Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα του Δυτικού κόσμου με εκατομμύρια πάσχοντες και ζημίες για την υγεία αλλά και τα Δημόσια Ταμεία.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα η εγκυρότερη επιστημονική οργάνωση στον κόσμο για την αντιμετώπιση του Διαβήτη, η Aμερικανική Διαβητολογική Ένωση, εκδίδει τις συστάσεις – οδηγίες της (guidelines) προκειμένου να ενημερώσει τους θεράποντες ιατρούς με την πλέον επικαιροποιημένη επιστημονική γνώση.
Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί τι πρέπει να τρώει και τι να αποφεύγει ένας διαβητικός ασθενής.
Του Ευθύμιου Γκότση Ιατρού- Κλινικού Διαιτολόγου,BSc,MSc
Υπ.Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ
Νεότερες Οδηγίες Διατροφής στην αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, της Αμερικανικής Διαβητολογικής Ένωσης (ADA Executive Summary: Standards of Medical Care in Diabetes-2014).
Το παρόν άρθρο εστιάζει σε ένα τμήμα των συστάσεων αυτών που αφορά την σημαντικότητα της διατροφής και της άσκησης στην ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 & 2.
Έχοντας την άποψη ότι η επιστημονική γνώση πρέπει να φτάνει «ανόθευτη» μέχρι τον ασθενή, επέλεξα να διατηρήσω επακριβώς την διατύπωση των συστάσεων όπου στο τέλος κάθε σύστασης, αναγράφεται η ένδειξη ισχύος της οδηγίας με τα γράμματα Α,Β,C,D,E. Ισχυρότερη ερευνητικά, λόγω του πλήθους και του είδους των ερευνών που το αποδεικνύουν, είναι η Α και βαθμιδωτά λιγότερη ισχυρή η ένδειξη Ε»
Διευκρινίζεται ότι για να γραφούν οι εν λόγω συστάσεις απαιτείται μελέτη εκατοντάδων ερευνών οι οποίες κρίνονται από διακεκριμένους ερευνητές ανά τον κόσμο. Ποτέ δεν συστήνεται οτιδήποτε αν πρώτα δεν έχει τεκμηριωθεί από σοβαρές ιατρικές έρευνες Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων.
Διαβάζοντας προσεκτικά το άρθρο θα διαπιστώσετε πως πολλές απόψεις που έχετε ακούσει ή διαβάσει κατά καιρούς ή ακόμη και άλλες που διαφημίζονται κατά κόρον είναι αβάσιμες και στερούνται κάθε επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Σε κάθε περίπτωση η ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη απαιτεί ειδική διατροφή και άσκηση, με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
Πρόληψη/ καθυστέρηση εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2
Οι ασθενείς με ινσουλινοαντίσταση Α ή γλυκοζυλιομένη αιμοσφαιρίνη A1C 5.7–6.4% E θα πρέπει να παραπέμπονται για συστηματική παρακολούθηση στοχευμένης μείωσης, κατά 7%, του βάρους τους και αυξανόμενη φυσική δραστηριότητα, κατ’ ελάχιστο 150 λεπτά/εβδομάδα, ήπιας αερόβιας άσκησης (περπάτημα). Με παράλληλη υιοθέτηση διατροφής με λιγότερες θερμίδες και χαμηλό λίπος. Α
Η τακτική παρακολούθηση φαίνεται να είναι σημαντική για την επιτυχή αντιμετώπιση. Β
ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ
Η Διατροφική παρέμβαση συστήνεται για όλους τους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 & 2 ως αποτελεσματικό συστατικό του συνολικού θεραπευτικού σχεδίου. Α
Οι ασθενείς με προ-διαβήτη ή διαβήτη θα πρέπει να λαμβάνουν την απαιτούμενη εξατομικευμένη διατροφή για την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων κατά προτίμηση από διαιτολόγο ειδικό στον σακχαρώδη διαβήτη. Α
Υποστηρίζεται ότι λόγω της υψηλής σχέσης κόστους – αποτελέσματος της πρόληψης του Διαβήτη αυτά τα προγράμματα θα έπρεπε να καλύπτονται από Δημόσια ή Ιδιωτική Ασφάλεια Υγείας. Β
Ενεργειακή Ισορροπία, υπέρβαροι και Παχυσαρκία
Για τους υπέρβαρους ή παχύσαρκους ενήλικες με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη, η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης διατηρώντας ταυτόχρονα ένα υγιές διατροφικό μοντέλο συστήνεται για την μείωση του σωματικού βάρους. Α
Μια ήπια απώλεια βάρους δύναται να προσφέρει κλινικά οφέλη (μείωση του σακχάρου, της αρτηριακής πίεσης και των λιπιδίων) στους διαβητικούς ιδίως σε εκείνους που βρίσκονται στην αρχή εμφάνισης της πάθησης.
