Τον ξανά είδα τυχαία στο Vegan Festival, το σώμα του είχε απίστευτα σμιλευτεί, πλέον αντίκριζα ένα γεροδεμένο νεαρό με τους μυς του να περιγράφονται πάνω από το μπλουζάκι του. Το πρόσωπό του εξέπεμπε φως και η ενέργεια του ήταν διαφορετική, ένιωθα σαν να γνώριζα έναν καινούργιο άνθρωπο που καμία σχέση δεν είχε με το παιδί που είχα γνωρίσει σε ένα συνέδριο της Ελοδι.
Αναρρωτήθηκα τι κάνει σε αυτό το Vegan φεστιβάλ, είχα ξεχάσει ότι τότε μου είχε πει “ξεκίνησα να μην τρώω κρέας, είμαι vegan”.
Μιλήσαμε για λίγα λεπτά στο όρθιο, τον καμάρωνα έως τον ζήλευα. Σχεδόν αμέσως του ζήτησα συνέντευξη και δέχτηκε με χαρά. Κανονίσαμε για την επόμενη εβδομάδα.
Ήρθε στην ώρα του στα γραφεία του Glykouli.gr, βολευτήκαμε στους καναπέδες και αμέσως τον βομβάρδισα με ερωτήσεις.
Ο Βαρθολομαίος είναι διαβητικός τύπου 1 από τα 9 του έτη. Έχει ασπαστεί τον βιγκανισμό εδώ και 4 χρόνια.
Μου μίλησε για τον βιγκανισμό και μου εξήγησε πως τον έχει βοηθήσει στην καθημερινότητα του, στο σώμα του, στον διαβήτη του, αλλά και γενικότερα πως έχει βελτιωθεί η υγεία του αλλά και η ποιότητα ζωής του. Είπε πράγματα που τα βρήκα πάρα πολύ ενδιαφέροντα και με επηρέασαν, γιατί τα έχει ψάξει και είχε καλά επιχειρήματα.
Πες μας μερικά πράγματα για να σε γνωρίσει ο κόσμος καλύτερα.
Με λένε Βαρθολομαίο Παπαδοκωνσταντάκη, είμαι 26 ετών, κατάγομαι από το Ηράκλειο Κρήτης και είμαι φοιτητής στο μεταπτυχιακό του τμήματος ιατρικής του ΕΚΠΑ με τίτλο Προαγωγή και Αγωγή Υγείας.
Πόσα χρόνια είσαι vegan και πως ξεκίνησε όλο αυτό;
Τελείωσα τις πρώτες μου σπουδές στο Ρέθυμνο το 2015 και πριν ανέβω στην Αθήνα μετά από μελέτη και πολύ ψάξιμο στράφηκα στον βιγκανισμό.
Ήσουν vegetarian πρώτα ή πήγες απευθείας στον βιγκανισμό;
Πήγα σχεδόν απευθείας στον βιγκανισμό για να προφυλάξω τα νεφρά μου.
Περίπου 4 χρόνια πριν ανέβω στην Αθήνα, ο γιατρός μου είπε, ύστερα από εξετάσεις για λεύκωμα στα ούρα, ότι πρέπει να πάρω ένα συγκεκριμένο φάρμακο για την προφύλαξη των νεφρών μου, προκειμένου να μην εμφανιστεί νεφροπάθεια σε βάθος χρόνου. Το φάρμακο όμως μου προκάλεσε παρενέργειες όπως αστάθειες, ιλίγγους και υπόταση. Αυτή ήταν η αφορμή ώστε να ξεκινήσω να ψάχνω τρόπους να τα αποφύγω και να γλυτώσω από το φάρμακο. Μετά από πολύ ψάξιμο, ανακάλυψα ότι στα νεφρά κάνουν ζημιά οι ζωικές πρωτεΐνες και επειδή στο σπίτι μου δεν κάναμε ποτέ κάποιου είδους “διατροφή”, παρά μόνο μπόλικο κρέας, έτσι πήρα την απόφαση εγώ να το κόψω.
