Η Agne Kisonaite είναι καλλιτέχνης που χρησιμοποιεί καθημερινά αντικείμενα για να δημιουργεί τα έργα τέχνης της. Το 2012 διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 1 και γράφει αυτό το κείμενο που δημοσιεύτηκε στο Diabetes Daily για να μιλήσει για τις δημιουργίες της που έχουν στόχο την προβολή του μεγέθους του προβλήματος που αποτελεί ο διαβήτης σε όλον τον κόσμο.
Ζούμε σε ενδιαφέρουσα εποχή. Το γεγονός ότι ο κόσμος είναι πλέον συνδεδεμένος στο internet επιτρέπει στους καλλιτέχνες να έχουν απήχηση σε ολοένα μεγαλύτερο και πιο ετερόκλητο κοινό. Όμως η προσοχή που είναι διατεθειμένος ο κόσμος να δείξει γίνεται όλο και πιο περιορισμένη. Μπορεί η τέχνη να προσεγγίζει περισσότερο τους ανθρώπους, όμως αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι έχει και μεγαλύτερη επίδραση. Το θέμα λοιπόν δεν είναι η απήχηση της τέχνης αλλά το κατά πόσο έχει κάτι ουσιώδες να διαπραγματευτεί.
Ως καλλιτέχνης, πιστεύω ένθερμα στην τεράστια δύναμη της δημιουργικότητας. Η τέχνη μπορεί να τεμαχίσει μεγάλες και πολύπλοκες ιδέες σε επιμέρους τμήματα, ώστε να μπορεί κανείς να τα επεξεργαστεί ευκολότερα και να τα μπορούν να παρουσιαστούν στους ανθρώπους με τον πιο προσιτό τρόπο. Η καλή τέχνη σε προσεγγίζει και σε αλλάζει. Και νομίζω ότι αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με την τέχνη σήμερα: Ακόμη δεν είναι αρκετά γενναία. Ακόμη είναι υπερβολικά καλή, απαλή και σιωπηλή. Δεν κάνει αυτό που πρέπει.
Πράγμα που ως καλλιτέχνη με κάνει να θέλω να είμαι τολμηρή.
Ο Διαβήτης και Νέα Σχήματα Δημιουργικότητας.
Εργάζομαι ως επαγγελματίας καλλιτέχνης εδώ και μια δεκαετία – δημιουργώ κυρίως πίνακες, όμως σχεδιάζω και έπιπλα, χειροποίητα χαλιά και εγκαταστάσεις τέχνης. Το 2015 είχα την τιμή να λάβω το Εθνικό Βραβείο Σχεδιασμού της Λιθουανίας. Την ίδια χρονιά, το έργο μου με τίτλο “Πύργος από Κραγιόν” παρουσιάστηκε στο Χονγκ Κονγκ και κέρδισε το βραβείο Γκίνες για το μεγαλύτερο γλυπτό που αποτελείται από κραγιόν.
Αυτά ήταν τα ευχάριστα, υπάρχουν όμως και τα δυσάρεστα. Το 2012 διαγνώστηκα με διαβήτη τύπου 1. Ήταν κάτι που με γονάτισε. Τα χρόνια μετά τη διάγνωση τα αποκαλώ τα “χρόνια επιβίωσης”. Πέρασα ατελείωτες ώρες στο κρεβάτι, κατανάλωσα ατελείωτα μπουκάλια χάπια και είχα ατελείωτες ερωτήσεις που κανείς δεν μπορούσε να μου απαντήσει. Η τέχνη τότε με έσωσε. Ακόμη και σε αυτήν την σκοτεινή εποχή, δεν σταμάτησα να δημιουργώ.
Και ήταν μια εμπειρία που έδωσε βάθος στις καλλιτεχνικές μου δημιουργίες.
