Υπάρχει κίνδυνος για τα διαφυλικά (Trans) άτομα να εμφανίσουν διαβήτη; Όπως συμβαίνει σε πολλούς τομείς της υγείας, η έρευνα είναι ανεπαρκής και ασαφής. Ωστόσο με την όλο και μεγαλύτερη ορατότητα της τρανς κοινότητας ευτυχώς έχουν αρχίσει και δημιουργούνται έρευνες για τα διαφυλικά άτομα σε σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη.
Mε αφορμή το νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου φτάσαμε να ακούσουμε δια στόματος του βουλευτή των Ανεξάρτητων Ελλήνων και υφυπουργό Παιδείας, κύριο Κώστα Ζουράρι ότι η δυσφορία φύλου (gender dysphoria) είναι διαταραχή όπως ο παιδικός διαβήτης. Βρίσκουμε τον παραλληλισμό ατυχή, αλλά μας ενέπνευσε να μεταφράσουμε το παρακάτω άρθρο από πρόσφατο συνέδριο στην Λισαβώνα που μιλάει για το κατά πόσο τα διαφυλικά άτομα που λαμβάνουν θεραπεία με ορμόνες και πάσχουν από διαβήτη επηρεάζει η ορμονοθεραπεία τους, το διαβήτη και τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα τους.
Λισαβώνα, Σεπτέμβριος 2017
Το οιστρογόνο (γυναικεία ορμόνη) είναι γνωστό ότι επηρεάζει την ανοχή στη γλυκόζη και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη των διαφυλικών γυναικών (άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με βιολογικό φύλο άρρεν και λαμβάνουν θεραπεία με ορμόνες για να επαναπροσδιορίσουν το φύλο τους, ως γυναίκες). Αντιθέτως δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η τεστοστερόνη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 στους διαφυλικούς άντρες (άνθρωποι που έχουν γεννηθεί με βιολογικό φύλο θήλυ και λαμβάνουν ορμόνες για να επαναπροσδιορίσουν το φύλο τους ως άρρεν)
Ωστόσο, μελέτες σε διαφυλικούς άνδρες έχουν δείξει αυξημένες αποθέσεις λίπους γύρω από την κοιλιά και τα εσωτερικά όργανα μετά την έναρξη της τεστοστερόνης, και αυτό θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την αντίσταση στην ινσουλίνη η οποία οδηγεί στον διαβήτη.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του σακχαρώδους διαβήτη ήταν αυξημένοι για την κοινότητα των διαφυλικών, ακόμη και όταν ήταν υπό τη φροντίδα μιας διεπιστημονικής ομάδας.
Η ορμονοθεραπεία – η θεραπεία με οιστρογόνα στις διαφυλικές γυναίκες (transwomen) και η θεραπεία με τεστοστερόνη στους διαφυλικούς άδρες (transmen) – συσχετίστηκε με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, όπως το HbA1c (ή αλλιώς γλυκοζυλιωμένη), οι καρδιαγγειακοί δείκτες και τα επίπεδα βιταμίνης D, σύμφωνα με την Patricia Kapsner, MD, του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού. “Γνωρίζουμε τις μεταβολικές επιδράσεις των οιστρογόνων και της τεστοστερόνης – τις πιο συχνές θεραπείες ορμονών που χρησιμοποιούνται – από μελέτες σε ζώα, καθώς και από μελέτες σε μη διαφυλικά άτομα“, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Μελέτη του Διαβήτη. “Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη διαθέσιμων μελετών για να καταλήξουμε σε πιο σίγουρα συμπεράσματα ”, πρόσθεσε.
Όπως εξηγεί η Kapsner, “Αυτό που είναι γνωστό για την ορμονοθεραπεία στην διαφυλική κοινότητα, είναι η σχέση μεταξύ της χρήσης αιθυλικής οιστραδιόλης σε διαφυλικές γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο θρόμβωσης που οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου, αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση κεντρικής λιπώδους τάσης, χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και πιθανό κίνδυνο υψηλότερων τριγλυκεριδίων. Οι μικρές μελέτες μέχρι σήμερα που έχουν γίνει σε διαφυλικά άτομα μας αφήνουν να υποψιαζόμαστε ότι ο κίνδυνος αυτός σχετίζεται με τον τύπο του οιστρογόνου που χρησιμοποιείται, καθώς και με τον τρόπο χορήγησης – είτε από το στόμα είτε διαδερμικά”
Μεταξύ των διαφυλικών ανδρών που βρίσκονται σε ορμονοθεραπεία, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει αυξημένο κίνδυνο για ολική αύξηση βάρους, υψηλότερη LDL (κακή χοληστερόλη) και τριγλυκερίδια και μείωση της χοληστερόλης HDL (καλή χοληστερόλη).
Η ερευνητική ομάδα αξιολόγησε μια μικρή ομάδα διαφυλικών με σακχαρώδη διαβήτη: 1 διαφυλικό άνδρα και 3 διαφυλικές γυναίκες με διαβήτη τύπου 1 (ΔΤ1) και πέντε διαφυλικές γυναίκες με διαβήτη τύπου 2 (ΔΤ2).
Διαπίστωσαν ότι, ακόμη και υπό την άμεση φροντίδα μιας διεπιστημονικής ομάδας που παρέχει φροντίδα σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας, οι οποίες περιλάμβαναν ενδοκρινικές, φαρμακολογικές, διατροφικές, διαβητικές, νοσηλευτικές και ψυχιατρικές υπηρεσίες, εκτός από τις κοινωνικές υπηρεσίες, κανένας από τους συμμετέχοντες δεν μπόρεσε να επιτύχει τον στόχο ο οποίος είναι 7,0 γλυκοζυλιωμένη (HbA1c). Έτσι είχαμε γλυκοζυλιωμένη 8,2 για διαφυλικούς άνδρες με ΔΤ1, 9,6 για διαφυλικές γυναίκες με και 9,0 για διαφυλικές γυναίκες με ΔΤ2.