Είδα βίντεο, ντοκιμαντέρ, διάβασα άρθρα και πολλά πράγματα γύρω από τη διατροφή, όπως το τι επιβαρύνει το σώμα (π.χ. τοξίνες κλπ). Άρχισα να πειραματίζομαι και κατέληξα στο να γίνω vegan. Δεν το έκανα στην αρχή από σεβασμό και συμπόνοια προς τα ζώα, όμως αργότερα ήρθε και έδεσε μαζί με τη διατροφή μου.
Το χάπι το σταμάτησα γιατί δεν γινόταν άλλο, δεν μπορούσα να σταθώ στο δρόμο, μου έφερνε λιποθυμία, δεν την πάλευα καθόλου. Ένιωθα ότι θα καταρρεύσει το σώμα μου. Βέβαια άντεχα και δεν είχα λιποθυμίες αλλά έντονες τάσεις μόνο. Υπήρξε αρκετή βελτίωση οφείλω να ομολογήσω από την ημέρα που έκοψα το χάπι αλλά και το κρέας. Παράλληλα ξεκίνησα και γυμναστική, κάτι που μου έφερε βελτίωση στην πίεση και τους καρδιακούς παλμούς και γενικά βελτίωσε τη διαύγεια μου.
Μετά από νέα συνάντηση με τον εν λόγω γιατρό τον ενημέρωσα για τη νέα μου διατροφή, όμως εκείνος επέμεινε στο χάπι παρότι ανέφερε χλιαρά ότι ο βιγκανισμός βοηθάει όντως.
Τελικά άλλαξα γιατρό και στον καινούργιο του ανέλυσα όλο μου το ιστορικό, τις διατροφικές μου συνήθειες, την υγεία μου, τι έχω περάσει, τι μου είχε πει ο προηγούμενος γιατρός. Συζητήσαμε για όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν τα νεφρά και επίσης για τα τριχοειδή αγγεία. Εκείνος τότε μου είπε: “κόψε το χάπι“. Βέβαια εγώ το είχα ήδη κόψει, αλλά ουσιαστικά πήρα μια επιβεβαίωση και εκτίμησα αυτό που είπε ο γιατρός, διότι θεώρησα ότι ήξερε κάτι παραπάνω σχετικά με τα αποτελέσματα και την υγεία μου.
Πλέον ήμουν χωρίς χάπι, χωρίς κρέας και τα παράγωγα του και έπινα μια μεγάλη ποσότητα νερού καθημερινά. Γενικά είχα μια σωστή διατροφή και φρόντιζα να έχω καθαρά τα νεφρά μου.
Η οικογένεια σου που είναι και Κρητικοί, πως το πήραν;
Η αλήθεια είναι ότι τους φάνηκε πάρα πολύ παράξενο ότι δεν έτρωγα κρέας. Μου έλεγαν να προσέχω μην πειράξω την υγεία μου με αυτό και με συμβούλευσαν να προσέχω από πού μαθαίνω όσα κάνω σχετικά με τη διατροφή μου. Τους εξηγούσα ότι είναι κάτι δοκιμασμένο και έχει ερευνηθεί καθώς και ότι στο σώμα μου έκανε καλό. Τελικά είδαν και εκείνοι ότι μέσα σε 4 μήνες μαζί με τη γυμναστική έχασα περίπου 15 περιττά κιλά, κάτι που ανέβασε κυρίως το δικό μου το ηθικό.
