Τι να ταΐσω το παιδί μου

Τα θεμέλια για να υιοθετήσουν τα παιδιά υγιεινές διατροφικές συνήθειες «μπαίνουν» από την παιδική ηλικία.
Οι επιστήμονες δηλώνουν κατηγορηματικά ότι τα παιδιά αν διδαχθούν από νωρίς την αξία της υγιεινής και καλά ισορροπημένης διατροφής θα την ακολουθούν και ως ενήλικες.
Πως μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους; Τι να τα ταΐζουν ώστε να λαμβάνουν όλες τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία; Πως πρέπει να επιλέγουν τα τρόφιμα;
Η κατανάλωση γρήγορων τροφών, πολλών γλυκών, σε συνδυασμό με την έλλειψη άσκησης και την καθιστική ζωή έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση του ποσοστού των παχύσαρκων παιδιών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αντιμετωπίζει πλέον την παιδική παχυσαρκία ως νόσο που φαίνεται να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.
Οι περισσότεροι γονείς αρχίζουν να ευαισθητοποιούνται πια, ο φόβος όμως της παχυσαρκίας συχνά μπορεί να οδηγήσει στο άλλο άκρο, σε διατροφικές υπερβολές.
Τελικά τι πρέπει να τρώνε τα παιδιά μας;
Τα παιδιά αναπτύσσουν από πολύ νωρίς τις διατροφικές τους συνήθειες. Είναι σημαντικό λοιπόν από μικρά να διδαχθούν την αξία της υγιεινής και καλά ισορροπημένης διατροφής.
Και μια τέτοια διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία από όλες τις ομάδες τροφών. Η ανθυγιεινή διατροφή οδηγεί στην παιδική παχυσαρκία και αυτή σε παχύσαρκους ενήλικες με νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και το μεταβολικό σύνδρομο.
Από την άλλη πλευρά όμως οι δίαιτες με χαμηλές θερμίδες και ο αποκλεισμός ομάδων τροφών για αρκετό διάστημα από τη διατροφή του παιδιού, μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της ανάπτυξης και ανεπάρκεια βιταμινών.
Οι γονείς λοιπόν, που είναι υπεύθυνοι για την διατροφή του παιδιού τους θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι:
Οι τροφές δεν πρέπει να ομαδοποιούνται σε «καλές» και κακές», αλλά σε αυτές που μπορούν τα παιδιά να τρώνε καθημερινά και σε αυτές που μπορούν να τρώνε μια στο τόσο (γλυκά, χάμπουργκερς κ.λ.π.). Η επιλογή των τροφίμων δεν πρέπει να γίνεται μόνο με βάση τις θερμίδες, αλλά με βάση τη θρεπτική τους αξία
Δεν χρησιμοποιούμε τις τροφές για επιβράβευση ή για τιμωρία.
Τα λίπη έχουν ζωτική σημασία για τη διατροφή του παιδιού. Αποτελούν πηγή ενέργειας, είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών.
Έτσι απαγορεύεται ο περιορισμός του λίπους πριν την ηλικία των 2 χρόνων που αναπτύσσεται ο εγκέφαλος. Και σε μεγαλύτερες ηλικίες όμως, υπάρχουν όχι μόνο ανώτερα, αλλά και κατώτερα όρια στο προσλαμβανόμενο λίπος.
Επίσης πιο σημαντικός είναι ο τύπος των προσλαμβανόμενων λιπαρών οξέων, παρά το ολικό ποσό τους. Το μεγαλύτερο ποσό πρέπει να προέρχεται από μονοακόρεστα λιπαρά (π.χ. ελαιόλαδο)
Αποφύγετε τα αναψυκτικά. Έχουν μόνο θερμίδες και καμιά θρεπτική αξία.
Γάλα με μειωμένα ή καθόλου λιπαρά
Το γάλα με 0% λιπαρά, έχει το ίδιο μεν ασβέστιο με το πλήρες, όμως η λιποδιαλυτή βιταμίνη D, απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου, είτε δεν περιέχεται, είτε δεν απορροφάται, λόγω της απουσίας λίπους. Μειωμένη απορρόφηση μπορεί να παρατηρηθεί και στις άλλες λιποδιαλυτές βιταμίνες.
Μετά την ηλικία των 2 ετών μπορούν να ενταχθούν στη διατροφή των παιδιών γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, κυρίως όμως όταν πρόκειται για παχύσαρκα παιδιά ή για παιδιά με διαταραχές των λιπιδίων. Τέλος μπορούν να επιλεγούν τυριά που έχουν μειωμένα λιπαρά από τη φύση τους, όπως το ανθότυρο (14-18%) και το «κότατζ» (4%).
Βούτυρο ή μαργαρίνη;
Το βούτυρο είναι ζωικό λίπος, άρα με υψηλά ποσά κεκορεσμένων λιπαρών, οι μαργαρίνες από την άλλη είναι φυτικά λίπη με περισσότερα πολυακόρεστα λίπη, περιέχουν συχνά όμως τα λεγόμενα trans λιπίδια που είναι τα πλέον βλαβερά για τον οργανισμό.
Κανένα επομένως δεν είναι ιδανικό. Κάποιοι προτιμούν το βούτυρο γιατί αποτελεί καλή πηγή λιποδιαλυτών βιταμινών, η κατανάλωση του όμως, πρέπει να γίνεται με μέτρο
Πόσα αυγά να τρώνε;
Το αυγό είναι τροφή υψηλής θρεπτικής αξίας. Το ασπράδι είναι λεύκωμα και μπορεί να καταναλωθεί ελεύθερα. Ο κρόκος είναι πλούσιος σε βιταμίνες A,B,D, E, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Η λεκιθίνη που περιέχει, δρα στις κυτταρικές μεμβράνες και μειώνει την απορρόφηση χοληστερόλης.
Τέλος, ο κρόκος του αυγού περιέχει ουσίες απαραίτητες για υγιή μαλλιά και νύχια και για την υγεία των ματιών. Παιδιά<2 χρόνων μπορούν να τρώνε 4-5 αυγά την εβδομάδα, ενώ μεγαλύτερα παιδιά ακόμη κι αν έχουν υπερχοληστερολαιμία μπορούν και πρέπει να τρώνε 2-3 ολόκληρα αυγά την εβδομάδα
Τέλος, οι νέες διατροφικές συστάσεις δίνουν έμφαση στην επαρκή πρόσληψη ω3 λιπαρών (ψάρια, καρύδια κλπ) και τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες.
Μπορούν σε παιδιά μεγαλύτερα των 2 ετών να συμπεριληφθούν στη διατροφή των παιδιών προϊόντα τύπου light, χωρίς όμως να ξεχνάμε ότι η καλύτερη επιλογή είναι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί τη λιγότερη επεξεργασία.
ΦΩΤΕΙΝΗ Β. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Παιδίατρος – Νεογνολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημιού Ιωαννίνων