Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ);
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μεταβολική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και από διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη.
Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης που λαμβάνεται από τις τροφές, μέσα στα κύτταρα. Όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή η ινσουλίνη που παράγει δεν δρα σωστά, τότε η γλυκόζη που λαμβάνεται από τις τροφές δεν εισέρχεται στα κύτταρα ώστε να έχουν την απαραίτητη ενέργεια για τη λειτουργία τους και παραμένει στο αίμα με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της και άρα την εκδήλωση της νόσου.
Ταξινόμηση και τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης, από το 1997, κατατάσσεται σε τέσσερεις κατηγορίες.
– Τύπου 1 (ΣΔτ1) : Οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων, που συνήθως οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης. Στην Ευρώπη ο επιπολασμός του κυμαίνεται 0,6-2,6% και η επίπτωση του 9,7-49,0 / 100.000 άτομα ηλικίας < 15 ετών / κατ’ έτος. Στην Ελλάδα η επίπτωση είναι 9,7 / 100.000 κατ΄ έτος.
– Τύπου 2 (ΣΔτ2) : Οφείλεται σε προοδευτική μείωση της επαρκούς ανταπόκρισης του β-κυττάρου για την έκκριση της ινσουλίνης που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών. Περιλαμβάνει όλο το φάσμα συνδυασμών από την κατ’ εξοχήν αντίσταση στην ινσουλίνη με σχετικά μικρή έλλειψη ινσουλίνης μέχρι τη σημαντική έκκριση ινσουλίνης με μικρότερη αντίσταση. Στην Ευρώπη ο επιπολασμός του κυμαίνεται 5-10%. Στην Ελλάδα έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 35 χρόνια και σήμερα κυμαίνεται περί το 8%.
– Άλλοι ειδικοί τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη: Οφείλονται σε άλλα αίτια όπως γενετικές διαταραχές που συνδέονται με τη λειτουργικότητα των β-κυττάρων ή τη δράση της ινσουλίνης, νόσους της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος, έκθεση σε φάρμακα, χημικές ουσίες, τοξίνες κ.α.
– Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης: Είναι οποιασδήποτε βαρύτητας διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, η οποία διαγιγνώσκεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Στην Ευρώπη εμφανίζεται με συχνότητα 1-14%. Στην Ελλάδα η συχνότητα του κυμαίνεται περί το 7%.
Απλά βήματα για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη
– Διατηρήστε ένα υγειές βάρος: Aν είστε υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, χάνοντας μόλις 5-10% του σωματικού βάρους μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος για σακχαρώδη διαβήτη στο μισό και επίσης θα μειωθεί ο κίνδυνος του μεταβολικού συνδρόμου.
– Να είστε δραστήριοι: Τριάντα λεπτά σωματικής δραστηριότητας την ημέρα κατά τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, αν είναι δυνατόν, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του μεταβολικού συνδρόμου και του διαβήτη. Η άσκηση είναι ζωτικής σημασίας επειδή βοηθά στον έλεγχο του βάρους, μειώνει την αρτηριακή πίεση και βοηθά το σώμα να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και τον κίνδυνο του διαβήτη. Μπορεί ο καθένας να βρει δραστηριότητες που του αρέσουν όπως το περπάτημα και τα αθλήματα. Μία μελέτη από 6.410 μεσήλικες άνδρες κατά τη διάρκεια 28 ετών, έδειξε ότι οι πιο ενεργοί ήταν εκείνοι που δεν ήταν σε εργασία και είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο.
– Διακοπή καπνίσματος: Μολονότι το κάπνισμα του τσιγάρου δεν είναι παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη, είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της υψηλής αρτηριακής πίεσης, αυξημένων τριγλυκεριδίων, καρδιακών παθήσεων και μεταβολικού συνδρόμου.
– Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ: Μία μελέτη σε περισσότερα από 1.500 άτομα έδειξε ότι οι άντρες που έπιναν περισσότερα από 2 ποτά την ημέρα και οι γυναίκες που έπιναν περισσότερο από 1 αλκοολούχο ποτό την ημέρα, είχαν αυξημένο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση σωματικού βάρους, υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και όλα τα βασικά συστατικά του μεταβολικού συνδρόμου.
– Ύπνος 7-8 ώρες κάθε βράδυ: Παρά το γεγονός ότι η σχέση μεταξύ ύπνου και μεταβολικού συνδρόμου δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστή, μία μελέτη από 1.214 ενήλικες διαπίστωσε ότι το μεταβολικό σύνδρομο ήταν πιο πιθανό να συμβεί σε εκείνες που κοιμόντουσαν λιγότερες από 7 ώρες τη νύχτα. Αφού οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τη χρήση φαρμάκων για την υψηλή πίεση (μερικά από τα οποία μπορεί να προκαλέσουν κόπωση και μεγαλύτερη διάρκεια ύπνου), ο κίνδυνος μεταβολικού συνδρόμου βρέθηκε μόνο για όσους κοιμούνταν λιγότερο από 7 ώρες κάθε βράδυ.
– Εστίαση σε φρούτα και λαχανικά: Η καθημερινή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του διαβήτη κατά 22%, σύμφωνα με τα αποτελέσματα 12ετούς μελέτης διατροφής σε 21.831 ενήλικες. Η μείωση κινδύνου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ποσότητα φρούτων και λαχανικών που καταναλώνουμε.
– Αποφυγή των ζαχαρούχων ποτών: Δεδομένα για την υγεία από 43.960 γυναίκες μαύρης φυλής έδειξε ότι οι γυναίκες που κατανάλωναν 2 ή περισσότερα γλυκά ποτά την ημέρα, είχαν 25-30% αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη
– Περικοπές στο χρόνο που παρακολουθείτε τηλεόραση: Οι ώρες μπροστά στην τηλεόραση έχουν σχέση με τον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι που παρακολουθούν τηλεόραση για πολλές ώρες δεν είναι σωματικά δραστήριοι και συνήθως καταναλώνουν ανθυγιεινά σνακ κατά τη διάρκεια παρακολούθησης.
Μπουρδάκης Ξενοφών, Γενικός Ιατρός
Πηγή: doctoranytime.gr