Η μητέρα σου έλεγε κλασσικά: “έλα λίγο κοτοπουλάκι είναι, δεν είναι κρέας”;
Ναι (γέλια), μου το έκανε πολλές φορές. Έφτιαχνε μακαρόνια με σάλτσα και παράλληλα μαγείρευε κάτι με κρέας. Με προέτρεπε να φάω και από αυτό, διότι όπως λέει και εκείνη “δεν θα πάθεις κάτι φάε λίγο κρέας”. Ο παππούς όμως ήταν αυτός που δεν σήκωνε αντίρρηση και κάποιες φορές αναγκαστικά έβαζα μια μπουκιά κρέας στο στόμα μου, με μεγάλη βέβαια δυσκολία.
Πάσχα και Τσικνοπέμπτη, που είναι ξεκάθαρα οι γιορτές του κρέατος, πως την “παλεύεις”;
Προσπαθείς να το παίξεις ινκόγκνιτο στο τραπέζι και αρπάζεις μόνο ότι μπορείς να φας από τα πιάτα στην “μέση”, όπως οι σαλάτες. Έχω έρθει σε πολύ δύσκολη θέση όταν μου προσέφεραν κρέας εκείνες τις μέρες, ακόμα και με τους δικούς μου ανθρώπους. Είναι οι μέρες που τους φαίνεται τρομερό να φέρνεις αντίρρηση. Δεν αντιλαμβάνονται τι σημαίνει η επιλογή του vegan, ως ολόκληρη στάση ζωής, ειδικά στην Κρήτη που έχω μεγαλώσει δεν τίθεται ζήτημα, το έχουν δεδομένο ότι θα δοκιμάσεις. Όπως και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας φυσικά. Είναι αυτές οι γιορτές που υπάρχει απίστευτη εκμετάλλευση των ζώων και πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι ότι δεν είναι απαραίτητο να τις ακολουθούμε διατροφικά.
Έκοψες όλα τα ζωικά προϊόντα, μαγείρευες μόνος σου; Σου έπεσε το σίδηρο;
Δεν πέρασα κάποια φάση με το σίδηρο ή τη φεριτίνη. Τρώω πολλά όσπρια, συνδυάζω τις τροφές ώστε να παίρνω όλα τα θρεπτικά στοιχεία και τις βιταμίνες που είναι απαραίτητες για τον οργανισμό μου. Όσον αφορά το ποιος με τάιζε, άρχισα να μαθαίνω μόνος μου τη τέχνη της μαγειρικής, διάβαζα συνταγές, έκανα πολλές δοκιμές. Η μάνα μου μαγείρευε περισσότερα όσπρια, ελάττωσε το κρέας και στα φαγητά των υπολοίπων, γιατί όπως είναι φυσικό, εκεί που μεγάλωσα, το κρέας είναι πάρα πολύ βασικό στο τραπέζι της κάθε ημέρας. Όλο αυτό με βοήθησε πολύ, αλλά και τους γονείς μου που μείωσαν το κρέας και ένιωθαν και αυτοί καλύτερα.
Μέσα σε μια εβδομάδα τι είδους φαγητά θα καταναλώσεις;
Σίγουρα όσπρια, όπως ρεβύθια, φασόλια, φακές σε σαλάτα βραστές μαζί με λαχανικά και λίγο ρύζι στην άκρη για την σωστή απορρόφηση της πρωτεΐνης. Το θέμα είναι να μάθεις να το ελέγχεις, να μην υποκύπτεις σε ένα συγκεκριμένο φαΐ επειδή απλά το λιγουρεύεσαι. Πάντα στο γεύμα μου θα φροντίσω να υπάρχει αρκετή σαλάτα, που με βοηθά στο να ελέγχω την κατανάλωση υδατανθράκων. Ότι έχει να κάνει με την πρωτεΐνη, θα φροντίσω εκτός από όσπρια να υπάρχουν λαχανικά με πρωτεΐνη, όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι. Μετά από λιπαρά, καταναλώνω ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο. Χορτοφαγικό σουβλάκι δεν τρώω τόσο, γιατί συνήθως είναι τίγκα στον υδατάνθρακα λόγω της πίτας και της πατάτας. Αν τρώω ένα καλό πρωινό και ένα καλό μεσημεριανό το οποίο θα έχει μέσα αρκετά λαχανικά ώστε να γεμίσω το στομάχι μου με τις φυτικές ίνες, φτάνοντας στο βραδινό δεν έχω τόση όρεξη και μπορώ να φάω κάτι πιο λίγο. Πάρα πολύ μεγάλο ρόλο παίζει η ψυχολογία στο θέμα αυτό. Αν είμαι στις μαύρες μου, η λύση για μένα είναι ο υδατάνθρακας. Από κει και πέρα υπάρχουν άλλα κόλπα να κάνεις, όπως το να τρως υδατάνθρακες ολικής άλεσης που είναι αρκετά χορταστικοί. Επίσης μεγάλο ρόλο παίζει το νερό. Αν πίνεις πολύ νερό κατά τη διάρκεια της μέρας, σε βοηθά, διότι πολλές φορές ενώ πεινάμε, στην πραγματικότητα διψάμε.
