Η παχυσαρκία ορίζεται βάσει του «Δείκτη Σωματικής Μάζας» (ΔΣΜ) που όταν είναι μεγαλύτερος του 35 ονομάζεται νοσογόνος παχυσαρκία (ΝΠ). Η πρώτη αντιμετώπιση της ΝΠ είναι ο συνδυασμός δίαιτας και εξάσκησης με στόχο την μόνιμη απώλεια βάρους.
Δυστυχώς όμως, το κυριότερο πρόβλημα δεν είναι η απώλεια βάρους, αλλά η διατήρηση του χαμηλότερου βάρους. Η μέγιστη πλειονότητα των υπέρβαρων είναι ικανοί να χάσουν αρκετό βάρος, αλλά κατόπιν συνήθως το ξαναπαίρνουν.
Γιατί η Παχυσαρκία είναι νόσος;
Η παχυσαρκία δεν είναι απλώς μια δυσάρεστη κατάσταση με ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Είναι πραγματική νόσος. Οι ασθενείς αυτοί αναμένεται να ζήσουν 20 χρόνια λιγότερα και να υποβληθούν σε 6 εγχειρήσεις κατά μέσον όρο για θεραπεία άμεσων επιπλοκών της παχυσαρκίας τους. Επίσης, η θνητότητα λόγω μιας οποιασδήποτε άλλης νόσου ή εγχείρησης άσχετης με την παχυσαρκία είναι έως 100% μεγαλύτερη από τους μη παχύσαρκους. Ασθενείς με ΔΣΜ πάνω από 30 έχουν:
1. 35% πιθανότητα Υπέρτασης,
2. 60% πιθανότητα Σακχαρώδους Διαβήτη
3. 25% πιθανότητα Στεφανιαίας Νόσου
4. Επταπλάσια πιθανότητα χολολιθίασης,
5. Πολύ αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας, καρδιακής ανεπάρκειας, εγκεφαλικού επεισοδίου και άπνοιας κατά τον ύπνο,
6. Διπλάσια πιθανότητα καρκίνου του παχέος εντέρου και του μαστού,
7. Τριπλάσια πιθανότητα καρκίνου της μήτρας,
8. Αυξημένη πιθανότητα πολυκυστικών ωοθηκών και υπογονιμότητας.
Άρα η παχυσαρκία πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια σοβαρότατη νόσος με πάρα πολλές και συχνά θανατηφόρες επιπλοκές. Πρέπει τόσο οι πάσχοντες, όσο και οι γιατροί να ασχολούνται με την απαιτούμενη σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Χειρουργική της Παχυσακίας
Η αδυναμία οριστικής και μόνιμης απώλειας βάρους με δίαιτες, άσκηση και ψυχολογική υποστήριξη οδήγησαν σε εγχειρήσεις οι οποίες αλλάζοντας την ανατομία του στομάχου οδηγούν σε μειωμένη λήψη τροφής και άρα σε απώλεια βάρους.
Τέτοιες επεμβάσεις γίνονται εδώ και 50 χρόνια στην Αμερική και πλέον έχουν γίνει γνωστά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθεμιάς, οι πιθανότητες επιτυχίας τους, καθώς και το σε ποιούς ασθενείς ταιριάζει η κάθε μία. Σε αντίθεση δηλαδή με την εφαρμογή της ίδιας εγχείρησης σε κάθε ασθενή (όπως γίνεται συνήθως στην χώρα μας), πρέπει να γίνεται εξατομίκευση της εγχείρησης γιατί κάποια που είναι αποτελεσματική στόν ένα ασθενή μπορεί να μήν είναι αποτελεσματική στόν άλλον. Ο υπεύθυνος χειρουργός δεν είναι κάποιος που εφαρμόζει μία συγκεκριμένη τεχνική σε όλους τους ασθενείς σωρηδόν, αλλά εκείνος που μπορεί να επιλέξει την κατάλληλη εγχείρηση για κάθε ένα ασθενή ξεχωριστά, σύμφωνα με τα προσωπικά του χαρακτηριστικά.
Λόγω του τρόπου προβολής της παχυσαρκίας από τα ΜΜΕ, της ελλιπούς γνώσης και ειδικής εμπειρίας πολλών ιατρών, αλλά και λόγω υπερπροβολής ορισμένων χειρουργικών τεχνικών (για εμπορικούς λόγους), υπάρχουν διάχυτες λανθασμένες αντιλήψεις στους πάσχοντες και στο περιβάλλον τους.
Η μεγάλη πλειονότητα των ασθενών δεν γνωρίζει τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματός τους. Θεωρούν ότι γενικόλογα έχουν ένα “πρόβλημα υγείας” αλλά δεν γνωρίζουν τους συγκεκριμένους και αναλυτικούς κινδύνους στους οποίους εκτίθενται όπως ανεφέρθηκαν παραπάνω. Συχνά επιζητούν την “μικρότερη” δυνατή εγχείρηση διότι δεν ενημερώνονται υπεύθυνα ότι με τις “μικρότερες” εγχειρήσεις μπορεί το πρόβλημά τους να μην λυθεί οριστικά.
Η σύγχρονη χειρουργική της παχυσαρκίας είναι ασφαλής και προσφέρει οριστική και μόνιμη λύση. Προηγείται πλήρης εργαστηριακός έλεγχος και μία μεγάλη συζήτηση με τον ασθενή, ώστε αφ’ενός να υπάρξει πλήρης κατανόηση εκ μέρους του και αφ’ετέρου να γίνει σωστή εξατομίκευση της προσφερόμενης λύσης.
Όλες οι τεχνικές μπορούν να έχουν πολύ καλά αποτελέσματα όταν εφαρμόζονται στους σωστούς ασθενείς. Αυτό είναι έργο του σύγχρονου και υπεύθυνου χειρουργού που γνωρίζει και μπορεί να εφαρμόσει οποιαδήποτε μέθοδο αφού πρώτα έχει κάνει σωστή επιλογή του ασθενή. Σύγχρονη χειρουργική της παχυσαρκίας όμως δεν μπορεί να νοηθεί η εφαρμογή μιάς και μόνης μεθόδου αδιακρίτως σε όλους τους ασθενείς από ιατρούς που αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία ως τεχνική και μόνον.
Γρηγόριος Τσιώτος
Ογκολογική και Λαπαροσκοπική Χειρουργική
Επίκ. Καθηγητής Χειρουργικής, Mayo Clinic
