Ο προγραμματισμός των γευμάτων με ένα πολύ επιλεκτικό παιδί μπορεί να είναι δύσκολη διαδικασία. Όμως, αν το παιδί σας πάσχει από διαβήτη τύπου 1 και είναι επιλεκτικό ως προς το φαγητό του, πιθανότατα δεν σας απασχολεί μόνο το κατά πόσο το παιδί λαμβάνει τις σωστές βιταμίνες, αλλά και το τι θα κάνετε αν του έχετε δώσει προγευματική ινσουλίνη και αρνείται να φάει.
Πως μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να δοκιμάσει νέες γεύσεις; Και τι μπορείτε να κάνετε για να αντισταθμίσετε τη δόση που έχετε ήδη δώσει όταν το παιδί δεν θέλει να φάει, χωρίς να καταφεύγετε σε γλυκά; Οι τακτικές που σας μεταφέρουμε έχουν εγκριθεί από διαιτολόγο και μπορεί να σας βοηθήσουν να πείσετε το παιδί σας να καταναλώνει μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων.
Συνδυάστε τα αγαπημένα του φαγητά με νέες επιλογές
Ένας καλός τρόπος για να διευρύνουν οι γονείς τους γευστικούς ορίζοντες του παιδιού τους, είναι σε κάθε γεύμα να συμπεριλαμβάνουν ένα φαγητό που ξέρουν ότι το παιδί θα φάει (αλλά δεν του αρέσει πάρα πολύ), και μια μικρή μερίδα φαγητού που δεν γνωρίζει καλά, λέει η Erin Pallinski-Wade, R.D., C.D.E., L.D.N., C.P.T., διαιτολόγος στο New Jersey των ΗΠΑ. «Με αυτόν τον τρόπο το παιδί βλέπει αρκετό φαγητό στο πιάτο του και μπορεί να αρχίσει να συνηθίζει το νέο φαγητό με λιγότερη πίεση» σημειώνει.
Η Brenda Davis, R.D., διαιτολόγος και συγγραφέας από το Vancouver του Καναδά, συμφωνεί ότι δεν πρέπει υπάρχει πίεση στο φαγητό. Ενθαρρύνει τους γονείς κατά τη διάρκεια των γευμάτων να εστιάζουν στην ευχαρίστηση ενός φρέσκου, γευστικού γεύματος. Μια από τις προτάσεις της Davis για την αντιμετώπιση της επιλεκτικότητας στο φαγητό, είναι οι να μετατρέπουν τα οικογενειακά γεύματα σε «μπουφέ», ώστε τα παιδιά να μπορούν να φτιάξουν τη δική τους σαλάτα, το σάντουιτς, κλπ. «Έτσι τα παιδιά ενθαρρύνονται να δοκιμάσουν νέα τρόφιμα και συνδυασμούς φαγητών».
Μην εμμένετε στο «καθαρό πιάτο»
Όταν ένα παιδί είναι πολύ επίμονο με το φαγητό, μια συνηθισμένη αντίδραση των γονιών είναι να το πιέσουν να «φάει μια μπουκιά από ευγένεια», ή να «καθαρίσει το πιάτο του» για να του δοθεί κάποια επιβράβευση. Αυτή η στρατηγική μπορεί να έχει αποτέλεσμα για μια ή δύο φορές, όμως δεν βοηθά πραγματικά τα παιδιά να αποκτήσουν υγιεινότερη σχέση με το φαγητό. Όταν πιέζουμε το παιδί να «φάει έστω μια μπουκιά» ή όταν το επιβραβεύουμε για να φάει ένα συγκεκριμένο φαγητό, το πρόβλημα επιτείνεται, ώστε το παιδί να βλέπει κάποια φαγητά ως «κακά», εξηγεί η Palinski-Wade. «Η καλύτερη στρατηγική είναι να αποφύγουμε το στρες την ώρα του φαγητού. Εσείς θα σερβίρετε το φαγητό που θέλετε να φάει η οικογένειά σας, θα δώσετε οι ίδιοι το καλό παράδειγμα τρώγοντας οι ίδιοι το φαγητό, και αφήστε το παιδί να κάνει τα υπόλοιπα μόνο του. Να θυμάστε ότι ο ρόλος σας ως γονέα είναι να αποφασίσετε, ποιο θα είναι το φαγητό και πότε θα σερβιριστεί. Ο ρόλος του παιδιού είναι να αποφασίσει εάν, πόσο, και ποιο φαγητό θα φάει».
