Γράφει ο Δρ. Α. Μελιδώνης, Συντονιστής Διευθυντής του Διαβητολογικού και Καρδιομεταβολικού κέντρου Metropolitan Hospital και Γενικός γραμματέας της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρίας.
Αναμφισβήτητα ο νέος κορονοϊός SARS-COV-2 και η συνεπαγόμενη από αυτό νόσος COVID19 είναι παγκόσμια οι αδιαφιλονίκητοι αρνητικοί πρωταγωνιστές της υγειονομικής και ευρύτερα κοινωνικής πραγματικότητας του 2020. Για πολλούς βέβαια λόγους.
- Γιατί ο SARS-COV-2 είναι εξαιρετικά λοιμογόνος-μεταδοτικός ιός.
- Γιατί ο SARS-COV-2 είναι ιδιαίτερα τοξικός και επικίνδυνος ιός με συνέπεια η νόσος COVID19 να είναι υπεύθυνη για περισσότερους από 200.000 θανάτους παγκόσμια (τέλη Απριλίου 2020).
- Γιατί δεν έχουν μέχρι τώρα επικυρωθεί τεκμηριωμένα αποτελεσματικές και ασφαλείς αγωγές αντιμετώπισης της νόσου.
Συντηρείται έτσι μία παγκόσμια αγωνία-άγχος-φόβος απέναντι στην νόσο που καλπάζει και τα όπλα μας είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκή ή έστω όχι επαρκώς προσδιορισμένα και ελεγμένα.
Επενδύουμε έτσι όλοι στα μέτρα προφύλαξης, κοινωνικής απομόνωσης, ατομικής υγιεινής και προσβλέπουμε στο εμβόλιο κατά του ιού που μέχρι όμως να γίνει μία καθημερινή ευεργετική πραγματικότητα θα μεσολαβήσει μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αναμφίβολα λοιπόν τα μέτρα προφύλαξης είναι μονόδρομος σε αυτή την φάση και ιδιαίτερα στα άτομα που ανήκουν στις λεγόμενες “ευπαθείς ομάδες”. Τα άτομα με διαβήτη δικαιωματικά είναι επίλεκτα μέλη των ομάδων αυτών και γιατί η υπεργλυκαιμία (το αυξημένο σάκχαρο, χαρακτηριστικό των ατόμων αυτών) απορυθμίζει, αποδιοργανώνει το ανοσιακό σύστημα του οργανισμού και τον καθιστά ευάλωτο στην εισβολή του ιού, αλλά και γιατί ο διαβήτης σχετίζεται ισχυρά με ποικίλες συστηματικές διαταραχές- επιπλοκές από πλείστα όσα όργανα του οργανισμού. Αυτές οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές που παρουσιάζουν τα άτομα με διαβήτη ευοδώνουν την αναβάθμιση της νόσου COVID19 από μία απλή ίωση σε μία σοβαρή για την υγεία επικίνδυνη νοσηρή κατάσταση με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, ανάγκη μηχανικής υποστήριξης του αναπνευστικού (διασωλήνωση) και ενδεχομένως και θανατηφόρων επεισοδίων.
Πραγματικά τα δεδομένα από τις συνεχείς δημοσιευμένες μελέτες είναι αμείλικτα. Σε πρόσφατη αμερικανική μελέτη οι ασθενείς με COVID19 που είχαν διαβήτη και παρουσίασαν αναμενόμενη υπεργλυκαιμία (λόγω της νόσου, του stress, της φλεγμονής που υφέρπει στα άτομα με διαβήτη) κατά τη νοσηλεία (σάκχαρα >180mg%) είχαν τετραπλάσιο κίνδυνο θνησιμότητας σε σχέση με τους μη διαβητικούς με COVID19, ενώ οι ασθενείς με COVID19 που παρουσίασαν υπεργλυκαιμία στη νοσηλεία και δεν είχαν γνωστό διαβήτη παρουσίασαν επταπλάσιο κίνδυνο θνησιμότητας!!
Σε αξιόπιστη επίσης μελέτη από την Κίνα που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο JAMA οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα νοσηλείας 44.000 ασθενών με COVID19. Oι διαβητικοί ασθενείς παρουσίασαν θνησιμότητα 7,3% έναντι 2,3% του συνολικού δείγματος ασθενών με COVID!