Παρομοίως, όλες οι ομάδες είχαν επίπεδα χοληστερόλης LDL εκτός στόχου (113, 129, 88.6 αντίστοιχα). Και οι δύο ομάδες διαφυλικών γυναικών που μελετήθηκαν, είχαν επίπεδα τριγλυκεριδίων υψηλότερα από τα συνιστώμενα (μέση τιμή 166 για ΔΤ1, 183 για ΔΤ2) και χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D από τα συνιστώμενα (μέσος όρος 22 για ΔΤ1, 14 για ΔΤ2).
Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, μόνο τέσσερις από τους εννέα ασθενείς έλαβαν θεραπεία με στατίνη, η οποία υποψιάζονταν ότι μπορεί να οφείλεται στην ηλικία του πληθυσμού της μελέτης. Από τον πληθυσμό της μελέτης, μόνο ένας ασθενής, που είχε διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία, έλαβε αντιυπερτασική θεραπεία. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στη χρήση της αντι-ανδρογόνου θεραπείας σπιρονολακτόνης σε διαφυλικές γυναίκες, η οποία λειτουργεί επίσης ως διουρητικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντι-υπερτασικό.
Επιπλέον σημείωσαν ότι τα προβλήματα συμπεριφοράς και κατάχρησης ουσιών περιπλέκουν επίσης τη φροντίδα του διαβήτη για τη διαφυλική κοινότητα, που ήδη βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο λόγω του συνδυασμού του διαβήτη, αλλά και της κατάθλιψης λόγω της δυσφορίας των φύλων, αν σε αυτό προσθέσουμε και την χημική κατάθλιψη, που με τα χρόνια προκαλεί ο διαβήτης αφού «τρώει» την σεροτονίνη, αντιλαμβανόμαστε ότι χρειαζόμαστε πολλές περισσότερες έρευνες για να καταλήξουμε σε ένα πιο έγκυρο συμπέρασμα.
Παρόλο που οι μελέτες στον διαβητικό, transgender πληθυσμό είναι δύσκολο να συνεχιστούν και να παρακολουθηθούν, η Kapsner είπε στο MedPage: “Ίσως να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα υποκατάστατο δείκτη, όπως οι βαθμοί ασβεστίου (σε μια μελλοντική μελέτη), για να αξιολογήσουμε αν οι νεότεροι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο”
Τα Συμπεράσματα μας
Οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί είναι σε πολύ μικρό δείγμα πληθυσμού από την διαφυλική κοινότητα, οπότε τα συμπεράσματα είναι ακόμα σε πολύ αμφίβολο στάδιο.
Πιο συγκεκριμένα μια έρευνα που απλά θεωρείται ίσως ένα καλό έναυσμα για να ασχοληθεί η ιατρική κοινότητα περαιτέρω, μας ενημερώνει ότι το 0,4% του πληθυσμού του Βελγίου έχει Διαβήτη Τύπου 1, ποσοστό που είναι σχεδόν το ίδιο σε πολλές δυτικές χώρες.
Παράλληλα σε ομάδα 1.081 διαφυλικών που παρακολουθούσαν από το 2017 μέχρι το 2016 βρήκαν ότι το 0,7% των ανθρώπων αυτής της ομάδας είχαν διαβήτη τύπου 1, δηλαδή κατά 2,3 μεγαλύτερο ποσοστό από ότι στον γενικό πληθυσμό μιας χώρας π.χ. του Βελγίου. Αυτό έβαλε τους ερευνητές σε σκέψεις ότι θα ήταν ενδιαφέρον μια μεγαλύτερη και πιο επισταμένη έρευνα για να βρεθεί η συσχέτιση μεταξύ των διαφυλικών ατόμων και του διαβήτη.
Οι διαφυλικοί άνθρωποι με σακχαρώδη διαβήτη, είναι πολύ δύσκολο σε ένα τέτοιο ελλιπές σε γνώση πεδίο να νιώσουν ασφάλεια για να προβούν σε κάποια ορμονοθεραπεία, όμως η δυσφορία φύλου είναι ένα τεράστιο και αβάσταχτο πρόβλημα να ζεις, σε σώμα που δεν ταυτίζεσαι και έτσι πολύ συχνά προβαίνουν στην πολυπόθητη ορμονοθεραπεία, καθιστώντας τους εαυτούς τους πειραματόζωα.
Ας ευχηθούμε ότι θα αυξηθεί το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας και θα έχουμε πολλές παραπάνω μελέτες, που θα δώσουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής στα διαφυλικά άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Όπως ευχόμαστε να κάνουν μελέτες και στο επίπεδο, του κατά πόσο οι ορμονοθεραπείες θέτουν σε κίνδυνο το άτομα αυτά να παρουσιάσει σακχαρώδη διαβήτη.
Αυτό που γνωρίζουμε από emails που έχουμε λάβει, με αφορμή την δήλωση του κυρίου Ζουράρι, από κάποιους διαφυλικούς συνανθρώπους μας με σακχαρώδη διαβήτη, είναι ότι φοβούνται για τις επιπλοκές της νόσου τους, αν αρχίσουν την πολυπόθητη ορμονοθεραπεία και μας εξέφρασαν το πόσο άσχημα αισθάνθηκαν από τη δήλωση του βουλευτή που τους έκανε να νιώσουν σαν να έχουν δυο φορές διαβήτη ή «δυο διαβήτες» όπως χαρακτηριστικά μας έγραψαν.
