Τα τελομερή είναι προστατευτικά καλύμματα που αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες αλληλουχίες DNA που βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων μας. Η βράχυνση των τελομερών με την πάροδο του χρόνου είναι ένας καλά αναγνωρισμένος δείκτης γήρανσης και ένας δείκτης πιθανής βλάβης του DNA.
Μια ομάδα Κινέζων ερευνητών ενέγραψε 142 άτομα ηλικίας μεταξύ 35 και 70 ετών με διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και τα χώρισε τυχαία είτε στην ομάδα της εναγλιφλοζίνης είτε στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Διαπίστωσαν ότι η εναγλιφλοζίνη αύξησε σημαντικά το μήκος των τελομερών σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, με το 90,5% των ασθενών να εμφανίζουν επιμήκυνση των τελομερών έναντι 65,6% στο εικονικό φάρμακο.
Τα κρούσματα διαβήτη τύπου 2 αυξάνονται και, σύμφωνα με την πρόβλεψη της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη, ο αριθμός των κρουσμάτων παγκοσμίως θα φτάσει τα 700 εκατομμύρια έως το 2045. Αυτή η μεταβολική ασθένεια συχνά συνδέεται με τη γήρανση, τη βιολογική διαδικασία της γήρανσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η παρουσία γηρασμένων κυττάρων, τα οποία αναστέλλονται μη αναστρέψιμα και δεν υφίστανται κυτταρική διαίρεση ή αντιγραφή, οδηγεί στην έκκριση φλεγμονωδών μορίων που βλάπτουν τους ιστούς, επιταχύνοντας την εξέλιξη του διαβήτη και τον κίνδυνο εμφάνισης σχετικών επιπλοκών.
Ο συνδυασμός της θεραπείας του διαβήτη με τη διαχείριση των βιοδεικτών γήρανσης μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο αποτελεσματική στρατηγική θεραπείας.
Οι αναστολείς του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης-2 (SGLT2i) είναι μια κατηγορία από του στόματος αντιδιαβητικών φαρμάκων που μειώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αναστέλλοντας την επαναρρόφηση γλυκόζης στα νεφρά. Εκτός από την άμεση συμβολή τους στον καλύτερο μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων, τα φάρμακα SGLT2i όπως η εναγλιφλοζίνη υποστηρίζουν επίσης την απώλεια βάρους και μιμούνται τον θερμιδικό περιορισμό (CR), μια γνωστή παρέμβαση για την επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσης. Παρά την ύπαρξη ισχυρών θεωρητικών και προκλινικών στοιχείων, υπάρχει έλλειψη άμεσων κλινικών δεδομένων σχετικά με τις αντιγηραντικές επιδράσεις αυτών των αντιδιαβητικών φαρμάκων.
Για να ελέγξουν την ύπαρξη αυτής της πιθανής αντιγηραντικής επίδρασης των φαρμάκων SGLT2i, οι ερευνητές επέλεξαν την εναγλιφλοζίνη ως φάρμακο επιλογής και διεξήγαγαν μια πολυκεντρική κλινική δοκιμή για να αξιολογήσουν συγκεκριμένα τις επιδράσεις της εναγλιφλοζίνης στους βιοδείκτες γήρανσης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Οι συμμετέχοντες έλαβαν είτε δόση 10 mg/ημέρα εναγλιφλοζίνης από το στόμα είτε ένα αντίστοιχο δισκίο εικονικού φαρμάκου για μια περίοδο 26 εβδομάδων.
Εκτός από τους δείκτες μεταβολισμού της γλυκόζης, οι ερευνητές μέτρησαν βασικές παραμέτρους που σχετίζονται με τη γήρανση – όπως το μήκος των τελομερών στα λευκοκύτταρα του περιφερικού αίματος και τα επίπεδα του συστήματος ινσουλινοειδούς αυξητικού παράγοντα-1 (IGF-1), τα οποία ρυθμίζουν την ανάπτυξη και τον μεταβολισμό – πριν και μετά τη μελέτη.
Οι μετρήσεις έδειξαν σημαντική επιμήκυνση των τελομερών στην ομάδα της εναγλιφλοζίνης σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου, αποδεικνύοντας το αντιγηραντικό της δυναμικό. Η θεραπεία βελτίωσε επίσης τον μεταβολισμό της γλυκόζης, αύξησε ορισμένους ινσουλινοειδούς αυξητικούς παράγοντες και ενίσχυσε την ανοσολογική λειτουργία.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι και οι δύο ομάδες έλαβαν την ίδια παρέμβαση στον τρόπο ζωής, η οποία πιθανότατα εξηγούσε την ελαφρά επιμήκυνση των τελομερών στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, αλλά η μεγαλύτερη αύξηση στην ομάδα της εναγιφλοζίνης υποδηλώνει μια πρόσθετη φαρμακολογική επίδραση.
Ενώ το μήκος των τελομερών είναι ένας αξιόπιστος βιοδείκτης για τη γήρανση, δεν είναι ούτε ο μόνος ούτε ο πιο πειστικός. Απαιτούνται κλινικές δοκιμές με μεγαλύτερα μεγέθη δείγματος, που εξετάζουν δείκτες γήρανσης πέρα από τα τελομερή, για να επιβεβαιωθούν οι πραγματικές αντιγηραντικές επιδράσεις της εναγιφλοζίνης.
Ερευνητές αποκαλύπτουν τα μυστικά της γήρανσης των βήτα κυττάρων… – Γλυκούλι
