“Να εναλλάσσετε τα σημεία στα οποία κάνετε ένεση.” Οι περισσότεροι έχουμε ακούσει αυτή τη συμβουλή, πρέπει όμως να καταλάβουμε και γιατί είναι σημαντικό. Μπορεί να γνωρίζετε ήδη ότι αν κάνετε τις ενέσεις ινσουλίνης συνέχεια στα ίδια σημεία, αργά ή γρήγορα θα αποκτήσετε όζους με ανθυγιεινό λίπος κάτω από το δέρμα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται λιποδυστροφία και μόνο το άκουσμα της είναι αρκετό για να μας δώσει λόγο να εναλλάσσουμε τα σημεία στα οποία κάνουμε τις ενέσεις μας. Αυτό που μπορεί να μην γνωρίζετε είναι ότι η λιποδυστροφία μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά σοβαρών αρνητικών συνεπειών: σε πιο συχνές υπογλυκαιμίες, σε αυξομειώσεις στα επίπεδα σακχάρου, σε ανάγκη για μεγαλύτερες δόσεις ινσουλίνης και σε υψηλότερη A1C.
Ακόμη και πολλοί ειδικοί της υγείας δεν γνωρίζουν πόσο συχνό είναι αυτό το φαινόμενο: μπορεί να επηρεάζει ακόμη και τους μισούς ανθρώπους που κάνουν ενέσεις ινσουλίνης. Ακόμη και αν δεν έχετε εμφανείς όζους στο σώμα σας, μπορεί να έχετε λιποδυστροφία σε κάποιο βαθμό και να έχετε τις αρνητικές της επιπτώσεις χωρίς καν να το γνωρίζετε.
Τι είναι η λιποδυστροφία;
Η ειδική στο θέμα της λιποδυστροφίας, Lori Berard, ασχολείται με την έρευνα και τη φροντίδα σχετικά με το διαβήτη για περισσότερο από 30 χρόνια, ως φροντιστής και εκπαιδευτής για θέματα του διαβήτη. Τα τελευταία δέκα χρόνια είναι επικεφαλής του Canadian Forum for Injection Techniques (Καναδικό Φόρουμ για Τεχνικές έγχυσης), και έχει ως στόχο από τη θέση να ενημερώσει τον κόσμο σχετικά με το πρόβλημα της λιποδυστροφίας.
Η ινσουλίνη δρα ως αυξητικός παράγοντας και όταν εγχέεται συνεχώς στο ίδιο σημείο μπορεί να προκαλέσει ογκίδια. “Η ινσουλίνη στην ουσία δρα σαν στεροειδές ώστε να αυξάνει το μέγεθος του υποδόριου ιστού. Έτσι τροφοδοτούνται ένα ένα τα λιποκύτταρα,” αναφέρει η Berard. Οι συνεχείς ενέσεις (και η επαναχρησιμοποιήση της ίδιας βελόνας) αυξάνουν τη βλάβη στην περιοχή.
Το πραγματικό πρόβλημα ξεκινά όταν οι ασθενείς συνεχίζουν να εγχέουν ινσουλίνη σε αυτές τις ανθυγιεινές εναποθέσεις λίπους. Όταν η ινσουλίνη εγχέεται στη μάζα λίπους χάνει την αποτελεσματικότητά της και γίνεται πιο απρόβλεπτη. Όταν η επίδραση της ινσουλίνης γίνεται απρόβλεπτη, αυξάνονται οι μεταβολές του σακχάρου – δηλαδή υπάρχουν απρόβλεπτες υπο και υπεργλυκαιμίες – και όταν χάνεται η αποτελεσματικότητά της, ο ασθενής αναγκάζεται να λαμβάνει μεγαλύτερες δόσεις ινσουλίνης, γεγονός που από μόνο του προκαλεί μεταβολές. Πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να κάνει τον διαβήτη απρόβλεπτο σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προκαλέσει απελπισία και δυσχέρεια στην καθημερινή διαχείριση.