Πως να δημιουργήσουμε περισσότερη ορατότητα
Ο διαβήτης είναι μια ασθένεια που αυξάνεται ραγδαία σε όλο τον κόσμο, ωστόσο μαστίζεται από στίγμα και παραπληροφόρηση.
Μου ήρθε λοιπόν μια ιδέα. Να προβάλλω το θέμα δημιουργώντας ένα έργο τέχνης από 5,000 χρησιμοποιημένες σύριγγες ινσουλίνης. Θα κολλούσα τις σύριγγες μεταξύ τους δημιουργώντας το άγαλμα μιας γυναίκας που κάθεται σε μια καρέκλα και κάνει ένεση ινσουλίνης στην κοιλιά της. Συνδυάζοντας την αισθητική με μια δόση σοκ, θέλησα να προσδώσω στρώματα νοήματος στο έργο: την αύξηση των κρουσμάτων διαβήτη στον κόσμο (που εκφράστηκε με την μεγάλη ποσότητα από χρησιμοποιημένες σύριγγες), τους περιορισμούς που επιβάλλει αυτή η ασθένεια στο σώμα (που παριστάνεται με την καθιστή θέση) και βέβαια την ελπίδα που είναι κοινή σε όλους τους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη – ότι κάποια μέρα θα υπάρξει θεραπεία που θα είναι διαθέσιμη για όλους.
Όμως η έμπνευση μου δεν τελείωσε εκεί. Ήθελα να διερευνήσω το κατά πόσο θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω ταινίες μέτρησης σακχάρου για τα έργα τέχνης μου. Πρόσφατα δώρισα στην κλινική Kaunas έναν πίνακά μου που δημιούργησα από χρησιμοποιημένες ταινίες μέτρησης.
Θεωρώ ότι βασικό στοιχείο της ποιοτικής τέχνης είναι η τόλμη. Η τόλμη να φέρουμε στο φως ευαίσθητα θέματα που οι άνθρωποι ντρέπονται να θίξουν. Και (ευελπιστώ) να δώσουμε ελπίδα σε ανθρώπους που βρίσκονται σε παρόμοια διαδικασία αποδοχής.
Πόσο θα πρέπει να παρεμβαίνει η τέχνη;
Η υγεία αποτελεί μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Η οικολογική καταστροφή, η κλιματική αλλαγή και η διαχείριση των αποβλήτων αποτελούν επίσης φλέγοντα ζητήματα. Και οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να απευθυνθούν στους ανθρώπους με τρόπο που να τους ταρακουνά πολύ περισσότερο από ότι η στεγνή παράθεση των γεγονότων.
Γι’ αυτό μου αρέσει να δημιουργώ συνθέσεις τέχνης από χρησιμοποιημένα υλικά: χρησιμοποιημένες σύριγγες ινσουλίνης, χρησιμοποιημένα κραγιόν, άδεια μπουκαλάκια μανό και πλαστικά καλαμάκια. Με συναρπάζει ο τρόπος με τον οποίο ισχυρές ιδέες μπορούν να παρουσιαστούν με τη χρήση αντισυμβατικών υλικών. Στόχος μου είναι να επισημάνω τις ανησυχητικές συνήθειες κατανάλωσης και να ενθαρρύνω ενέργειες που είναι πιο υπεύθυνες κοινωνικά.
Ως καλλιτέχνης δεν προτίθεμαι να δημιουργήσω κομμάτια σκληρής αλήθειας. Όμως πιστεύω ότι κάθε σημαντικό έργο τέχνης αποτελεί καθρέφτη του ατόμου που το παρατηρεί. Ποιος είσαι; Ποιες είναι οι βαθύτερες αξίες σου; Ποια θετική αλλαγή θα μπορούσες να φέρεις στον κόσμο;
Η τέχνη μπορεί να μην είναι η λύση σε όλα τα προβλήματά μας, όμως σίγουρα βοηθά να διατυπώνουμε καλύτερες ερωτήσεις.
Πηγή: Diabetes Daily