Για να επιτύχουμε ήπια μείωση του βάρους συστήνονται αλλαγές στον τρόπο ζωής όπως διατροφικές αλλαγές, άσκηση και αλλαγές συμπεριφοράς με διαρκή παρακολούθηση από ειδικό. Α
Διατροφικές συνήθειες και Μακροθρεπτικά συστατικά
Τα ερευνητικά αποτελέσματα σήμερα καταδεικνύουν πως δεν υπάρχει ιδανικός συνδυασμός ποσοστών σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη, για τους ασθενείς με διαβήτη, ίδιος για όλους, αντίθετα θα πρέπει να καταρτίζεται ειδικό διαιτολόγιο ξεχωριστό για κάθε ασθενή μετά από αξιολόγηση από ειδικό, που θα βασίζεται στις μεταβολικές τους ανάγκες, τις διατροφικές τους συνήθειες και συνοδά προβλήματα της νόσου τους. Ε
Η ποικιλία στην διατροφή, οι προτιμήσεις ή αποστροφές, κουλτούρα, θρησκεία και οι ατομικές συνήθειες είναι αποδεκτές στην διαχείριση του διαβήτη. Ε
Ποσότητα και ποιότητα Υδατανθράκων (αμύλων)
Η ρύθμιση της κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες παραμένει κλειδί στην ρύθμιση του διαβήτη. Β
Για καλή υγεία πρέπει να προτιμάται η πρόσληψη υδατανθράκων από φρούτα, λαχανικά, τρόφιμα ολικής άλεσης, όσπρια και γαλακτοκομικά αντί τροφίμων υψηλών σε κορεσμένα λίπη, ζάχαρη και αλάτι. Β
Η αντικατάσταση τροφίμων με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο (γλυκά, παγωτά, κ.α) από τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια κλπ) φαίνεται να βελτιώνει την ρύθμιση του σακχάρου. C
Οι ασθενείς με διαβήτη θα πρέπει να καταναλώνουν τρόφιμα με φυτικές ίνες και ολικής άλεσης σε αντίστοιχα ποσοστά με αυτά του γενικού πληθυσμού (14γρ ανά 1000 θερμίδες). C
Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή όταν προτιμώνται τρόφιμα στα οποία έχει αντικατασταθεί η γλυκόζη με φρουκτόζη ή σύνθετα ζάχαρα-άμυλα λόγω κινδύνου υπερκατανάλωσης τους με αύξηση της πρόσληψης των προσλαμβανόμενων θερμίδων. Α
Επίσης θα πρέπει να αποφεύγονται συστηματικά από τους διαβητικούς αλλά και εκείνους που εμφανίζουν προδιάθεση για διαβήτη, τα τρόφιμα που περιέχουν γλυκαντικά π.χ αναψυκτικά, τα τρόφιμα που περιέχουν σιρόπι καλαμποκιού π.χ μπισκότα και τα προϊόντα που περιέχουν φρουκτόζη αντί απλής ζάχαρης λόγω επιβάρυνσης του οργανισμού και αύξησης του καρδιομεταβολικού κινδύνου. Α
