Το 48% των ελλήνων γονέων με υπέρβαρα παιδιά πιστεύει ότι αυτά έχουν φυσιολογικό βάρος.
Η παιδική παχυσαρκία καλπάζει στην Ελλάδα και τα ποσοστά της καθιστούν τη χώρα μας πρωταθλήτρια Ευρώπης σε αυτή, σύμφωνα με στοιχεία που προσφάτως έδωσε στη δημοσιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Ο καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνης Ζαμπέλας, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες ελληνικές μελέτες για την παιδική παχυσαρκία (μελέτη GRECO), εξηγεί τι λάθη κάνουν τα παιδιά στη διατροφή και τον τρόπο ζωής τους.
Πόσα παιδιά αντιμετωπίζουν πρόβλημα περιττών κιλών στη χώρα μας;
Σύμφωνα με τη μελέτη GRECO, πάνω από τέσσερα στα δέκα Ελληνόπουλα έχουν σωματικό βάρος υψηλότερο από το φυσιολογικό, με το πρόβλημα των περιττών κιλών να είναι πιο έντονο στα αγόρια από ό,τι στα κορίτσια.
Το δείγμα της μελέτης μας ήταν αντιπροσωπευτικό καθώς η GRECO πραγματοποιήθηκε σε 14 νομούς της χώρας και 117 δημοτικά σχολεία, σε παιδιά και τους γονείς τους, για να αξιολογηθεί η εφαρμογή της μεσογειακής διατροφής, η σωματική δραστηριότητα και η αρτηριακή πίεση των παιδιών, καθώς και οι αντιλήψεις και οι προβληματισμοί των γονέων για τη διατροφή και την άσκηση των παιδιών τους.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουν στη διατροφή τους;
Τρώνε αρκετά συχνά μέσα στην εβδομάδα γλυκά και επισκέπτονται συχνά εστιατόρια τύπου fast food. Επιπλέον, δεν καταναλώνουν αρκετά φρούτα, λαχανικά, όσπρια και λαδερά φαγητά, ενώ παραλείπουν συχνά το πρωινό γεύμα (μόλις το 39% των κοριτσιών και το 43% των αγοριών έτρωγαν κάθε ημέρα πρωινό).
Δεν κάνουν επίσης αρκετά γεύματα και μικρογεύματα (σνακ) μέσα στην ημέρα, με το 63% να κάνει μέχρι και τρία γεύματα την ημέρα και μόλις το 15% να κάνει τα πέντε (τρία κύρια και δύο μικρογεύματα-σνακ) που συνιστώνται για καλή υγεία.
Και ποια στον τρόπο ζωής τους;
Τα συνολικά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας των παιδιών είναι μέτρια, ενώ κανονικά θα έπρεπε να γυμνάζονται μία ώρα την ημέρα με μέτρια προς έντονη ένταση τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, αν όχι καθημερινά.
Επιπλέον, το 47% των παιδιών αφιέρωνε δύο ή περισσότερες ώρες την ημέρα στην τηλεόραση και τα video games, ενώ θα έπρεπε να είναι λιγότερο από δύο ώρες την ημέρα.
Το 40% εξάλλου είχε τηλεόραση ή κομπιούτερ στο δωμάτιό του (το 20% είχε και τα δύο), ενώ δεν θα έπρεπε να έχει τίποτα.
Αντιλαμβάνονται οι γονείς ότι τα παιδιά τους έχουν πρόβλημα βάρους;
Το 48% των γονέων με υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά πίστευε ότι το παιδί του έχει για την ηλικία του φυσιολογικό βάρος, ενώ 11% των γονιών που είχαν παιδιά με φυσιολογικό σωματικό βάρος πίστευαν ότι τα παιδιά τους είναι λιποβαρή.
Με άλλα λόγια, περίπου το 50% των παιδιών με πρόβλημα βάρους δεν εντοπίζεται καν από τους γονείς του.
Ποιες είναι οι συνέπειες αυτής της κατάστασης;
Η παιδική παχυσαρκία σχετίζεται ισχυρά με την παχυσαρκία κατά την εφηβεία και την ενήλικη ζωή. Επομένως ο κίνδυνος τα παιδιά αυτά να εξελιχθούν σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ενηλίκους είναι μεγάλος.
Παράλληλα, τα πολύ χαμηλά ποσοστά των παιδιών που εφαρμόζουν τις συστάσεις της μεσογειακής διατροφής, η οποία αποδεδειγμένα έχει καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες, είναι πιθανό να επηρεάσουν μελλοντικά τα ποσοστά των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Στα παιδιά της μελέτης μας παρατηρήθηκε πως όσα ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα είχαν υψηλότερη αρτηριακή πίεση σε σύγκριση με όσα είχαν φυσιολογικό βάρος.
Εάν συνυπολογίσουμε ότι περίπου το 23% των παιδιών διαπιστώθηκε ότι προσλαμβάνει πάρα πολύ «κρυφό» αλάτι από τα έτοιμα τρόφιμα του εμπορίου, ο τωρινός ή μελλοντικός κίνδυνος να εμφανίσουν υπέρταση είναι μεγάλος.
Ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών
Υπέρβαρα: 29,9% των αγοριών και 29,2% των κοριτσιών
Παχύσαρκα: 12,9% των αγοριών και 10,6% των κοριτσιών
Διατροφικές συνήθειες
4,3% των παιδιών ακολουθούν πιστά τις επιταγές τις υγιεινής μεσογειακής διατροφής
46,8% των παιδιών ακολουθούν εξ ολοκλήρου δυτικού τύπου, παχυντική διατροφή
51,1,% των παιδιών ακολουθούν εν μέρει τις επιταγές τις μεσογειακής διατροφής
Τα λάθη…
– Το 47% των παιδιών τρώνε μόνο 1 φρούτο την ημέρα
– Το 46% των παιδιών δεν τρώνε καθημερινά σαλάτα
– Το 36% των παιδιών δεν τρώνε ψάρι ούτε καν 1 φορά την εβδομάδα
– Το 41% των παιδιών δεν τρώνε καθημερινά πρωινό
– Το 43,5% των παιδιών τρώνε πρωινό τρεις ή λιγότερες φορές την εβδομάδα
– Το 31% των παιδιών τρώνε κόκκινο κρέας πάνω από 2 φορές την εβδομάδα
– Το 21% των παιδιών τρώνε αλλαντικά πάνω από 3 φορές την εβδομάδα
– Το 11% των παιδιών επισκέπτονται καταστήματα fastfoodπάνω από 2 φορές την
εβδομάδα
– Το 15% των παιδιών καταναλώνουν σουβλάκι πάνω από 2 φορές την εβδομάδα
– Το 14% των παιδιών καταναλώνουν πίτσα πάνω από 2 φορές την εβδομάδα
– Το 47% βλέπουν τηλεόραση ή/και παίζουν παιχνίδια στον υπολογιστή πάνω από 2 ώρες την ημέρα
– Το 40% των παιδιών έχουν τηλεόραση ή ηλεκτρονικό υπολογιστή στο δωμάτιό τους (το 20% έχουν και τα δύο)
…και τα σωστά
Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις, τα παιδιά πρέπει να τρώνε***:
* Ζυμαρικά και ρύζι τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα. Μία μερίδα ισούται με 1/2 φλιτζάνι του τσαγιού μαγειρευμένου ρυζιού ή ζυμαρικών.
* Ψωμί 4-5 μερίδες καθημερινά. Μία μερίδα ισούται με 1 φέτα ψωμί των 25 γρ.
* Όσπρια τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Μία μερίδα ισούται με 1 φλιτζάνι του τσαγιού μαγειρευμένων φασολιών ή φακής ή ρεβίθια.
* Φρούτα τουλάχιστον 2-3 καθημερινά. Ένα φρούτο ισούται με 1 μήλο (80 γρ.) ή 1 μπανάνα (60 γρ.) ή 1 πορτοκάλι (100 γρ.) ή 200 γρ. πεπόνι ή 200 γρ. καρπούζι ή 30 γρ. σταφύλια.
* Λαχανικά 2-3 μερίδες καθημερινά. Μία μερίδα ισούται με 1 φλιτζάνι του τσαγιού ωμά φυλλώδη λαχανικά ή μισό φλιτζάνι από τα υπόλοιπα λαχανικά, είτε μαγειρευμένα είτε ψιλοκομμένα (δηλαδή περίπου 100 γρ. από τα περισσότερα λαχανικά)
* Αυγά 3-4 την εβδομάδα
* Πατάτες 3 μέτριες την εβδομάδα
* Κόκκινο κρέας 1 φορά την εβδομάδα. Μία μερίδα κόκκινο κρέας ισούται με περίπου 60 γρ. μαγειρευμένων πουλερικών ή κόκκινου ή λευκού κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι)
* Ψάρι τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Μία μερίδα ψάρι ισούται με 60 γρ. μαγειρεμένο ψάρι.
* Ξηρούς καρπούς τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Μία μερίδα ισούται με 30 γρ.
* Γαλακτοκομικά τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα. Μία μερίδα ισούται με 1 φλιτζάνι του τσαγιού γάλα ή 1 κεσεδάκι γιαούρτι ή 30 γρ. τυρί
* Γλυκά και fast food πρέπει να καταναλώνονται σποραδικά (σπανιότερα από 1 φορά την εβδομάδα)
Όσον αφορά τον τρόπο ζωής:
* Πρέπει να αφιερώνουν πάνω από 60 λεπτά την ημέρα σε μέτριας προς υψηλής έντασης φυσικές δραστηριότητες, τις περισσότερες (αν όχι όλες) μέρες της εβδομάδας
* Πρέπει να βλέπουν τηλεόραση και να παίζουν videogames λιγότερο από 2 ώρες την ημέρα
* Δεν πρέπει να έχουν τηλεόραση και ηλεκτρονικό υπολογιστή στο δωμάτιό τους
*** Οι ενεργειακές (θερμιδικές) ανάγκες των παιδιών διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης και τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Οι ποσότητες και συχνότητες που αναφέρονται αντικατοπτρίζουν τις γενικές συστάσεις της Μεσογειακής Πυραμίδας.
ΠΗΓΗ: Μελέτη Greek Childhood Obesity (GRECO)
