Το σάκχαρα προέρχονται από το αίμα, το συκώτι και του μυς. Στους μυς και στο συκώτι αποθηκεύονται σε μια μορφή που λέγεται γλυκογόνο. Κατά τη διάρκεια των 15 πρώτων λεπτών της άσκησης, τα περισσότερα σάκχαρα που χρησιμοποιούνται για καύσιμο προέρχονται είτε από τη ροή του αίματος, είτε από το γλυκογόνο των μυών , το οποίο μετατρέπεται και αυτό σε σάκχαρο. Μετά τα 15 λεπτά άσκησης, όμως, το καύσιμο ξεκινά να προέρχεται κυρίως από το γλυκογόνο που είναι αποθηκευμένο στο συκώτι. Μετά από 30 λεπτά άσκησης, το σώμα παίρνει ενέργεια κυρίως από τα ελεύθερα λιπαρά οξέα. Το αποτέλεσμα, λοιπόν, της άσκησης, είναι να εξαντλούνται τα αποθέματα σακχάρου και γλυκογόνου.
Το σώμα θα τα αναπληρώσει, η διαδικασία όμως αυτή μπορεί να πάρει 4 έως 6 ώρες ή ακόμα και 12 έως 24 ώρες, όταν η δραστηριότητα είναι έντονη. Κατά τη διάρκεια αυτής της ανακατασκευής των αποθεμάτων γλυκογόνου, το άτομο με διαβήτη έχει αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας. Ακολουθούν, λοιπόν, μερικές συμβουλές για να ασκηθείτε με ασφάλεια:
Γενικές οδηγίες για να αποφύγετε την υπογλυκαιμία όταν ασκείστε
-Ελέγξτε το σάκχαρό σας πριν την άσκηση για να είστε σίγουροι πως η γλυκόζη σας είναι επαρκής ή/και φάτε κάποιο κατάλληλο σνακ.
-Αποφύγετε την άσκηση όταν η ινσουλίνη σας είναι στη φάση της μέγιστης δράσης της.
-Αποφύγετε την άσκηση αργά το απόγευμα – πρέπει να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον 2 ώρες πριν πέσετε για ύπνο.
-Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ πριν ή ακριβώς μετά την άσκηση.
-Αποφύγετε τα ζεστά μπάνια και τις σάουνες αμέσως μετά την άσκηση. Βοηθάνε να παραμείνει αυξημένος ο ρυθμός της καρδιάς κι έτσι η γλυκόζη σας να συνεχίσει να πέφτει.
-Περιορίστε την άσκηση σε 1 ή 2 φορές τη μέρα. Άσκηση με μεγαλύτερη συχνότητα αυξάνει την πιθανότητα υπογλυκαιμίας.
-Στο παρελθόν, υπήρχε η πεποίθηση πως η ένεση ινσουλίνης στον μυ που ασκείται, αύξανε την απορρόφησή της και είχε ως αποτέλεσμα την υπογλυκαιμία. Πλέον υπάρχει η πεποίθηση πως η χρονική στιγμή λήψης και η δράση της ινσουλίνης είναι πιο πιθανό να είναι οι παράγοντες που παίζουν ρόλο.
-Ελέγξτε το σάκχαρό σας αμέσως μετά την άσκηση, ώστε να αποτρέψετε τα περιστατικά πτώσης της γλυκόζης που συμβαίνουν ώρες μετά την δραστηριότητα. Μπορεί, επίσης, να είναι απαραίτητο να ελέγχετε πιο συχνά το σάκχαρό σας για 2 έως 4 ώρες μετά την άσκηση. Άσκηση μέτριας προς μεγάλης έντασης μπορεί να προκαλέσει πτώση του σακχάρου για τις επόμενες 24 ώρες.
Αν το σάκχαρό σας είναι χαμηλότερο από 100 mg/dl ακριβώς μετά την άσκηση
-Ακολουθείστε τις οδηγίες κατανάλωσης διαφόρων σνακ αφού ασκηθείτε. Αν δεν σχεδιάζατε να καταναλώσετε κάποιο γεύμα 30-60 λεπτά μετά την άσκηση, 15 γραμμάρια υδατάνθρακα θα πρέπει να είναι αρκετά για να αποφύγετε την υπογλυκαιμία. Αν δεν υπάρχει προγραμματισμένο γεύμα ή σνακ μέσα στην επόμενη 1 ώρα, καταναλώστε 15 γραμμάρια υδατάνθρακα και 7-8 γραμμάρια πρωτεΐνης.
-Αυξήστε τους υδατάνθρακες πριν την άσκηση.
-Μειώστε τη δόση της ενεργής ινσουλίνης για την άσκηση που ακολουθεί.
-Σκεφτείτε να μειώσετε τη δόση της ινσουλίνης που έπεται της άσκησης.
-Όταν έρθει η ώρα του ύπνου, αν το σάκχαρό σας παραμένει χαμηλότερο από 100 mg/dl διπλασιάστε το βραδινό σας σνακ ή, αν είναι δυνατόν, μειώστε τη δόση της ινσουλίνης που προορίζεται για να δράσει κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Γενικές οδηγίες για εκτός προγράμματος άσκηση
Κάποιες φορές η άσκηση ή η έντονη χρήση του σώματος συμβαίνει αυθόρμητα και εκτός προγράμματος. Σε αυτά τα περιστατικά θα χρειαστείτε έξτρα κατανάλωση τροφής για να διατηρήσετε την ισορροπία μεταξύ της ινσουλίνης ή της φαρμακευτικής αγωγή και της ενέργειας που χρειάζεστε για να ασκηθείτε. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται το αν χρειάζεστε τροφή και πόση ακριβώς είναι απαραίτητη.
-Τα σνακ μπορεί να είναι απαραίτητα για άσκηση που ξεκινάει μετά τις 2 ώρες από το τελευταίο σας γεύμα.
-Τα σνακ μπορεί να χρειάζονται σε περίπτωση που ασκείστε 1 ώρα ή περισσότερο.
-Δραστηριότητες μακράς διαρκείας ή που γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρα ενδέχεται να απαιτούν προσαρμογή της κατανάλωσης τροφής, αλλά και της ινσουλίνης.
-Αν προσπαθείτε να χάσετε βάρος, προτιμήστε να προσαρμόσετε την ινσουλίνη σας ή τα φάρμακα αντί να καταναλώνετε περισσότερη τροφή.
-Μιλήστε με τον γιατρό ή τον εκπαιδευτή σας για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πώς η άσκηση θα έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα σε συνδυασμό με τον διαβήτη σας.
GlykouliGr
Πηγή: http://www.joslin.org/info/why_is_my_blood_glucose_sometimes_low_after_physical_activity.html