Δημιουργήστε νέες σχέσεις με το φαγητό
Μπορεί να σας φαίνεται σωστό να ενθαρρύνετε το παιδί σας να φάει μια ποικιλία υγιεινών τροφών, ώστε να είστε σίγουροι ότι λαμβάνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται. Όμως, αν υπερβάλλετε σε αυτό, μπορεί να έχετε αντίθετα αποτελέσματα. «Όταν πιέζουμε ένα παιδί να δοκιμάσει νέα φαγητά, αυτό συνήθως αντιδρά. Καλό είναι να προσφέρουμε αυτό που θέλουμε να φάει και να συνεχίζουμε το γεύμα χωρίς άλλη κίνηση», λέει η Davis.
Άλλος ένας σημαντικός λόγος να δούμε διαφορετικά την επιλεκτικότητα στο φαγητό είναι ότι: «Όταν πιέζουμε τα παιδιά να φάνε, τα μαθαίνουμε να παραβλέπουν την ίδια τους την αίσθηση της πείνας, και αυξάνουμε την μακροχρόνια πιθανότητα να αναπτύξει διατροφικές διαταραχές», λέει η Julie Cunningham, M.P.H., R.D.N., L.D.N., C.D.C.E.S., I.B.C.L.C., διαιτολόγος στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ. «Πρέπει να επιλέγετε τις μάχες σας ως γονέας. Θέλετε η μεγαλύτερη μάχη σας να είναι για μια πιρουνιά μπρόκολο;»
Μια καλύτερη στρατηγική είναι να φέρετε το παιδί σας σε επαφή με περισσότερα φαγητά σε ένα περιβάλλον χωρίς στρες, λέει η Pallinski-Wade. «Αν είναι δυνατόν, επιτρέψτε στο παιδί σας να έρθει μαζί σας για ψώνια και επιλέξτε ένα φαγητό που θα θέλατε να δοκιμάσουν, αφήστε το να βοηθήσει με τον προγραμματισμό του φαγητού, επιλέγοντας ένα γεύμα την εβδομάδα, ή αφήστε τα να βοηθήσουν στην προετοιμασία του γεύματος.» Ακόμη και μικρά παιδιά μπορούν να βοηθήσουν με το πλύσιμο των λαχανικών και των φρούτων και το ανακάτεμα των συστατικών. Όσο πιο πολύ εκθέτετε το παιδί σε νέα φαγητά, τόσο πιο πολλή οικειότητα θα αναπτύξει και τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να τα αποδεχθεί με το χρόνο. Μπορείτε ακόμη και να βλέπετε εκπομπές μαγειρικής στην τηλεόραση μαζί και να λέτε ποια φαγητά θα ήταν ωραία να δοκιμάσετε.
Προσαρμόστε τις προσδοκίες σας (και πιθανότατα την ινσουλίνη του παιδιού σας)
Το επιπλέον άγχος στην επιλεκτική διατροφή ενός παιδιού με διαβήτη τύπου 1, είναι η πιθανότητα υπογλυκαιμίας, όταν το παιδί αρνείται να φάει την ποσότητα υδατανθράκων για τους οποίους έχει λάβει δόση ινσουλίνης.
Ένα τέτοιο άγχος είχε η Dana K., μητέρα από το New Jersey των ΗΠΑ, όταν υπολόγιζε την γευματική ινσουλίνη της κόρης της Amber. Η Amber ήταν υπερβολικά επιλεκτική στο φαγητό της όταν διαγνώστηκε με διαβήτη στην ηλικία των 9 ετών. «Δοκίμασα μερικές φορές να φτιάξω κάποιες πολύ υγιεινές συνταγές, και υπολόγισα την ινσουλίνη της ώστε να καλύπτει τα γεύματα αυτά, όμως ήταν καταστροφικό… δεν έτρωγε σχεδόν τίποτα. Με τόση ενεργή ινσουλίνη, κατέληξα να της δίνω παγωτό για να καλύψω τους υδατάνθρακες. Έτσι ξεκίνησε ένας κύκλος, όπου ήξερε ότι στο τέλος θα «ενδώσω» και θα της δώσω γλυκό για αποφύγω την υπογλυκαιμία.»