Πόσο συχνή είναι η λιποδυστροφία;
Το 2016 η Mayo Clinic δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας σχετικά με τις τεχνικές έγχυσης ινσουλίνης. Σύμφωνα με την έρευνα, 30% των ασθενών που έκαναν ενέσεις ινσουλίνης είχαν λιποδυστροφία. Τα αποτελέσματα αυτά ήταν αρκετά ώστε οι συγγραφείς της έρευνας να ζητήσουν μεγάλες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο διδάσκονται οι τεχνικές έγχυσης, ωστόσο η Berard φοβάται ότι ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν τη συγκεκριμένη επιπλοκή είναι πολύ μεγαλύτερος. Στο δικό της κέντρο υγείας, με ειδικούς που έχουν εκπαιδευτεί ώστε να αναγνωρίζουν την λιποδυστροφία, η Berard εντόπισε την επιπλοκή στο 80% των ασθενών.
Με λίγα λόγια, η λιποδυστροφία μπορεί να είναι πολύ πιο διαδεδομένη απ’ ότι νομίζουμε. Μόνο ένα μικρό μέρος των ασθενών παρουσιάζουν τους όζους που μπορούν εύκολα να γίνουν αντιληπτοί με γυμνό μάτι. Αν και κάποιες μάζες είναι δυνατό να ψηλαφηθούν με προσεκτική εξέταση, πολλές μπορεί να γίνουν αντιληπτές μόνο με υπέρηχο.
Η Berard εξήγησε ότι η λιποδυστροφία απασχολούσε αρκετά τους ασθενείς πριν από λίγες γενιές, όταν χρησιμοποιούσαν ζωικές ινσουλίνες. Όταν όμως άρχισαν να χρησιμοποιούνται οι ανθρώπινες και μετά οι αναλογικές, “για κάποιο λόγο οι ειδικοί της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των ενδοκρινολόγων, ξέχασαν πως να εξετάζουν τα σημεία που οι ασθενείς κάνουν ενέσεις και να τους μαθαίνουν να εναλλάσσουν τα σημεία στα οποία κάνουν ενέσεις.”
Τι προβλήματα προκαλεί η λιποδυστροφία;
Έρευνες αποδεικνύουν ότι η λιποδυστροφία μπορεί να έχει σημαντική επίδραση σε ινσουλινοεξαρτώμενους ανθρώπους. Έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2013 στο Diabetes and Metabolism, σύγκρινε ασθενείς που είχαν την επιπλοκή με ασθενείς που δεν την είχαν και τα αποτελέσματα ήταν απίστευτα. Όσοι είχαν λιποδυστροφία πάθαιναν υπογλυκαιμία 6 φορές συχνότερα από αυτούς που δεν είχαν. Επίσης χρησιμοποιούσαν 37% περισσότερη ινσουλίνη.
Η Berard ελπίζει ότι οι ειδικοί της υγείας μπορούν να ξαναεκπαιδευτούν ώστε να κάνουν την συγκεκριμένη εξέταση ρουτίνα.
Τι μπορείτε να κάνετε;
Τα καλά νέα είναι ότι σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Diabetes & Metabolism, η σωστή εναλλαγή σημείων έγχυσης, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις απέτρεψε την λιποδυστροφία: “Από τους ασθενείς που έκαναν σωστή εναλλαγή σημείων, μόνο το 5% είχε λιποδυστροφία, ενώ από τους ασθενείς που είχαν εμφανίσει την επιπλοκή, το 98% είτε δεν έκανε εναλλαγή, είτε δεν την έκανε σωστά.”
Και αυτή η τελευταία λεπτομέρεια είναι πολύ σημαντική. Μια ενδοκρινολόγος είπε πρόσφατα ένα ανέκδοτο: είχε ρωτήσει έναν ασθενή αν άλλαζε τα σημεία που έκανε ένεση. “Ναι φυσικά το κάνω, κάθε φορά που κάνω ένεση.” Όμως, μόλις τον εξέτασε, βρήκε δύο χαρακτηριστικούς όζους στο κάτω μέρος της κοιλιάς τους. Ο ασθενής απλά είχε βρει δύο σημεία και έκανε ένεση μια στο ένα μια στο άλλο.
Η σωστή εναλλαγή σημείων έγχυσης δεν είναι περίπλοκη διαδικασία, όσο όμως οι ειδικοί δεν εξηγούν σωστά στους ασθενείς τους αυτό το σοβαρό θέμα, θα γίνονται συνεχώς τα ίδια λάθη.
Πηγή: Asweetlife.org