Οι χρόνιες οργανικές επιπλοκές του διαβήτη, η αυξημένη θρομβογόνος κατάσταση και η χρόνια φλεγμονή του διαβήτη φαίνεται έτσι ότι αποτελούν το παθοφυσιολογικό υπόστρωμα για την αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα των διαβητικών ασθενών με COVID19.
Όλες αυτές οι καταστάσεις τροφοδοτούνται από τα χρόνια αυξημένα σάκχαρα ,την χρόνια υπεργλυκαιμία των ατόμων με διαβήτη. Πραγματικά πλείστες όσες μελέτες έχουν τεκμηριώσει την σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ αυξημένων σακχάρων, αρρύθμιστου δηλαδή διαβήτη, και επιπλοκών. Ενδεικτικά σε μεγάλη Αγγλική μελέτη (δημοσιεύτηκε στο έγκριτο Cardiovascular diabetology) 105.000 ασθενών νεοδιαγνωσμένων με διαβήτη στον 1ο χρόνο όσοι δεν επισκέφθηκαν γιατρό και είχαν ως εκ τούτου υψηλά σάκχαρα παρουσίασαν σε πενταετία παρακολουθήσης αυξημένο κατά 70% κίνδυνο εμφάνισης εμφραγμάτων, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικών επεισοδίων. Άρα ακόμη και μικρός χρόνος μη παρακολούθησης οδηγεί σε βάθος χρόνου σε πολύ αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.
Στην καθημερινή πραγματικότητα τώρα, της σημερινής εποχής του κορονοϊού τα άτομα με διαβήτη είναι, ως ευπαθής ομάδα, κατά τεκμήριο σε καραντίνα παραμένοντας συνεχώς στο σπίτι. Δεν πηγαίνουν ως εκ τούτου στα ιατρεία, δεν εξετάζονται από το γιατρό τους, δεν κάνουν τις αιματολογικές και απεικονιστικές εξετάσεις που απαιτούνται, ώστε να διαγνωσθεί οποιαδήποτε αρχόμενη επιπλοκή και να αντιμετωπισθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Και αυτή είναι μία κατάσταση που δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Ελληνικής πραγματικότητας. Πρόσφατη δημοσίευση (Medscape 27/04/2020) από την Αμερική διαπιστώνει μείωση κατά 70% των επισκέψεων των ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία και οι συγγραφείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που μπορεί προοπτικά να έχει στην υγεία τους αυτή η συμπεριφορά των ασθενών. Ανακύπτει έτσι ένας μεγάλος προβληματισμός. Μήπως ο αυστηρός εγκλεισμός, η μονομερής απασχόληση με την προφύλαξη μόνο από τον κορονοϊό οδηγήσει στο μέλλον ή και από τώρα, στην αλματώδη αύξηση των καρδιαγγειακών επιπλοκών του διαβήτη (που συνδέονται με φοβερά αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας); Ενώ συγχρόνως επίσης αυτή η χρόνια υπεργλυκαιμία (λόγω μη επίσκεψης και ελέγχου από το γιατρό) αποτελεί πρόσφορο έδαφος για αυξημένο κίνδυνο, του ατόμου με διαβήτη, μόλυνσης από τον κορονοϊό τον οποίο προσπαθεί να αποφύγει.
Συμπερασματικά η προφύλαξη από την κοροναϊκή καταιγίδα του ατόμου με διαβήτη πρέπει να έχει δύο κατευθύνσεις δράσης. Πρώτον συνέχιση λήψης των προφυλακτικών για την μόλυνση μέτρων (λόγω της ευπάθειας που παρουσιάζει) και δεύτερον άμεσα και κατά τακτά διαστήματα επίσκεψη και εξέταση από τον θεράποντα γιατρό του (με όλες τις προσήκουσες προφυλάξεις), διενέργεια των απαιτούμενων εξετάσεων ώστε να ρυθμισθεί με επάρκεια το σάκχαρο του και να αντιμετωπιστούν με ορθό και αποτελεσματικό τρόπο οι αναδυόμενες ή και υπάρχουσες επιπλοκές του διαβήτη, αυτές που στο παρόν αλλά και μακροπρόθεσμα μπορεί να θέσουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία του.
Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να βλέπουν και το δέντρο (προφύλαξη από τον κορονοϊό) και το δάσος (ρύθμιση διαβήτη και επιπλοκών). Με αυτές τις προϋποθέσεις και μόνο θα έχουν βάσιμες ελπίδες να τερματίσουν νικητές στον ιδιότυπο Μαραθώνιο υγείας που όλοι μας τρέχουμε το διάστημα αυτό.