Ως vegan καταναλώνεις μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων, όπως ρύζι, ψωμί, μακαρόνια…
Πολλές φορές το έκανα για να χορτάσω και παράλληλα πήρα αρκετά κιλά, κάτι που με έβλαψε αλλά πολύ σύντομα διάβασα, έμαθα και το διόρθωσα.
Τι διαφορές έχεις δει κάνοντας vegan διατροφή;
Όσον αφορά το σώμα μου, έχω παρατηρήσει τη διατήρηση του βάρους, το οποίο ξεφεύγει όταν η ψυχολογία μου επηρεαστεί. Νιώθω περισσότερη ενέργεια απ’ ότι πριν, κοιμάμαι καλύτερα, στο γυμναστήριο δεν αισθάνομαι τόση κόπωση, παρόλο που κάνω έντονη δραστηριότητα, δεν εμφανίζονται φλεγμονές, ξεπιάνομαι πολύ πιο εύκολα μετά από την άσκηση.
Όταν θες ένα σνακ στο δρόμο δυσκολεύεσαι να βρεις κάτι; Κουβαλάς κάτι από το σπίτι;
Η αγορά έχει ευαισθητοποιηθεί σίγουρα ως προς αυτές τις καινούριες καταναλωτικές συνήθειες που εμφανίζονται. Πλέον παντού έχουν μπάρες ενέργειας, ή ένα πακέτο κράκερ, κριτσίνια, μπανάνες, ειδικούς χυμούς, σνακ ειδικά για βιγκαν. Μπορείς να βρεις και κάτι κοινό, όπως ένα κουλούρι από τον φούρνο. Το καλό με την Ελληνική Κουζίνα είναι ότι έχει πάρα πολλές βίγκαν επιλογές, φασολάκια, σπανακόρυζο, γεμιστά, ιμάμ, μπριάμι, φακές και άλλες πολλές.
Νωρίτερα είπες ότι δεν ξεκίνησες τον βιγκανισμό διότι υπάρχει συμπόνια για τα ζώα, όμως αργότερα έδεσε με αυτό που κάνεις βάσει της διατροφής σου…
Όλο αυτό άρχισε να χτίζεται διαβάζοντας και βλέποντας ντοκιμαντέρ σχετικά με τη διατροφή. Εύλογα κατάλαβα ότι ζούμε σε μια εποχή που υπάρχει μια πληθώρα τροφίμων, επιλογών και έχουμε τόση μεγάλη διαθεσιμότητα προϊόντων. Ευτυχώς στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει ραγδαία όλο αυτό το κίνημα όχι μόνο του βιγκανισμού αλλά συνολικότερα της σωστής διατροφής, του σεβασμού προς την φύση και ευαισθητοποιείται ο κόσμος. Βλέποντας όλα αυτά συνειδητοποίησα ότι άδικα θανατώνουν οι άνθρωποι τόσο τα ζώα.
