Μια κλινική δοκιμή του Πανεπιστημίου Linkoping στη Σουηδία, που χρηματοδοτείται από την φαρμακευτική εταιρία Diamyd Medical έχει διερευνήσει κατά πόσο η ανοσοθεραπεία κατά του διαβήτη τύπου 1 μπορεί να διατηρήσει την παραγωγή ινσουλίνης στο σώμα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η έγχυση μιας πρωτεΐνης, της GAD, στους λεμφαδένες, μπορεί να είναι αποτελεσματική σε ορισμένους ασθενείς. Τα αποτελέσματα έχουν δημοσιευτεί στο Diabetes Care.
Μια εξαιρετικά επίκαιρη ερώτηση στην έρευνα του διαβήτη τύπου 1 είναι κατά πόσο, και πως, μπορεί να αποτραπεί η επίθεση του ανοσοποιητικού. Μια πιθανή στρατηγική βασίζεται στην μεταβολή της άμυνας του ανοσοποιητικού, με την έγχυση μιας πρωτεΐνης στην οποία αντιδρούν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή μια μορφή εμβολιασμού.
Μια από τις πρωτεΐνες στις οποίες το ανοσοποιητικό συχνά φτιάχνει αντισώματα στον διαβήτη τύπου 1, είναι γνωστή ως GAD65 (δεκαρβοξυλάση του γλουταμινικού οξέως). Ο καθηγητής Johnny Ludvigsson στο Πανεπιστήμιο Linkoping για πολλά χρόνια έχει μελετήσει την πιθανότητα εμβολιασμού ανθρώπων με νεοδιαγνωσμένο διαβήτη τύπου 1 με GAD. Ο καθηγητής ελπίζει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα θα αποκτήσει μεγαλύτερη ανοχή στα ίδια του τα GAD και θα σταματήσει να καταστρέφει τα ινσουλινοπαραγωγά κύτταρα, ώστε το σώμα να μπορεί να συνεχίσει να παράγει κάποια ινσουλίνη.
«Έρευνες έχουν δείξει ότι η παραγωγή ακόμη και της ελάχιστης ποσότητας ινσουλίνης στο σώμα είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για την υγεία των ασθενών. Οι άνθρωποι με διαβήτη που παράγουν κάποια ποσότητα ινσουλίνης φυσικά, δεν παθαίνουν το ίδιο εύκολα υπογλυκαιμία. Επίσης, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να πάθουν κετοξέωση», λέει ο Johnny Ludvigsson καθηγητής στο Τμήμα Βιοιατρικών και Κλινικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Linkoping.
Ο Johnny Ludvigsson έχει πραγματοποιήσει την DIAGNODE-2, μια κλινική δοκιμή φάσης 2, στην οποία οι ερευνητές μελέτησαν την επίδραση των ενέσεων GAD-alum (Diamyd) στους λεμφαδένες 109 νεαρών ανθρώπων που μόλις είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1. Η φυσική παραγωγή ινσουλίνης των συμμετεχόντων μετρήθηκε στην αρχή της έρευνας και μετά από 15 μήνες. Μετρήθηκαν και άλλες μεταβλητές, όπως η αλλαγή στα μακροχρόνια επίπεδα του σακχάρου (HbA1c) και τα επίπεδα συμπληρωματικής ινσουλίνης που έπρεπε να λαμβάνουν κάθε μέρα οι ασθενείς.
Προηγούμενες έρευνες στην ανοσοθεραπεία για τον διαβήτη, έχουν υποδείξει ότι γενετικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία. Έτσι, οι ερευνητές οδηγήθηκαν ώστε να εξετάσουν πολλές από τις παραλλαγές συγκεκριμένων γονιδίων, γνωστών ως γονίδια HLA. Τα γονίδια αυτά κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες που βρίσκονται στην επιφάνεια κάποιων κυττάρων. Κρατούν τις πρωτεΐνες σε θέση ώστε να τις εκθέτουν στα ανοσοκύτταρα που περνούν από εκεί. Αν το κομμάτι της πρωτεΐνης που έχει εκτεθεί με αυτόν τον τρόπο προέρχεται, για παράδειγμα, από βακτηρίδια, το ανοσοποιητικό σύστημα θα έπρεπε να δημιουργεί αντισώματα για την ξένη πρωτεΐνη. Ωστόσο, το ανοσοποιητικό σύστημα καμιά φορά αντιδρά τις ουσίες του ίδιου του σώματος, και κάποιοι τύποι HLA σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 1.