Αν αντιμετωπίζετε παρόμοια κατάσταση με το παιδί σας, η Palinski-Wade προτείνει να ψάξετε τρόπους να προσαρμώσετε την δοσολογία της ινσουλίνης ώστε να έχετε μεγαλύτερη ευελιξία κινήσεων. «Μιλήστε με την ομάδα που παρακολουθεί το παιδί σας. Σε κάποιες περιπτώσεις η προγευματική ινσουλίνη μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να προστατευτεί το παιδί από υπογλυκαιμία.»
Η Cunningham προτείνει να μιλήσετε με την ομάδα που παρακολουθεί το παιδί, για την πιθανότητα να δίνετε στο παιδί την ινσουλίνη αμέσως μετά το γεύμα σε κάποιες περιπτώσεις. «Αν δώσετε σε ένα επιλεκτικό παιδί που δεν γνωρίζετε αν θα φάει το φαγητό του την ινσουλίνη του μετά το φαγητό αντί για πριν, μπορεί να μειώσετε τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας και να αποφύγετε την ανάγκη να το γεμίσετε μετά με εύκολους υδατάνθρακες, όπως είναι τα γλυκά,» λέει.
Άλλη μια συμβουλή που δίνει η Palinski-Wade στους γονείς, είναι να κάνουν μια λίστα φαγητών, πλούσιων σε υδατάνθρακες, που να προτιμά το παιδί και που να είναι θρεπτικά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε τα φαγητά αυτά ως εναλλακτική λύση όταν το παιδί δεν δέχεται να φάει τους υδατάνθρακες που έχετε υπολογίσει. «Ίσως κάποια μπάρα δημητριακών, ένα κομμάτι φρούτο, ή ψωμί ολικής άλεσης, γιαούρτι, ή ακόμη και το αγαπημένο τους κράκερ. Αυτά τα φαγητά μπορούν να προσφερθούν μαζί με το γεύμα για να «γεμίσουν τα κενά» ενός φαγητού που απορρίφθηκε».
Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην παρουσιάζετε το φαγητό ως «επιβράβευση», ή σαν επιδόρπιο όταν το παιδί δεν τρώει όπως αναμένεται. «Αυτά τα τρόφιμα μπορείτε να τα προσφέρετε σε ολόκληρη την οικογένεια κατά τη διάρκεια του γεύματος αντί να τα δίνετε μόνο στο παιδί σας μετά το γεύμα, ώστε να μην είναι φανερό ότι είναι η εναλλακτική σας, και αρχίσει να σκέφτεται ότι «αν περιμένω θα φάω αυτό το φαγητό», λέει η Palinski-Wade.
Για τη Dana, αυτή η συνδυαστική προσέγγιση βοήθησε την κόρη της να περάσει από την φάση της επιλεκτικής διατροφής. Σε συνεργασία με την ομάδα που παρακολουθεί την κόρη της «Ρυθμίσαμε τον τρόπο με τον οποίο της έδινα την ινσουλίνη, κι έτσι δεν ανησυχούσα τόσο πολύ για τις υπογλυκαιμίες, όμως δεν λύθηκε έτσι το πρόβλημα. Αυτό που βοήθησε πολύ ήταν ότι είχα πάντα μια θρεπτική εναλλακτική, ένα πιάτο γλυκοπατάτες, σε περίπτωση ανάγκης. Της άρεσαν, αλλά μετά τις βαρέθηκε τόσο πολύ που άρχισε να τρώει το υπόλοιπο γεύμα που ήταν στο πιάτο της… και ανακάλυψε ότι κάποια από τα φαγητά που είχε απορρίψει της άρεσαν!»
Πηγή: T1D Everyday Magic