Είναι εξωφρενικό αν δεις το τι τραβάει ένα ζώο που βρίσκεται σε μια μονάδα της κρεατοβιομηχανίας, δεν μιλάμε μόνο για τον θάνατο του αλλά και για την τροφή του, τα χημικά που παίρνει, δεν αντέχω ούτε να το σκέφτομαι. Το σίγουρο για μένα είναι ότι δεν χρειάζεται στην εποχή μας να τρεφόμαστε με ζώα, εκτός αν είναι απόλυτη ιατρική ανάγκη. Πλέον υπάρχει πρόσβαση σε τόσο άλλα προϊόντα πολύ πιο υγιεινά.
Μιας και είπες υποκατάστατα, σόγια τρως;
Ναι τρώω σόγια, τόφου και γενικά πολλές τροφές με πρωτεϊνη, απλά πρέπει να τις συνδυάσεις για να έχεις τη σωστή ποσότητα. Για παράδειγμα, σήμερα έκανα μια ομελέτα με αλεύρι ρεβυθιού χωρίς αυγά και βγήκε πολύ νόστιμη. Μέσα έβαλα ελιές, κρεμμύδι και πράσο. Μαζί με μια πίτα έκανα ένα “μπέργκερ” δημιουργίας μου.
Τι γυμναστική κάνεις;
Συνήθως πηγαίνω στο γυμναστήριο και κάνω ασκήσεις με το βάρος του σώματος, προσέχω βέβαια την ένταση της άσκησης ώστε να μην μου κάνει σκαμπανεβάσματα το σάκχαρο, με ορισμένα διαλείμματα, ώστε να μην ανέβουν οι τιμές του σακχάρου στο αίμα λόγω της πίεσης.
Ο βιγκανισμός είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία. Συνολικά η στάση ζωής σου ποια είναι; Πχ ανακυκλώνεις, σέβεσαι το περιβάλλον; Προτιμάς τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς από το να πάρεις το δικό σου αμάξι;
Ναι είμαι αυτής της φιλοσοφίας. Προσέχω πως διαχειρίζομαι τα απόβλητα μου, κάνω ανακύκλωση, δίνω σημασία στο πόσο νερό σπαταλώ σε άλλες καθημερινές πράξεις, όπως και το ρεύμα αντίστοιχα. Το να χρησιμοποιείς τα ΜΜΜ ή να περπατάς βοηθά καταρχάς εσένα και τον διαβήτη σου και μόνο αυτό είναι πολύ σημαντικό. Με το περπάτημα καίω αυτά που έχω καταναλώσει, γιατί ως γνωστόν σε μια απλή μέρα καίμε πολύ λιγότερα από όσα πρέπει. Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση εντάσσεται και γίνεται ένα σύνολο από πρακτικές οι οποίες τελικά έχουν αντίκτυπο και στο ίδιο το περιβάλλον αλλά και σε εμάς σαν άτομα.
Όταν έχεις γνώση του τι κάνεις, αυτό έρχεται μετά και σε ανανεώνει, σου ανεβάζει το ηθικό και τη διάθεση. Για παράδειγμα, ήρθα σήμερα εδώ με τα πόδια και έκανα μόλις δύο λεπτά περισσότερα απ’ ότι θα έκανα αν έπαιρνα το λεωφορείο. Προτιμώ να περπατάω για να βλέπω τον κόσμο, να κάνω την άσκηση μου.
Έχεις άλλους φίλους με διαβήτη που να είναι vegan ή έστω άλλους φίλους vegan;
Στον κοντινό μου κύκλο δεν έχω κάποιον vegan. Έχω γνωστούς που είναι, αλλά η αλήθεια είναι ότι στον στενό μου κύκλο δεν είναι κανείς.
