Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να επανασυνδέσει τον εγκέφαλο με τρόπους που μιμούνται την πρώιμη νόσο του Αλτσχάιμερ – και οι ερευνητές του UNLV λένε ότι το «γιατί» μπορεί να βρίσκεται σε μια ανεξερεύνητη μέχρι τώρα σχέση μεταξύ των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα και ενός βασικού τμήματος του εγκεφάλου που ονομάζεται πρόσθιο περιφερικό φλοιό (ACC).
Ο διαβήτης είναι μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από ανισορροπία του σακχάρου στο αίμα ή των επιπέδων ινσουλίνης. Οι επιστήμονες γνώριζαν από καιρό ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 είναι πιο επιρρεπείς σε ψυχιατρικές και νευροεκφυλιστικές διαταραχές. Ο κίνδυνος εμφάνισης Αλτσχάιμερ είναι 65% υψηλότερος στους διαβητικούς. Αλλά η ακριβής σχέση μεταξύ του διαβήτη και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών δεν έχει κατανοηθεί ελάχιστα.
Η ερευνητική ομάδα του UNLV άρχισε να ψάχνει για απαντήσεις.
Με βάση τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα στο Journal of Neuroscience’s Computational Properties of the Prefrontal Cortex Special Collection, φαίνεται ότι ο διαβήτης αποδυναμώνει τη λειτουργία ACC –καταστέλλοντας την αντίληψη της ανταμοιβής και τα σήματα μνήμης– και προκαλεί ήπια γνωστική εξασθένηση παρόμοια με αυτή που παρατηρείται κατά την εξέλιξη του εγκεφάλου προς τη νόσο Αλτσχάιμερ.
«Ο διαβήτης μπορεί να μεταβάλλει τον εγκέφαλο παρόμοια με τα αρχικά στάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής και καθηγητής ψυχολογίας του UNLV Τζέιμς Χάιμαν. «Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, αλλά αυτά τα ευρήματα έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν τους ερευνητές να ξεκλειδώσουν ενδείξεις για βελτιωμένες διαγνωστικές ή θεραπευτικές στρατηγικές για τη νόσο».
Η μελέτη βασίζεται στην προηγούμενη έρευνα της ομάδας UNLV για τη σχέση μεταξύ διαβήτη και Αλτσχάιμερ και αντιπροσωπεύει την πρώτη φορά που οι επιστήμονες αναζήτησαν ενδείξεις στο ACC. Το ACC σχετίζεται με θεμελιώδεις γνωστικές διαδικασίες – που κυμαίνονται από τα κίνητρα, τη λήψη αποφάσεων και τη μάθηση έως τη συμπεριφορά προσανατολισμένη στον στόχο (όπως η παρακολούθηση εργασιών και εμπειριών με την πάροδο του χρόνου), η αναζήτηση ευχαρίστησης και η επεξεργασία ανταμοιβής. Ο ρόλος του ACC στη ρύθμιση των συναισθημάτων το καθιστά επίσης αναπόσπαστο στα εγκεφαλικά πρότυπα που παρατηρούνται σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν διαταραχές διάθεσης και κατάθλιψη.
Για να αποκτήσουν μια εικόνα για την αλληλεπίδραση μεταξύ του ACC και των υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα, οι επιστήμονες παρατήρησαν τη δραστηριότητα και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου σε μοντέλα τρωκτικών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προσμονή των διαβητικών για μια ανταμοιβή, όπως μια γλυκιά λιχουδιά, είναι αυξημένη σε σύγκριση με υγιείς εγκεφάλους. Επιπλέον, μετά τη λήψη της ανταμοιβής, τα άτομα με υγιή εγκέφαλο σταματούν για να γευτούν, ενώ οι διαβητικοί προχωρούν γρήγορα στην επόμενη ανταμοιβή.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα υπεργλυκαιμικά επίπεδα ινσουλίνης φάνηκε να βλάπτουν την ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών του ACC γύρω από τις ανταμοιβές. Οι ερευνητές εντόπισαν το εξασθενημένο σήμα ανταμοιβής σε μια μειωμένη είσοδο στο ACC από μια άλλη βασική περιοχή του εγκεφάλου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ που ονομάζεται ιππόκαμπος, ο οποίος εμπλέκεται στη χωρική και αυτοβιογραφική μνήμη.
«Πιστεύουμε ότι ο ιππόκαμπος λέει στο υποκείμενο πού βρίσκεται ως προς τη θέση του, και το ACC λέει στο υποκείμενο τι κάνει και ότι παίρνει μια ανταμοιβή», εξήγησε ο Hyman. «Αυτά τα πράγματα θα πρέπει να ενωθούν και να κάνουν το θέμα να θυμάται ότι ήταν απλώς σε μια ειδική, ικανοποιητική τοποθεσία, αλλά αυτό δεν συμβαίνει με αυτούς που έχουν διαβήτη τύπου 2».
Η ερευνητική ομάδα χαρακτήρισε τα ευρήματά της σημαντικά, δεδομένης της σημασίας των παρεμβάσεων της διατροφής και του τρόπου ζωής για τη διαχείριση του διαβήτη. Παγκοσμίως, 1 στους 10 ανθρώπους αντιμετωπίζει την ασθένεια και το 90% των περιπτώσεων είναι διαβήτης τύπου 2 – ο οποίος συνδέεται με την παχυσαρκία και μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες βλάβες στα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία και τους περιβάλλοντες ιστούς και όργανα.
Επιπλέον, είπαν οι συγγραφείς της μελέτης, η προβολή ιππόκαμπου προς ACC μπορεί να αξίζει να διερευνηθεί ως στόχος θεραπείας για διαταραχές της διάθεσης με τις οποίες το ACC έχει ήδη συνδεθεί. Ο Hyman είπε ότι η έρευνα της ομάδας του αποκαλύπτει άμεσες ενδείξεις σίγασης της επεξεργασίας ανταμοιβής και συμπεριφορών που συνάδουν με την ανηδονία ή την αδυναμία εμπειρίας ευχαρίστησης – ένα κοινό σύμπτωμα της κατάθλιψης και του διαβήτη τύπου 2.
Επιπλέον, είπε, το κύκλωμα μεταξύ του ACC και του ιππόκαμπου είναι αναπόσπαστα σημαντικό κατά τα πρώιμα στάδια της παθολογίας του Αλτσχάιμερ. Η ομάδα του σχεδιάζει να συνεχίσει την έρευνά της για τη σύνδεση μεταξύ της νευροεκφυλιστικής διαταραχής και της εξασθενημένης λειτουργίας ACC.
«Η νόσος του Αλτσχάιμερ παραμένει απαρατήρητη για δεκαετίες επειδή ο εγκέφαλός μας είναι καλός στο να βρίσκει τρόπους αντιστάθμισης. Πριν από τη διάγνωση, οι άνθρωποι συμπεριφέρονται κανονικά παρά τις αλλαγές στην επεξεργασία πληροφοριών. Το παρατηρήσαμε ακόμη και σε αυτή τη μελέτη», τόνισε ο Hyman.
