Η ανατολίτικη ιατρική κάνει χρήση διαφόρων φυτών και μανιταριών. Ένα από αυτά, το γανόδερμα, είναι ιδιαίτερα δημοφιλές.
Γνωστό και ως «το μανιτάρι της αθανασίας», έχει διάφορα πιθανά οφέλη για την υγεία, όπως ενίσχυση του ανοσοποιητικού και αντικαρκινικές ιδιότητες. Ωστόσο πρόσφατα έχει αναθεωρηθεί το θέμα της ασφάλειάς του.
Στο άρθρο αυτό θα διαβάσετε ό,τι χρειάζεται να γνωρίζετε σχετικά με τα πιθανά οφέλη, αλλά και τους πιθανούς κινδύνους από την κατανάλωση του γανοδέρματος.
Τι είναι το Γανόδερμα;
Το Γανόδερμα (reishi mushroom), γνωστό και ως Ganoderma lucidum και lingzhi, είναι ένας μύκητας που αναπτύσσεται σε διάφορα ζεστά μέρη με υγρασία στην Ασία.
Για πολλά χρόνια, ο μύκητας αυτός έχει αποτελέσει βασικό στοιχείο της Ανατολίτικης ιατρικής.
Το μανιτάρι περιέχει ενώσεις όπως τριτερπενοειδή, πολυσακχαρίτες και πεπτιγλυκάνες, που μπορεί να ευθύνονται για τα οφέλη του στην υγεία.
Το μανιτάρι μπορεί να καταναλωθεί φρέσκο, αλλά πιο συνηθισμένες είναι οι μορφές του σε σκόνη, ή εκχυλίσματα που περιέχουν συγκεκριμένες ουσίες.
Οι διάφορες μορφές του μανιταριού έχουν ερευνηθεί σε κυτταρικές, ζωικές και ανθρώπινες δοκιμές.
Εδώ παραθέτουμε 6 επιστημονικά μελετημένα οφέλη του γανοδέρματος. Τα τρία πρώτα υποστηρίζονται από πορίσματα ερευνών, ενώ τα τρία τελευταία είναι λιγότερο τεκμηριωμένα.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού
Ένα από τα πιο σημαντικά οφέλη του γανοδέρματος είναι ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αν και κάποιες λεπτομέρειες παραμένουν ανεπιβεβαίωτες, έρευνες σε εργαστήριο έχουν δείξει ότι τα μανιτάρια αυτά μπορεί να επηρεάσουν τα γονίδια στα λευκά αιμοσφαίρια, που αποτελούν σημαντικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επιπλέον, στις έρευνες αυτές έχει αποδειχθεί ότι κάποιες μορφές γανοδέμαρτος μπορεί να μεταβάλλουν τις οδούς των φλεγμονών στα λευκά αιμοσφαίρια.
Έρευνα σε καρκινοπαθείς έχει δείξει ότι κάποια από τα μόρια που περιέχονται στο μανιτάρι, μπορούν να αυξήσουν την δραστηριότητα ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων που αποκαλούνται φυσιολογικά κύτταρα-δολοφόνοι.
Τα κύτταρα αυτά καταπολεμούν τις φλεγμονές και τον καρκίνο.
Άλλη έρευνα, ανακάλυψε ότι το γανόδερμα μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των λεμφοκυττάρων σε ανθρώπους με καρκίνο παχέως εντέρου.
Αν και τα περισσότερα οφέλη του μανιταριού που αφορούν το ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν παρατηρηθεί σε ανθρώπους που νοσούν, ωστόσο μπορούν να βοηθηθούν και υγιείς άνθρωποι.
Σε μια έρευνα, ο μύκητας βελτίωσε την λειτουργία των λεμφοκυττάρων, τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση φλεγμονών και του καρκίνου, σε αθλητές που ήταν εκτεθειμένοι σε συνθήκες στρες.
Ωστόσο, άλλες έρευνες σε υγιείς ενήλικες δεν έδειξαν βελτίωση στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ή στην φλεγμονή μετά από 4 εβδομάδες πρόσληψης εκχυλίσματος γανοδέρματος.
Γενικά, είναι εμφανές ότι το γανόδερμα επηρεάζει τα λευκά αιμοσφαίρια και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διερευνηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας σε υγιείς και ασθενείς ανθρώπους.
