Τον περασμένο Νοέμβριο το Ευρωκοινοβούλιο ανακήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την Ευρώπη όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, κάνοντας μια συμβολική κίνηση που έχει ως στόχο να πιέσει τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να θεσπίσουν περισσότερα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Εκατοντάδες παρόμοιες κινήσεις έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο. Η ψηφοφορία του περασμένου Νοεμβρίου είναι σημαντική γιατί πραγματοποιήθηκε σε ένα κοινοβούλιο που αντιπροσωπεύει περισσότερους από 500 εκατομμύρια κατοίκους, αυξάνοντας σε μεγάλο βαθμό την έκταση των χωρών που συμμετέχουν στην προσπάθεια.
Η κίνηση αυτή έχει ασκήσει πίεση στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, η οποία είναι και η πρώτη γυναίκα που έχει εκλεχθεί σε αυτήν την θέση και η οποία έχει στο παρελθόν ανακοινώσει ότι θα εντείνει την προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ως πρόεδρος του εκτελεστικού τμήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει υπό την εποπτεία της ένα μεγάλο μέρος των γραφειοκρατών της, οι οποίοι διαχειρίζονται καθημερινά τις εργασίες της Ένωσης. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται απευθείας από τους ψηφοφόρους σε όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης.
Αναφερόμενη σε μια σειρά μέτρων που η ίδια αποκαλεί “Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία”, ανακοίνωσε ότι η Ευρώπη θα γίνει η πρώτη ήπειρος που θα καταφέρει μηδενική εκπομπή ρύπων μέχρι το 2050 και ότι πρέπει να τεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου μέχρι το 2030.
“Αν υπάρχει ένας τομέας στον οποίο ο κόσμος χρειάζεται την αρχηγεία μας, είναι η προστασία του κλίματος” είπε. “Για την Ευρώπη, και για τον υπόλοιπο κόσμο, το θέμα αυτό είναι θέμα επιβίωσης.”
Μέσα σε 100 ημέρες από το Δεκέμβρη που ανέλαβε ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η von der Leyen σχεδιάζει να παρουσιάσει το πρώτο προσχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Στις κατευθυντήριες γραμμές που έχει δημοσιεύσει για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η πρόεδρος έχει προτείνει μέχρι το 2030 να αυξηθεί ο στόχος για τη μείωση των εκπομπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον κατά 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Το 2018, οι εκπομπές αερίων στην Ένωση εκτιμήθηκε ότι βρίσκονταν 23% χαμηλότερα από ότι το 1990.
Ο Oliver Geden, ένας από τους κορυφαίους ερευνητές του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφαλείας είπε ότι: “(Η πρόεδρος) Μπορεί να προτείνει στόχους, αλλά στο τέλος (η εφαρμογή τους) εξαρτάται από τα κράτη μέλη”.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να προτείνει μέτρα, αλλά χρειάζεται τις ψήφους αρκετών κρατών-μελών για να τα μετατρέψει σε νόμους. “Δεν είμαι σίγουρος πόσα κράτη-μέλη θα συνεργαστούν” είπε ο Geden σχολιάζοντας τους στόχους της von der Leyen για το 2030.
Από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Δημοκρατία της Τσεχίας, έχουν εμποδίσει τις προσπάθειες για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, απαιτώντας περισσότερα χρήματα προκειμένου να επιτύχουν την μετάβαση.
Η Von der Leyen έχει υποσχεθεί επιπλέον χρηματοδότηση προκειμένου οι χώρες που βασίζονται στην κατανάλωση άνθρακα σε μεγάλο βαθμό, να μπορέσουν να κάνουν τη μετάβαση προς βιομηχανίες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Αυτή τη στιγμή γίνονται διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία του λεγόμενου “Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης” που σχεδιάζεται ότι θα διαθέσει δισεκατομμύρια ευρώ για αυτό το σκοπό.
Επιπλέον χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία θα δοθεί από το “Επενδυτικό Σχέδιο για μια Βιώσιμη Ευρώπη” που, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες που έχουν δημοσιευτεί, θα υποστηρίξει επενδύσεις ύψους ενός τρισεκατομμύριου μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Άλλο ένα σχέδιο της von der Leyen είναι να μετατρέψει μέχρι το 2025 τους πόρους δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε “Ευρωπαϊκή Τράπεζα Κλίματος” αφιερώνοντας τη μισή χρηματοδότηση σε επενδύσεις για το περιβάλλον. Έχει επίσης προτείνει την επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών της Ε.Ε., το οποίο φορολογεί τις βιομηχανίες που ρυπαίνουν το περιβάλλον χρησιμοποιώντας ένα σύστημα “ανώτατου ορίου και εμπορίας” (cap and trade), ώστε να συμπεριλαμβάνει περισσότερους τομείς όπως αυτόν της ναυτιλίας, της αεροπλοΐας, της κίνησης αυτοκινήτων και της οικοδομής.
Όμως, κάποια μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κάποιοι ακτιβιστές έχουν ήδη εκφράσει αμφιβολίες για το πόσο σοβαρά έχει πάρει η von der Leyen τα σχέδια αυτά και για το κατά πόσο έχει την εξουσιοδότηση να τα επιβάλει.
“Οι πολιτικοί και δομικοί περιορισμοί της Επιτροπής είναι πιθανό να καταλήξουν σε λιγότερο αυστηρές, και περισσότερο αποσπασματικές λύσεις” έγραψαν οι David Adler και Pawel Wargan της διεθνούς ακτιβιστικής σύμπραξης Νέα Πράσινη Συμφωνία για την Ευρώπη σε ένα άρθρο για το ηλεκτρονικό περιοδικό Politico. “Στο μεταξύ, ο χρόνος για το κλίμα και την κλιματική καταστροφή συνεχίζει να περνά.”
Η Γερμανική Ένωση Βιομηχανικών Κλάδων και Εμπορίου (DIHK) κατέκρινε τη συμφωνία γιατί δεν περιλάμβανε πραγματοποιήσιμα μέτρα για οικονομική ανάπτυξη. “Το να αυξηθούν απλά περισσότερο οι στόχοι της Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών αερίων που είναι ήδη υψηλοί, δεν θα βοηθήσει σε κάτι,” ανέφερε η Ένωση σε δήλωσή της.
“Η Ευρώπη δεν χρειάζεται απλώς περισσότερους νόμους για το περιβάλλον – η Ε.Ε. χρειάζεται νόμους που να είναι πιο οικονομικά βιώσιμοι.”
Σύμφωνα με έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, για να επιτευχθεί ο στόχος της συμφωνίας των Παρισίων, που είναι η αύξηση της θερμοκρασίας να μείνει κάτω από τους 1,5 βαθμούς κελσίου, χρειάζονται περικοπές στις εκπομπές αερίων κατά μέσο όρο 7,6% κάθε χρόνο.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι οι τωρινοί στόχοι θα οδηγήσουν σε θέρμανση του πλανήτη κατά 3 βαθμούς κελσίου, προκαλώντας καταστροφικές αλλαγές όπως πλημμύρες, κυκλώνες, καύσωνες με μεγάλη διάρκεια και εκτεταμένες φωτιές.
Τα μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει ήδη να έχουν καταθέσει τα σχέδιά τους ώστε να φτάσουν τους στόχους που έχουν τεθεί.
Πηγή: Washington Post