Η παραλλαγή του HLA, HLA-DR3-DQ2 εκθέτει την πρωτεΐνη GAD65 σε κύτταρα του ανοσοποιητικού, και ασθενείς με αυτή τη παραλλαγή συνήθως αποκτούν αντισώματα έναντι στην GAD65 στα πρώιμα στάδια της ασθένειας. Περίπου οι μισοί συμμετέχοντες στην έρευνα είχαν την παραλλαγή HLA-DR3-DQ2.
Δεν υπήρχε διαφορά μεταξύ των ομάδων ασθενών που έλαβαν την θεραπεία και μεταξύ αυτών που έλαβαν εικονικό φάρμακο ως προς τον βαθμό στον οποίο διαφυλασσόταν η παραγωγή ινσουλίνης. Ωστόσο, το GAD-alum είχε θετικό αποτέλεσμα για την ομάδα ασθενών που είχαν την παραλλαγή DR3-DQ2 των γονιδίων HLA.
«Οι ασθενείς που είχαν το HLA-DR3-DQ2, δεν έχασαν την παραγωγή ινσουλίνης το ίδιο γρήγορα με τους άλλους ασθενείς. Αντίθετα, δεν παρατηρήσαμε κάποια συγκεκριμένη επίδραση σε ασθενείς που δεν είχαν τον συγκεκριμένο τύπο HLA», λέει ο Johnny Ludvigsson.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας δεν παρατηρήθηκαν ανεπιθύμητες ενέργειες που είχαν σχέση με τη θεραπεία με GAD-alum.
«Η θεραπεία με GAD-alum φαίνεται να είναι αποτελεί ελπιδοφόρο, απλό και ασφαλή τρόπο για να διατηρηθεί η παραγωγή ινσουλίνης στους μισούς περίπου ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, σε αυτούς που έχουν το σωστό τύπο HLA. Γι’ αυτό ελπίζουμε να ξεκινήσουμε μεγαλύτερες έρευνες, και ελπίζουμε ότι αυτές θα οδηγήσουν στην παραγωγή ενός φαρμάκου που θα μπορεί να αλλάξει την εξέλιξη του διαβήτη τύπου 1».
Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από την Diamyd Medical AB, το Σουηδικό Ίδρυμα για τον παιδικό διαβήτη, και το Σουηδικό Ίδρυμα Διαβήτη. Η φαρμακευτική εταιρία Diamyd Medycal συμμετείχε στον σχεδιασμό και στην συλλογή δεδομένων. Ένας από τους συγγραφείς, ο Ulf Hannelius, εργάζεται στην εταιρία.
Οι 109 συμμετέχοντες, ηλικίας 12 με 24 ετών, είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 1 μέσα στους 6 μήνες πριν λάβουν μέρος στην έρευνα, και χωρίστηκαν τυχαία σε μια από τις δύο ομάδες. Η μια ομάδα έλαβε τρεις ενέσεις με GAD-alum, διαφορά 1 μήνα μεταξύ των ενέσεων, και βιταμίνη D σε μορφή χαπιού. Η άλλη ομάδα (ελέγχου) έλαβε εικονικό φάρμακο. Κανείς από τους συμμετέχοντες ή τους ερευνητές δε γνώριζε ποιοι ασθενείς έλαβαν θεραπεία με GAD-alum (η έρευνα ήταν τυχαιοποιημένη και διπλά τυφλή).
Το άρθρο με τίτλο «Αποκαρβοξυλάση του ενδολεμφατικού γλουταμινικού οξέος με συμπλήρωμα βιταμίνης D σε πρόσφατη εμφάνιση διαβήτη τύπου 1: μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, έρευνα φάσης ΙΙb, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο», δημοσιεύτηκε στο Diabetes Care.
Πηγή: Medical Xpress
