Τα τελευταία χρόνια μελέτες αναφέρουν ότι η καφεΐνη γενικά, και ο καφές ειδικότερα, μπορεί να αποφέρει οφέλη για την υγεία. Για να δούμε μόνο ένα παράδειγμα, σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο JAMA, το περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης, ανέφερε ότι ο καφές συσχετίστηκε με μειωμένη θνησιμότητα. Άλλες έρευνες έχουν βρει μια σχέση μεταξύ του καφέ και του χαμηλότερου κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 (T2D), ορισμένων τύπων καρκίνου και για τις πέτρες στη χολή.
Τώρα μια νέα μελέτη από ερευνητές στην Ισπανία διερεύνησε την πιθανή σχέση μεταξύ της κατανάλωσης καφεΐνης και της ανάπτυξης διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας (DR), μιας επιπλοκής του διαβήτη που προκύπτει από βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, το ευαίσθητο στο φως στρώμα ιστού στο πίσω μέρος του βολβού του ματιού. Παρόλο που μια προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι η κατανάλωση περισσότερων από δύο φλιτζανιών καφέ την ημέρα μείωσε τη συχνότητα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, ως επί το πλείστον τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών ήταν μικτά ή, όπως το διατύπωσαν οι συγγραφείς, «Συνολικά, ασυνεπή αποτελέσματα σχετικά με την επίδραση της πρόσληψης καφεΐνης και της ΔΑ έχουν δημοσιευτεί».
Η νέα έρευνα, «Η καφεΐνη και ο κίνδυνος διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας στον διαβήτη τύπου 2: ευρήματα από κλινικές και πειραματικές μελέτες», δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nutrients. Όπως ανέφεραν οι συγγραφείς, «Από όσο γνωρίζουμε, αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αξιολογεί τη σχέση μεταξύ της πρόσληψης καφεΐνης και του κινδύνου ΔΑ σε άτομα με T2D, καθώς δοκιμάζει την επίδραση της καφεΐνης σε ένα πειραματικό διαβητικό μοντέλο».
Οι ερευνητές στρατολόγησαν 144 άτομα που έπασχαν από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και 147 που δεν είχαν και τους έκαναν αξιολόγηση από ειδικό οφθαλμίατρο. Ένα μέλος της ερευνητικής ομάδας χορήγησε ξεχωριστά σε κάθε συμμετέχοντα ένα «επικυρωμένο ερωτηματολόγιο συχνότητας φαγητού (FFQ)» 101 θεμάτων που ρωτούσε κάθε υποκείμενο πόσο συχνά είχε καταναλώσει ορισμένα τρόφιμα τον περασμένο χρόνο. Η πρόσληψη καφεΐνης υπολογίστηκε συμπεριλαμβάνοντας διάφορες πηγές. Σχεδόν εννέα στους δέκα ανέφεραν ότι έπαιρναν την καφεΐνη τους μέσω του κανονικού καφέ, αλλά άλλες πηγές ήταν ελαφριά αναψυκτικά, αναψυκτικά, τσάι και αφεψήματα, καφές χωρίς καφεΐνη, σοκολάτα, μπισκότα σοκολάτας, κέικ, παγωτό, λικέρ, γαλακτοκομικά προϊόντα και δημητριακά. Ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων ήταν γύρω στα 60 και ο διαχωρισμός ανδρών-γυναικών ήταν περίπου 50/50. Εκτός από τη μελέτη των διατροφικών πρακτικών των ανθρώπων, οι ερευνητές πειραματίστηκαν και σε ποντίκια. Δύο φορές την ημέρα για δύο εβδομάδες, στους μισούς από μια ομάδα 20 ποντικών χορηγήθηκε μία σταγόνα καφεΐνης σε κάθε μάτι, ενώ στο άλλο μισό έλαβαν οφθαλμικές σταγόνες χωρίς καφεΐνη.
Η καφεΐνη φαίνεται να προστατεύει από τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: αποτελέσματα
Οι ερευνητές ανέφεραν, όπως το έθεσαν, «μια υψηλότερη συχνότητα ατόμων με ΔΑ στο χαμηλότερο τεταρτημόριο πρόσληψης καφεΐνης σε σύγκριση με άτομα χωρίς ΔΑ», αν και «δεν παρατήρησαν διαφορές μεταξύ των ομάδων στην κατανάλωση καφέ και τσαγιού». Ωστόσο, δεν βρήκαν τέτοιες βελτιώσεις στα ποντίκια, αν και η καφεΐνη φαινόταν να σχετίζεται με χαμηλότερο ποσοστό αυτού που είναι γνωστό ως «αγγειακή εξαγγείωση», που είναι ένα είδος διαρροής που προκαλεί πρήξιμο του αμφιβληστροειδούς και βλάπτει την όραση.
Συνοπτικά, οι συγγραφείς είπαν ότι στη μελέτη των ανθρώπων, το προσαρμοσμένο μοντέλο έδειξε ότι η μέτρια και υψηλή πρόσληψη καφεΐνης «είχε προστατευτική επίδραση» στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. «Τα αποτελέσματά μας», έγραψαν, «υποδηλώνουν μια δοσοεξαρτώμενη προστατευτική δράση της καφεΐνης στην ανάπτυξη της ΔΑ, ενώ θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη τα πιθανά οφέλη των αντιοξειδωτικών στον καφέ και το τσάι. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθούν τα οφέλη και οι μηχανισμοί των ροφημάτων με καφεΐνη στην ανάπτυξη της ΔΑ».