Ο διαβητολόγος που σε παρακολουθεί και ξέρει ότι είσαι vegan έχει κάποια άποψη για τη διατροφική σου επιλογή;
Είναι θετικός σε αυτό, μου λέει απλά ότι το παιχνίδι του διαβήτη είναι ουσιαστικά οι υδατάνθρακες, να τους κρατάω χαμηλά, ώστε να μην ζητείται πολλή ινσουλίνη και όλα είναι καλά. Με εξαίρεση τη βιταμίνη Β12, που είχε μειωθεί αρκετά μέχρι πρόσφατα και εμφάνιζε συμπτώματα όπως υπνηλία, θέματα μνήμης, κακή ψυχολογία, όλες οι υπόλοιπες εξετάσεις μου και βιταμίνες στο σώμα μου, είναι σε εξαιρετικά επίπεδα.
Πες μας μερικά πράγματα από αυτά που έχεις ερευνήσει, με τον σχεδιασμό των τροφών…
Επειδή πολλοί ρωτούν για την πρωτεϊνη και πως την βρίσκουμε εμείς οι vegan, η απάντηση είναι ότι σχεδόν όλες οι τροφές μέσα έχουν κανονικά πρωτεϊνη, άλλες σε μεγάλη ποσότητα, άλλες σε λιγότερη. Για παράδειγμα, αν φας φακές θα πρέπει να τις συνδυάσεις με λίγο ρύζι προκειμένου να βοηθήσει ώστε να γίνει σωστά η λήψη της πρωτεΐνης από τη φακή. Επίσης υπάρχουν πρωτεϊνες στα όσπρια, στους ξηρούς καρπούς, στα δημητριακά και σε άλλα πολλά τρόφιμα. Οι βιταμίνες που παίρνουμε από τα φρούτα και τα λαχανικά λαμβάνονται σωστά όταν το τρόφιμο είναι στην πρωταρχική του μορφή.
Ένα κομμάτι της νοοτροπίας του βιγκανισμου είναι να τρως τα φρούτα της εποχής και να μην παίρνεις τα εισαγόμενα ή του θερμοκηπίου…
Την ακολουθώ αυτή την ιδέα και συμφωνώ απόλυτα, πηγαίνω στη λαϊκή και παίρνω τα προϊόντα εποχής, αφού έχω επιβεβαιώσει και έχω μια σχέση με τον παραγωγό που τα φέρνει, ώστε να ξέρω ότι αυτά που φέρνει είναι ποιοτικά και καλά. Πηγαίνω φυσικά και σε βιολογικές λαϊκές.
Ο ακτιβισμός σου στον χώρο του Διαβήτη, ποιος είναι;
Πέρσι το καλοκαίρι πήγα στη Ρουμανία στο Youth Leadership Camp έτσι άρχισε η περιπέτεια μου με την Διεθνή Ομοσπονδία για τον Διαβήτη (International Diabetic Federation). Εκεί εκπαίδευαν τα νέα παιδιά στο θέμα του advocacy, πάνω στον διαβήτη. Από κει και πέρα είμαι αρκετά χρόνια μέλος της ΠΕΑΝΔ και επίσης ήμουν και ομαδάρχης στην κατασκήνωση πέρσι του συλλόγου, πράγμα που μου άρεσε πάρα πολύ.
Εσύ που βιώνεις μια ολόκληρη φιλοσοφία επάνω στη διατροφή, ως διαβητικός που το χειρίζεσαι τόσο καλά ώστε να σου γυρίσει σαν προτέρημα στον ίδιο σου τον οργανισμό, πας σε συνέδρια, κατασκηνώσεις κλπ. Σε αυτό δεν πρέπει να υπάρξει κάποιος ακτιβισμός;
Πηγαίνω σε πολλά συνέδρια και βλέπω ότι συνήθως έχουν το τυπικό γεύμα, από μια υπηρεσία catering, χωρίς να έχουν δώσει κάποια ιδιαίτερη σημασία στην τροφή που φέρνουν. Ενώ θεωρητικά υπάρχει εκπαίδευση επάνω στη διατροφή και πως επηρεάζει τον διαβήτη σε όλα τα συνέδρια που πάω και ειδικά στην Ελλάδα το μενού δεν είναι σχεδιασμένο με βάση αυτά που μας “διδάσκουν”.
