Γενετικά τροποποιημένα βλαστοκύτταρα που είναι «αόρατα» για το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετώπισαν τον Διαβήτη τύπου 1 σε ποντίκια χωρίς να εξαφανιστούν από μια καταστροφική ανοσοαπόκριση.
Νέα έρευνα δείχνει ότι έχουν αναπτυχθεί βλαστοκύτταρα που δεν προκαλούν καταστροφική ανοσολογική απόκριση και έχουν χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία παγκρεατικών κυττάρων για τη θεραπεία ποντικών με μια μορφή Διαβήτη τύπου 1.
Το αποτέλεσμα είναι ένα περαιτέρω βήμα προς τη θεραπεία μιας σειράς ιατρικών παθήσεων με ιστούς ή όργανα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν «από το ράφι», αντί να χρειάζεται να φτιάχνονται από την αρχή για κάθε άτομο.
«Το όραμα είναι να έχουμε κύτταρα για οποιονδήποτε, οποτεδήποτε, οπουδήποτε» λέει η Sonja Schrepfer στη Sana Biotechnology στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια.
«Ήταν ένας μακροχρόνιος ιατρικός στόχος να αξιοποιηθούν οι αναγεννητικές δυνάμεις των βλαστοκυττάρων -κύτταρα που είναι παρόμοια με εκείνα στα έμβρυα που μπορούν να εξαναγκαστούν να πολλαπλασιαστούν και να αναπτυχθούν σε διαφορετικούς ιστούς. Η ελπίδα είναι ότι θα μπορούσαν να μεταμοσχευθούν σε ανθρώπους για τη θεραπεία μιας σειράς παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών.
Αλλά τα κύτταρα που λαμβάνονται από ένα άτομο και τοποθετούνται σε άλλο συνήθως σκοτώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Ως εκ τούτου, οι περισσότερες από τις θεραπείες με βλαστοκύτταρα που βρίσκονται υπό ανάπτυξη είτε θα χρειάζονταν οι άνθρωποι να λαμβάνουν φάρμακα καταστολής του ανοσοποιητικού είτε θα απαιτούν τη δημιουργία βλαστοκυττάρων από κύτταρα που λαμβάνονται από το άτομο που τα λαμβάνει. Τέτοιες θεραπείες με βάση τα μέτρα θα ήταν πιο δαπανηρές και θα μπορούσαν να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να αναπτυχθούν, κάτι που θα ήταν πρόβλημα εάν κάποιος χρειαζόταν επείγουσα θεραπεία.
Για να ξεπεράσει αυτά τα ζητήματα, η ομάδα του Schrepfer έχει αναπτύξει μια τεχνική για τη γενετική αλλαγή των κυττάρων, ώστε να γίνονται αόρατα στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία με τα «αόρατα» βλαστοκύτταρα
Σε αυτή τη μέθοδο, αφαιρούνται δύο γονίδια που κωδικοποιούν επιφανειακά μόρια που απαιτούνται για να αναγνωρίσει το ανοσοποιητικό σύστημα τα κύτταρα ως «ξένα». Προστίθεται επίσης ένα γονίδιο ώστε τα κύτταρα να παράγουν ένα μόριο που ονομάζεται CD47, το οποίο κανονικά λέει στο ανοσοποιητικό σύστημα να μην επιτεθεί.
Οι ερευνητές δοκίμασαν αρχικά μια «πολυδύναμη» εκδοχή των κυττάρων – που σημαίνει ότι έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε πολλούς διαφορετικούς ιστούς και όργανα – που δημιουργήθηκε από τα κύτταρα ενός μακάκου και στη συνέχεια εισήχθη στους μύες των ποδιών τεσσάρων άλλων μακάκων.
Τα κύτταρα επέζησαν χωρίς σημάδια ανοσοποιητικής επίθεσης για έως και τέσσερις μήνες, οπότε οι πίθηκοι υποβλήθηκαν σε ευθανασία. Αντίθετα, κύτταρα που εισήχθησαν και δεν είχαν τις γενετικές αλλαγές καταστράφηκαν από το ανοσοποιητικό σύστημα των πιθήκων μέσα σε τρεις εβδομάδες.
Στη συνέχεια, τα βλαστοκύτταρα δοκιμάστηκαν ως θεραπεία για τον Διαβήτη τύπου 1, ο οποίος προκαλείται από την απώλεια των κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ορμόνη ινσουλίνη. Τα βλαστοκύτταρα μετατράπηκαν σε κύτταρα παγκρέατος και τοποθετήθηκαν σε ποντίκια με την πάθηση, με εξετάσεις αίματος που έδειξαν ότι τα κύτταρα μείωσαν τα συμπτώματα του Διαβήτη.
Θεραπεία και για τον καρκίνο;
Η Sana Biotechnology έχει δείξει στο παρελθόν ότι αυτά τα γενετικά τροποποιημένα βλαστοκύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε κύτταρα μυός της καρδιάς και σε έναν τύπο ανοσοκυττάρων που ονομάζονται κύτταρα CAR-T, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του καρκίνου.
«Όμως τα βλαστοκύτταρα που δεν είναι αόρατα στο ανοσοποιητικό σύστημα έχουν κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με αυτά που είναι» λέει ο John Martin στο University College του Λονδίνου. «Για παράδειγμα, τα λεγόμενα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα είναι ορατά στο ανοσοποιητικό σύστημα και φαίνεται να αλληλεπιδρούν μαζί του για να προωθήσουν την απελευθέρωση θεραπευτικών ενώσεων».
«Και αν κάποια εμφυτευμένα βλαστοκύτταρα συμβεί να γίνουν καρκινικά, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού πρέπει να τα “βλέπουν” για να τα σκοτώσουν» λέει η Σούζαν Κίμπερ στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία θεραπειών με βλαστοκύτταρα εκτός αγοράς».
Από το newscientist.com
Διαβάστε επίσης: Διαβήτης τύπου 1: Ο παράγοντας από τη βρεφική ηλικία που σχετίζεται με την εμφάνισή του