Συνοπτικά
Το γανόδερμα μπορεί να ενισχύσει την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, επιδρώντας στα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση των φλεγμονών και του καρκίνου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει κυρίως σε άρρωστους ανθρώπους, καθώς έχουν καταγραφεί διάφορα αποτελέσματα στους υγιείς.
Αντικαρκινικές ιδιότητες
Πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν αυτόν τον μύκητα λόγω των πιθανών αντικαρκινικών του ιδιοτήτων.
Μάλιστα, σε έρευνα που έγινε σε περισσότερους από 4.000 επιζώντες από καρκίνο του μαστού, έγινε γνωστό ότι το 59% των συμμετεχόντων είχαν καταναλώσει γανόδερμα.
Επιπλέον, πολλές εργαστηριακές έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο των καρκινικών κυττάρων.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δεν είναι απαραίτητο ότι μπορεί να αναπαραχθούν στα ζώα ή στους ανθρώπους.
Κάποιες δοκιμές έχουν ερευνήσει κατά πόσο το γανόδερμα θα μπορούσε να είναι ευεργετικό για τον καρκίνο του προστάτη, χάρη στην επίδρασή του στην ορμόνη τεστοστερόνη.
Ενώ μια έρευνα έδειξε ότι τα μόρια που περιέχονται στο μανιτάρι μπορεί να αναστρέφουν τον καρκίνο του προστάτη σε ανθρώπους, μια μεγαλύτερη συμπληρωματική έρευνα δεν υποστήριξε αυτά τα αποτελέσματα.
Το γανόδερμα έχει μελετηθεί και για το ρόλο του στην πρόληψη ή την καταπολέμηση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Κάποιες έρευνες έδειξαν ότι ένας χρόνος αγωγής με γανόδερμα, μείωσε τον αριθμό και το μέγεθος των όγκων στο παχύ έντερο.
Επιπλέον, λεπτομερής αναφορά πολλαπλών μελετών έδειξε ότι το μανιτάρι μπορεί να ωφελήσει γενικότερα τους ασθενείς με καρκίνο.
Τα οφέλη αυτά συμπεριλαμβάνουν την αύξηση της δραστηριότητας των λευκών αιμοσφαιρίων, που βοηθούν στην καταπολέμηση του καρκίνου και στη βελτίωση της ζωής σε καρκινοπαθείς.
Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν ότι το γανόδερμα θα πρέπει να χορηγείται σε συνδυασμό με παραδοσιακή θεραπεία, και να μην την αντικαθιστά.
Επιπλέον, πολλές από τις έρευνες για την επίδραση του γανοδέρματος στον καρκίνο, δεν ήταν υψηλής ποιότητας. Γι’ αυτό χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Συνοπτικά
Αν και το γανόδερμα φαίνεται να έχει προοπτικές για την πρόληψη ή την θεραπεία του καρκίνου, χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες πριν γίνει μέρος της κανονικής θεραπείας. Ωστόσο, μπορεί να είναι κατάλληλο να χρησιμοποιηθεί σε κάποιες περιπτώσεις παράλληλα με την κανονική θεραπεία.
Κόπωση και την Κατάθλιψη
Συχνά υπογραμμίζονται τα οφέλη του γανοδέρματος στο ανοσοποιητικό σύστημα, όμως το μανιτάρι έχει κι άλλα πιθανά οφέλη.
Αυτά είναι η μείωση της κόπωσης και της κατάθλιψης, καθώς και βελτίωση στην ποιότητα ζωής.
Μια έρευνα μελέτησε την επίδρασή του σε 132 ανθρώπους με νευρασθένεια, μια κατάσταση που δεν είναι σαφώς ορισμένη και που συνδέεται με πόνους, ζαλάδα, πονοκεφάλους και ευερεθιστότητα.
Σε ανθρώπους που κατανάλωσαν συμπληρώματα με τα συστατικά του γανοδέρματος, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι μειώθηκε η κόπωση και βελτιώθηκε η γενική ευεξία των συμμετεχόντων.
Σε άλλη ομάδα 48 επιζόντων από καρκίνο του στήθους, έρευνα έδειξε ότι μειώθηκε η κόπωση και βελτιώθηκε η ποιότητα ζωής μετά από 4 εβδομάδες κατανάλωσης γανοδέρματος σε σκόνη.
Επιπλέον, οι άνθρωποι που έλαβαν μέρος στην έρευνα παρουσίασαν λιγότερο άγχος και κατάθλιψη.
