Η ανάπτυξη και η εξέλιξη του διαβήτη τύπου 2 επηρεάζεται από πολυάριθμες βιολογικές διεργασίες, όπως η απόκριση του οργανισμού στην ινσουλίνη, η υγεία των παγκρεατικών βήτα κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη και η λειτουργία των μεταβολικών οδών.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine και ανέλυσε άτομα από διαφορετικά υπόβαθρα, μια ομάδα με επικεφαλής τους ερευνητές στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (MGH) και το Broad Institute of MIT και Harvard εντόπισαν διάφορες γενετικές ομάδες που εμπλέκονται σε ένα ευρύ φάσμα βιολογικών μηχανισμών που μπορεί να βοηθήσουν στην εξήγηση των διαφορών που σχετίζονται με την καταγωγή στις κλινικές εκδηλώσεις του διαβήτη τύπου 2.
«Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια ασθένεια αυξημένου σακχάρου στο αίμα που επηρεάζει περίπου ένα στους 10 ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες που μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές επιπλοκές στην υγεία και συνήθως δεν θεραπεύεται. Επί του παρόντος δεν είναι πλήρως κατανοητό γιατί ένα συγκεκριμένο άτομο αναπτύσσει τη νόσο ή γιατί υπάρχει μεγάλη ποικιλία γύρω από τα κλινικά χαρακτηριστικά μεταξύ των ατόμων με τη νόσο», λέει η ανώτερη συγγραφέας Miriam S. Udler, MD, PhD, διευθύντρια της MGH Diabetes Genetics Clinic και επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Η Udler και οι συνάδελφοί της αξιολόγησαν γενετικά ευρήματα από περισσότερα από 1,4 εκατομμύρια άτομα σε διάφορα γενετικά προγονικά υπόβαθρα: Αφροαμερικανικής καταγωγής, Μικτής αμερικάνικης, Ανατολικής Ασίας, Ευρώπης, Νότιας Ασίας και multicultural.
Οι αναλύσεις κατέληξαν σε ένα τελικό σύνολο 650 γενετικών παραλλαγών που είχαν ανεξάρτητες συσχετίσεις με τον διαβήτη τύπου 2 και έναν τελικό κατάλογο 110 κλινικών χαρακτηριστικών που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Οι αναλύσεις των επιστημόνων επικύρωσαν γενετικές ομάδες που σχετίζονται με τον διαβήτη που είχαν εντοπίσει σε προηγούμενη μελέτη. (Ένα γενετικό σύμπλεγμα είναι μια ομάδα δύο ή περισσότερων γενετικών περιοχών που υπάρχει υποψία ότι μοιράζονται μια γενικευμένη βιολογική λειτουργία).
Η εργασία αποκάλυψε επίσης νέες γενετικές ομάδες που σχετίζονται με μειωμένα επίπεδα χοληστερόλης, μη φυσιολογικό μεταβολισμό της χολερυθρίνης (ο οποίος δημιουργείται όταν το σώμα διασπά την αιμοσφαιρίνη από γηρασμένα ερυθρά αιμοσφαίρια και μη φυσιολογική επεξεργασία λιπιδίων στο λίπος και τους ιστούς του ήπατος).
Εκτός από τον εντοπισμό 12 γενετικών συστάδων και των βιολογικών λειτουργιών τους που σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου 2, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ομάδες βοήθησαν να εξηγηθούν ορισμένες από τις ομοιότητες του διαβήτη τύπου 2 μεταξύ διαφορετικών πληθυσμών.
Για παράδειγμα, είναι καλά τεκμηριωμένο ότι άτομα από διάφορους αυτοπροσδιοριζόμενους μη λευκούς πληθυσμούς είναι πιο ευαίσθητα στον διαβήτη τύπου 2 με δεδομένο δείκτη μάζας σώματος.
Τα δεδομένα της μελέτης υποδηλώνουν ότι αυτή η διαφορά εξηγείται τουλάχιστον εν μέρει από παραλλαγές σε 2 από τις ομάδες που εντόπισαν οι ερευνητές και οι οποίες σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί και αποθηκεύει λίπος – έτσι ώστε άτομα με ορισμένες παραλλαγές σε αυτές τις ομάδες (συνήθως άτομα από την Ανατολική Ασία) αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 σε χαμηλότερα επίπεδα δείκτη μάζας σώματος από άλλα άτομα.
Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει τους κλινικούς γιατρούς να υπολογίσουν το επίπεδο δείκτη μάζας σώματος στόχου ενός ατόμου με βάση το γενετικό του προφίλ.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι τα γενετικά ερείσματα του διαβήτη τύπου 2 μπορούν να βοηθήσουν στην εξήγηση των κλινικών διαφορών μεταξύ των πληθυσμών», λέει ο συν-επικεφαλής συγγραφέας Kirk Smith, MS, βιολόγος στο Κέντρο Γονιδιωματικής Ιατρικής του MGH. «Επίσης, οι γενετικοί μηχανισμοί της νόσου που έχουμε εντοπίσει προσφέρουν τη δυνατότητα να καθοδηγήσουν την ανάπτυξη θεραπευτικών θεραπειών», προσθέτει ο συν-επικεφαλής συγγραφέας Aaron J. Deutsch, MD, εκπαιδευτής στο τμήμα Ενδοκρινολογίας στο MGH.
