Γιατί γινόμαστε ευέξαπτοι όταν πεινάμε; –Η επιστημονική εξήγηση!
Έχετε ποτέ αισθανθεί κι εσείς τρομερά εκνευρισμένοι όταν πεινάτε πολύ; Τότε μάλλον έχετε κι εσείς βιώσει το συναίσθημα της «θυμωμένης πείνας», ή αλλιώς του «hangry»: του συνδυασμού, δηλαδή, πείνας (hungry) και θυμού (angry)!
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Και γιατί επηρεάζει μόνο μερικούς από εμάς;
Η απάντηση βρίσκεται κάπου πολύ κοντά μας: μέσα στο ίδιο το σώμα μας, και σε κάποιες διεργασίες που μας συμβαίνουν όταν χρειαζόμαστε επειγόντως φαγητό!
H «θυμωμένη πείνα» και η φυσιολογία της
Σε ό,τι τρώμε, οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λίπη μετατρέπονται σε απλά σάκχαρα (σαν τη γλυκόζη), αμινοξέα και οξέα και ελεύθερα λιπαρά οξέα. Τα συστατικά αυτά διανέμονται στα όργανα και τους ιστούς μέσω του αίματος, δίνοντάς μας μετά την απαραίτητη ενέργεια.
Όσο περνά η ώρα από το τελευταίο μας γεύμα, οι θρεπτικές αυτές ουσίες που κυκλοφορούν στο αίμα μας αρχίζουν να λιγοστεύουν. Η λειτουργία του εγκεφάλου μας όμως εξαρτάται τρομερά από τη γλυκόζη –κι έτσι, αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα μας πέσουν πολύ, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την κατάσταση αυτή ως απειλητική για την επιβίωσή του.
Μπορεί να έχετε ήδη παρατηρήσει την εξάρτηση του εγκεφάλου μας από τη γλυκόζη: ακόμα και το πιο απλό πράγμα γίνεται δύσκολο όταν πεινάμε και πέφτουν τα επίπεδα γλυκόζης μας… Δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε, ή κάνουμε χαζά λάθη, ή μπερδεύουμε τα λόγια μας…
Και επιπλέον, όταν πεινάμε γίνεται δυσκολότερο να ακολουθούμε τους κοινωνικά αποδεκτούς κανόνες συμπεριφοράς. Μπορεί να εμφανίζουμε έτσι γκρίνια, θυμό ή εκνευρισμό, και κυρίως στους ανθρώπους εκείνους με τους οποίους αισθανόμαστε πιο χαλαροί.
Μια άλλη σωματική αντίδραση
Όταν τα επίπεδα της γλυκόζης μας πέφτουν κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο, ο εγκέφαλος στέλνει οδηγίες σε διάφορα όργανα στο σώμα μας να συνθέσουν και να απελευθερώσουν κάποιες ορμόνες που αυξάνουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Μεταξύ των ορμονών αυτών είναι και η αδρεναλίνη -που συχνά ονομάζεται και επινεφρίνη- και η κορτιζόλη. Η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη σχετίζονται όμως και με το στρες -απελευθερώνονται σε κάθε είδους στρεσογόνας κατάστασης…
Η αδρεναλίνη, μάλιστα, εμφανίζεται όταν έχουμε την αντίδραση της «Μάχης ή Φυγής» -μετά από ένα ξαφνικό τρόμαγμα, ή μια απειλή για την ασφάλειά μας. Με τον ίδιο τρόπο που μπορούμε να βάλουμε τις φωνές σε κάποιον -σε μια αντίδραση «μάχης ή φυγής»-, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αντιδράσουμε παρόμοια όταν τα επίπεδα γλυκόζης μας πέσουν πολύ χαμηλά.
Φύση και ανατροφή
Ένας άλλος λόγος που το αίσθημα της πείνας συνδέεται με τον θυμό, είναι γιατί και τα δύο ελέγχονται από παρόμοια γονίδια.
Ένα προϊόν των γονιδίων αυτών είναι το νευροπεπτίδιο Υ, ένα φυσικό χημικό που απελευθερώνεται στον εγκέφαλο όταν πεινάμε. Το νευροπεπτίδιο Υ και ο υποδοχέας του Υ1 ρυθμίζει την πείνα μας. Πέρα όμως από τη λειτουργία τους αυτή, ρυθμίζουν και τον θυμό ή την επιθετικότητά μας. Έτσι, όταν τα άτομα εμφανίζουν υψηλά επίπεδα σε νευροπεπτίδιο Υ, παρουσιάζουν συχνά και υψηλά επίπεδα παρορμητικής επιθετικότητας.
Το συναίσθημα του «hanger», λοιπόν, δεν είναι παρά ένας μηχανισμός επιβίωσης του οργανισμού μας -και υπάρχει τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα! Σκεφτείτε, εξάλλου, και το εξής: αν ένα πεινασμένο ζώο γινόταν υποχωρητικό και άφηνε ευγενικά τα άλλα ζώα να φάνε πριν από αυτό, τότε το ίδιο και το είδος του σταδιακά θα εξαφανιζόταν.
Πέρα από τους φυσιολογικούς παράγοντες, ρόλο παίζουν και οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες -οι νόρμες της κάθε κουλτούρας, για παράδειγμα, για το αν εκφράζουμε λεκτικά την επιθετικότητά μας, άμεσα ή έμμεσα. Και καθώς είμαστε όλοι μας διαφορετικοί, δεν αποτελεί έκπληξη που υπάρχουν διαφορές και στο πόσο θυμώνουν οι άνθρωποι όταν πεινάνε.
Αντιμετωπίζοντας τη «θυμωμένη πείνα» μας
Ο καλύτερος τρόπος να χειριστούμε το αίσθημα του «hanger» είναι, φυσικά, να φάμε κάτι προτού θυμώσουμε για τα καλά!
Αν και εκείνη τη στιγμή μπορεί να λαχταρήσουμε κάτι γρήγορο και εύκολο, όταν υποφέρουμε από θυμωμένη πείνα το junk-food δε βοηθά ιδιαίτερα: ανεβάζει πολύ και πολύ γρήγορα τα επίπεδα της γλυκόζης μας, και τα ρίχνει το ίδιο γρήγορα λίγη ώρα μετά. Έτσι, το μόνο που καταφέρνει είναι να μας κάνει να νιώθουμε μετά ακόμα πιο «hangry»!
Οπότε, η καλύτερη λύση είναι τα θρεπτικά, φυσικά τρόφιμα , που ικανοποιούν την πείνα μας για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Κι αν εκείνη την ώρα που πεινάμε δεν είναι εφικτό να φάμε κάτι (γιατί πχ. δουλεύουμε και δεν μπορούμε να σταματήσουμε), τότε υπάρχει ένας τρόπος πολύ πολιτισμένος για να διαχειριστούμε τις πιθανές συνέπειες της θυμωμένης πείνας μας: να προτείνουμε για κάθε πιθανώς δύσκολη συνδιαλλαγή να γίνει μετά το φαγητό μας, και όχι για πριν από αυτό!
Πηγή: iflscience.com, μετάφραση από το Glykouli.Gr