Αν και το γανόδερμα μπορεί να είναι πολλά υποσχόμενο για ανθρώπους με συγκεκριμένες ασθένειες, δεν είναι ξεκάθαρο αν θα μπορούσε να ωφελήσει ανθρώπους που είναι κατά τ’ άλλα υγιείς.
Συνοπτικά
Προκαταρκτικές έρευνες έχουν δείξει ότι το γανόδερμα μπορεί να μειώσει το άγχος και την κατάθλιψη και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σε ανθρώπους με συγκεκριμένες ασθένειες.
4-6 Άλλα πιθανά οφέλη
Πέρα από τα οφέλη του στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην ποιότητα ζωής, το γανόδερμα έχει μελετηθεί για τη δυνατότητα να βελτιώσει άλλες πτυχές της υγείας.
Υγεία της Καρδιάς
Μια έρευνα 12 εβδομάδων σε 26 ανθρώπους έδειξε ότι το γανόδερμα μπορεί να αυξήσει την «καλή» χοληστερίνη HDL και να μειώσει τα τριγλυκερίδια.
Ωστόσο, άλλες έρευνες σε υγιείς ενήλικες δεν έδειξαν βελτίωση σε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου καρδιοπάθειας.
Αναθεωρητική μελέτη πέντε διαφορετικών ερευνών σε 400 περίπου ανθρώπους δεν βρήκε οφέλη για την καρδιακή υγεία, ενώ η κατανάλωση γανοδέρματος για διάστημα 16 εβδομάδων δεν βελτίωσε τα επίπεδα χοληστερίνης.
Γενικά, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθούν τα οφέλη του γανοδέρματος στην υγεία της καρδιάς.
Έλεγχος σακχάρου
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι τα μόρια που περιέχονται στο γανόδερμα μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου σε ζώα.
Προκαταρκτικές έρευνες σε ανθρώπους ανέφεραν παρόμοια ευρήματα.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των ερευνών δεν έχει υποστηρίξει αυτό το όφελος. Μετά την αξιολόγηση εκατοντάδων συμμετεχόντων, οι ερευνητές δεν βρήκαν οφέλη στο νηστικό σάκχαρο.
Μεικτά αποτελέσματα παρατηρήθηκαν σχετικά με το μεταγευματικό σάκχαρο. Σε κάποιες περιπτώσεις, το γανόδερμα έριξε το σάκχαρο, σε άλλες όμως ήταν χειρότερο κι από εικονικό φάρμακο.
Κι εδώ χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Αντιοξειδωτικές Ιδιότητες
Τα αντιοξειδωτικά είναι μόρια που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη βλαβών στα κύτταρα.
Λόγω αυτής της σημαντικής λειτουργίας, υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον για φαγητά και συμπληρώματα που ενισχύουν την αντιοξειδωτική κατάσταση στο σώμα.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το γανόδερμα είναι αποτελεσματικό για τον σκοπό αυτό.
Ωστόσο, αρκετές έρευνες δεν έχουν δει διαφορά στα επίπεδα δύο σημαντικών αντιοξειδωτικών ενζύμων στο αίμα, μετά την κατανάλωση του μανιταριού για 4 με 12 εβδομάδες.
Συνοπτικά
Ένα μικρό ποσοστό ερευνών έχει δείξει ότι το γανόδερμα θα μπορούσε να βελτιώσει την καλή χοληστερίνη ή το σάκχαρο. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι δεν βελτιώνει τη χοληστερίνη, το σάκχαρο, ή τα αντιοξειδωτικά.
Οι προτεινόμενες δοσολογίες διαφέρουν ανάλογα με τη μορφή που χρησιμοποιείται.
Οι μεγαλύτερες δόσεις γανοδέρματος παρατηρούνται όταν κανείς καταναλώνει το ίδιο το μανιτάρι. Στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί να κυμαίνονται μεταξύ 25 και 100 γραμμαρίων, ανάλογα το μέγεθος του μανιταριού.
Πιο συχνά χρησιμοποιείται ένα αποξηραμένο εκχύλισμα του μανιταριού. Στις περιπτώσεις αυτές η δόση είναι περίπου 10 φορές μικρότερη απ’ όταν καταναλώνεται το ίδιο το μανιτάρι.
Για παράδειγμα, 50 γραμμάρια του ίδιου του γανοδέρματος, μπορεί να συγκρίνεται με περίπου 5 γραμμάρια εκχυλίσματος μανιταριού. Οι δόσεις του εκχυλίσματος διαφέρουν, αλλά τυπικά κυμαίνονται από περίπου 1,5 μέχρι 9 γραμμάρια την ημέρα.