Όμως γενικά ως άνθρωπος δεν επεμβαίνω έντονα, μόνο όπου γίνεται και όσο μπορώ, κάνοντας τα σχόλια που πρέπει στα ανάλογα άτομα, χωρίς βέβαια να είμαι επικριτικός. Αυτό που θα ήθελα να δω στο μέλλον είναι να υπάρχει κάποια πιο έμπρακτη εκπαίδευση και να δει το άτομο με διαβήτη ότι έχει και άλλες επιλογές στη διατροφή του. Τέτοια εκπαίδευση βέβαια θέλει χρόνο και από πίσω υλικό, πηγές, υποστήριξη, μέχρι τότε φροντίζω τον εαυτό μου και όποιον μου ζητήσει βοήθεια.
Τι θα συμβούλευες κάποιον που έχει διαβήτη και σκέφτεται να γίνει vegan;
Το ζήτημα είναι να καταλάβει, ότι χωρίς να διαβάσει και χωρίς να κάτσει να ασχοληθεί, να ακούσει, να ενημερωθείς για το τι γίνεται με τις βιταμίνες, με τα ιχνοστοιχεία του σώματος σου κλπ, δεν μπορεί να έχει ολοκληρωμένη άποψη για αυτό που κάνει, πρέπει να είναι βέβαιος. Όλα απαιτούν εκπαίδευση, όπως και η σωστή αντιμετώπιση του διαβήτη. Το ίδιο ισχύει και για τη vegan διατροφή.
Ουσιαστικά ο βιγκανισμός είναι ένας τρόπος ζωής, και όχι ο διαβήτης που λένε πολλοί. Κάθε τι που κάνω, ξέρω ότι είναι θετικό για εμένα, σκέφτομαι το καλό που κάνω στον οργανισμό μου με αυτά που καταναλώνω.
8 σημεία που συνοψίζει ο Βαρθολομαίος Παπαδοκωνσταντάκης
- Κάνε συνειδητά το βήμα της αλλαγής, ψάχνε, δες και διάβαζε ότι σχετικό υπάρχει με τον βίγκαν τρόπο ζωής για να έχεις μια ολοκληρωμένη όσο
γίνεται άποψη στο γιατί ακολουθείς αυτό τον τρόπο ζωής. - Μάθε για τις τροφές και τι αποτέλεσμα έχουν στο σώμα σου και το φαγητό σου θα πάρει άλλη διάσταση.
- Κάνε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις και κοίταξε να καλύψεις κάθε ανάγκη στον οργανισμό σου με τα ανάλογα τρόφιμα και προϊόντα.
- Μάθε να φροντίζεις τον εαυτό σου με τους πιο φυσικούς τρόπους.
- Μίλα με τον γιατρό και διατροφολόγο σου για το θέμα τις διατροφής αυτής και φτιάξε ένα καλό πλάνο για τις ανάγκες σου,
όσο πιο προγραμματισμένη, μετρημένη και εξατομικευμένη είναι η διατροφή σου τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα. - Ενημερώσου σωστά για τον Γλυκαιμικό Δείκτη των τροφών που καταναλώνεις όπως και για την ποσότητα των υδατανθράκων.
- Δείχνε το πόσο θετικό αντίκτυπο έχει στην ζωή σου και ενέπνευσε και τους γύρω σου.
- Αθλήσου, εξερεύνησε την μαγειρική, ξεκουράσου τις σωστές ώρες, έλα σε επαφή με την φύση και με ανθρώπους που
σε αγαπάνε και έχετε κοινά ενδιαφέροντα και ανοιχτούς ορίζοντες.
Συνέντευξη για το Glykouli.gr
