Ο όρος “κετόνες” απασχολεί εδώ και χρόνια τους ανθρώπους με διαβήτη, ιδιαίτερα όσους νοσούν με διαβήτη Τύπου 1. Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, που έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για λεγόμενες δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων, φαίνεται πως όλοι έχουν βάλει τον όρο στο λεξιλόγιό τους.
Τι είναι οι κετόνες; Είναι επικίνδυνες, άραγε, για την υγεία (όπως στην περίπτωση της διαβητικής κετοξέωσης) ή είναι ένδειξη πως υπάρχει μικρότερη κατανάλωση υδατανθράκων, τόση ώστε να οδηγήσει σε απώλεια βάρους (όπως πιστεύουν οι άνθρωποι που ακολουθούν δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων); Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε.
Οι κετόνες είναι τα τελικά προϊόντα του μεταβολισμού λίπους στο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι σχηματίζονται όταν οι μύες χρησιμοποιούν το λίπος του σώματος για ενέργεια. Χημικά, οι κετόνες είναι οξέα.
Αν φανταστούμε πως το σώμα έχει μια μηχανή, τότε αυτή η μηχανή χρειάζεται καύσιμο για να λειτουργήσει. Η μηχανή είναι ο μυς και το καύσιμο είναι το λίπος, οι υδατάνθρακες (γλυκόζη) και, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η πρωτεΐνη. Όταν το καίγεται το λίπος από την “εξάτμιση” της μηχανής βγαίνουν κετόνες, ενώ όταν καίγεται η γλυκόζη, από την “εξάτμιση” βγαίνει γαλακτικό οξύ.
Για τους περισσότερους ανθρώπους, οι κετόνες που σχηματίζονται κανονικά ως παράγωγο της καύσης του λίπους και της απώλειας βάρους δεν είναι λόγος ανησυχίας, διότι απλώς καίγονται για ενέργεια στο σώμα και η περίσσια αυτών αποβάλλεται από το σώμα μέσω της ούρησης.
Για τους ανθρώπους με διαβήτη Τύπου 1 όμως, η παρουσία μετρήσιμων κετονών στα ούρα (ή στο αίμα) είναι λόγος ανησυχίας. Οι κετόνες σε ανθρώπους που νοσούν με διαβήτη Τύπου 1 μπορεί να είναι ένδειξη πως ο διαβήτης είναι εκτός ελέγχου, πως είναι άρρωστοι ή έχουν κάποια μόλυνση και πως έχουν ακραία επίπεδα στρες.
Δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων
Οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων, κάποιες φορές αποκαλούνται και “κετονικές” δίαιτες διότι το σώμα καίει κυρίως λίπος για ενέργεια.
Αρκετοί άνθρωποι έχουν την λανθασμένη αντίληψη πως οι κετόνες είναι κάποιου τύπου μαγικό συστατικό που κάνει το σώμα να καίει λίπος όσο κι αν τρώει κανείς. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Οι κετόνες είναι απλώς υποπροϊόντα του μεταβολισμού και ενδείξεις πως το σώμα καίει λίπος. Δεν έχουν κανέναν ενεργό ρόλο στην καύση του και στην απώλεια βάρους. Ο λόγος που οι άνθρωποι που ακολουθούν δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων χάνουν βάρους δεν είναι οι κετόνες. Απλώς αποκλείουν από τη διατροφή τους μια μεγάλη διατροφική ομάδα και ως αποτέλεσμα καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα αν κάτι τέτοιο είναι ασφαλές μακροπρόθεσμα. Αρκετοί ειδικοί στον διαβήτη, συμφωνούν πως οι χαμηλοί υδατάνθρακες και η υψηλή πρωτείνη στη διατροφή των διαβητικών δεν αξίζουν το ρίσκο, γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος να αναπτύξουν νεφρικές παθήσεις και η υψηλή πρωτεΐνη επιβαρύνει ιδιαίτερα τα νεφρά αυτών που πάσχουν.
Ίσως σας φαίνεται ευκολότερο να ελέγξετε το σάκχαρό σας αν αποκλείσετε τη λήψη υδατανθράκων από τη διατροφή, ωστόσο έχετε κατά νου πως ακόμα και οι άνθρωποι που δεν πάσχουν από κάποια νεφρική πάθηση, δεν μπορούν να γνωρίζουν τα αποτελέσματα της υψηλής λήψης πρωτείνης μακροπρόθεσμα.
Οι παρακάτω ενδείξεις θα σας βοηθήσουν να σχηματίσετε μια εικόνα για το τι σημαίνουν οι μετρήσεις των κετονών στο αίμα και ποιές είναι οι απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να κάνετε σύμφωνα με αυτές.
Κάτω από 0.6 mmol/L: Φυσιολογικό. Διενεργήστε επανέλεγχο του επιπέδου των κετονών αίματος σε 1-2 ώρες έαν η γλυκόζη αίματος παραμείνει αυξημένη, άνω των 250 mg/dL (13.9mmol/L).
0.6 – 1.5 mmol/L: Yποδεικνύει ανάγκη για πρόσθετη λήψη ινσουλίνης. Είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με την ομάδα φροντίδας υγείας για το διαβήτης σας ή να ακολουθήσετε τις οδηγίες που σας έχουν δώσει και να ελέγξετε πάλι τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος και των κετονών αίματος σε 1-2 ώρες.
Άνω του 1.5 mmol/L: Υποδεικνύει κίνδυνο για διαβητική κετοξέωση. Επικοινωνήστε αμέσως με την ομάδα φροντίδας υγείας σας.
GlykouliGr
http://www.diabetesselfmanagement.com/
http://www.menarinidiagnostics.gr/
http://www.healthline.com/
http://www.diabetescare.net