Επιπλέον, κάποια συμπληρώματα χρησιμοποιούν μόνο συγκεκριμένες μερίδες του εκχυλίσματος. Στις περιπτώσεις αυτές, οι προτεινόμενες δόσεις μπορεί να είναι πολύ μικρότερες από τις τιμές που αναφέραμε παραπάνω.
Επειδή η προτεινόμενη δόση μπορεί να διαφέρει κατά πολύ ανάλογα με το ποια μορφή του μανιταριού χρησιμοποιείται, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποιά μορφή του καταναλώνετε.
Γενικά
Η δόση του γανοδέρματος διαφέρει ανάλογα με τη μορφή του μύκητα, έτσι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποιον τύπο χρησιμοποιούμε. Η κατανάλωση του ίδιου του μανιταριού διαθέτει μεγαλύτερες δόσεις, ενώ τα εκχυλίσματα, μικρότερες.
Πιθανοί κίνδυνοι και παρενέργειες
Παρ’ ότι είναι πολύ δημοφιλές, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αμφισβητήσει την ασφάλεια του γανοδέρματος.
Κάποιες έρευνες έδειξαν ότι όσοι κατανάλωναν γανόδερμα για 4 μήνες είχαν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης παρενεργειών από αυτούς που έλαβαν εικονικό φάρμακο.
Ωστόσο, αυτές οι παρενέργειες ήταν λιγότερο σημαντικές, και περιείχαν έναν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο στομαχόπονου ή προβλημάτων πέψης. Δεν αναφέρθηκαν παρενέργειες στην υγεία του συκωτιού.
Άλλες έρευνες επίσης έδειξαν ότι 4 εβδομάδες πρόσληψης εκχυλίσματος μανιταριού δεν είχαν άσχημες συνέπειες στο συκώτι ή τα νεφρά υγιών ενηλίκων.
Σε αντίθεση με αυτές τις αναφορές, σημαντικά ηπατικά προβλήματα αναφέρθηκαν σε δύο μελέτες.
Και οι δύο άνθρωποι στις μελέτες αυτές είχαν καταναλώσει στο παρελθόν φρέσκο γανόδερμα χωρίς προβλήματα, αλλά παρουσίασαν παρενέργειες όταν κατανάλωσαν το γανόδερμα σε μορφή σκόνης.
Έτσι, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι το ίδιο το μανιτάρι ήταν υπεύθυνο για τη συγκεκριμένη βλάβη στο ήπαρ, ή αν έφταιγαν άλλα συστατικά της σκόνης.
Επίσης είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι πολλές έρευνες για το γανόδερμα δεν έχουν δώσει στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια, έτσι υπάρχουν γενικά πολύ λίγες πληροφορίες.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλές ομάδες ανθρώπων που πιθανά θα έπρεπε να αποφύγουν το γανόδερμα.
Καλό είναι να το αποφεύγουν οι έγκυες, γυναίκες που θηλάζουν, άνθρωποι με παθήσεις του αίματος, άνθρωποι που πρόκειται να κάνουν εγχείρηση, ή που έχουν χαμηλή πίεση.
Συνοπτικά
Κάποιες έρευνες στο γανόδερμα δεν έχουν δώσει στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια, όμως άλλες έχουν αναφέρει ότι είναι ασφαλές ακόμη και μετα από αρκετούς μήνες πρόσληψης. Παρ’ όλα αυτά έχουν συνδεθεί διάφορες περιπτώσεις σοβαρής βλάβης στο συκώτι με την κατανάλωση εκχυλίσματος γανοδέρματος.
Τι παίρνουμε απ’ όλα αυτά
Το γανόδερμα είναι ένας δημοφιλής μύκητας που χρησιμοποιείται στην Ανατολίτικη ιατρική.
Μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα με την επίδρασή του στα λευκά αιμοσφαίρια, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με παθήσεις, όπως ο καρκίνος.
Το μανιτάρι μπορεί ακόμη να έχει τη δυνατότητα να μειώσει το μέγεθος και τον αριθμό των όγκων σε συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής για κάποιους καρκινοπαθείς.
Οι περισσότερες έρευνες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι δεν βελτιώνει τη χοληστερόλη, το σάκχαρο, ή τα αντιοξειδωτικά, αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση της κόπωσης και της κατάθλιψης.
Πηγή: Healthline.com
