Όταν είναι μια παγωμένη, γκρίζα, θυελλώδης μέρα και κρυώνετε τόσο πολύ που τρέμετε, είναι πολύ δύσκολο να φανταστείτε ότι η εμπειρία αυτή θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι καλή για εσάς. Αλλά οι ειδικοί υγείας μαθαίνουν συνεχώς περισσότερα για τα πιθανά οφέλη της έκθεσης στο κρύο, ειδικά όταν συνοδεύεται από ρίγος. Η θεραπεία με έκθεση στο κρύο έχει και επιστημονικό όνομα – «κρυοθεραπεία». Αν και η διαδικασία είναι διαθέσιμη σε ορισμένα μέρη, το πεδίο είναι τόσο νέο που οι εξειδικευμένες ιατρικές μελέτες είναι λίγες. Αλλά μια νέα ελεγχόμενη μελέτη που παρουσιάστηκε στην πρόσφατη συνάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD) βοήθησε να καλυφθεί μέρος αυτού του κενού. Υποδεικνύει ότι η έκθεση στο κρύο μπορεί να είναι ευεργετική για άτομα με διαβήτη τύπου 2. Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν από τον Adam Sellers, διδάκτορα στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ στην Ολλανδία. Ανέφερε ότι το ρίγος κατά την επανειλημμένη έκθεση στο κρύο βελτιώνει την ανοχή στη γλυκόζη, μειώνει την αρτηριακή πίεση και μειώνει τα επίπεδα σακχάρου και λίπους στο αίμα.
Οι ερευνητές στρατολόγησαν 17 συμμετέχοντες –11 άνδρες και τέσσερις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες– ηλικίας μεταξύ 40 και 75 ετών που είχαν επίπεδα σακχάρου στο αίμα και A1C (ένα μέτρο μακροπρόθεσμου ελέγχου της γλυκόζης) στο ανώτερο εύρος. Τα άτομα εκτέθηκαν στο κρύο για μία ώρα κάθε μέρα για 10 ημέρες. Η έκθεση ήταν πιο περίπλοκη από ό,τι, ας πούμε, να στέκονται έξω σε μια κρύα μέρα – όπως εξήγησε ο Sellers, «Προκαλέσαμε το κρύο με ένα κοστούμι με έγχυση νερού που φορούσε ο συμμετέχων, μέσα από το οποίο ρέει νερό στους 10°C και αυτό κρατάει κρύο τον συμμετέχοντα. Τελικά, ο συμμετέχων αρχίζει να τρέμει και επαναλαμβάνει αυτή τη διαδικασία για τουλάχιστον μία ώρα κάθε πρωί για 10 ημέρες». Η υπόθεση ήταν ότι το ρίγος μπορεί να προκαλέσει μηχανική σύσπαση των μυών, δημιουργώντας έτσι θερμότητα και καύση θερμίδων.
Οφέλη που συνδέονται με τη ρυθμιζόμενη έκθεση στο κρύο
Οι ερευνητές χορήγησαν ένα τεστ ανοχής γλυκόζης από το στόμα δύο φορές για κάθε άτομο – μία φορά πριν από την έναρξη της δοκιμής 10 ημερών και ξανά στο τέλος. Ανέφεραν ότι η μέση γλυκόζη πλάσματος νηστείας (σάκχαρο αίματος) μειώθηκε σημαντικά σε 13 από τους 15 συμμετέχοντες ενώ η ανοχή στη γλυκόζη βελτιώθηκε κατά 6%. Οι συγκεντρώσεις τριγλυκεριδίων και ελεύθερων λιπαρών οξέων μειώθηκαν επίσης – κατά πολύ (32%). Όπως εξέφρασε ο Sellers, «Αυτό είναι σημαντικό επειδή τα ελεύθερα λιπαρά οξέα εμπλέκονται στον ρόλο της αντίστασης στην ινσουλίνη. Επιπλέον, η μεγάλη μείωση των τριγλυκεριδίων θα μπορούσε να έχει συνέπειες για την αθηροσκλήρωση, η οποία μπορεί επίσης να είναι ευεργετική». Τέλος, και τα 15 άτομα εμφανίζουν μείωση της αρτηριακής πίεσης, η οποία ο Sellers είπε ότι σχετίζεται με μείωση του καρδιακού παλμού ηρεμίας.
Αν και είναι πολύ νωρίς για κάποιον να προτείνει στα άτομα με διαβήτη να βυθίζονται σε μπανιέρες γεμάτες παγάκια, τα ευρήματα δημιουργούν ορισμένες δελεαστικές πιθανότητες. Ένας από τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση της EASD, ο Denis P. Blondin από το Πανεπιστήμιο του Sherbrooke στον Καναδά, είπε: «Η πραγματικότητα είναι ότι γνωρίζουμε ότι μπορεί να είναι δύσκολο και ακόμη και επώδυνο για τα άτομα με παχυσαρκία να ασκηθούν, και ως εκ τούτου, η έκθεση στο κρύο προσφέρει έναν παθητικό τρόπο βελτίωσης του μεταβολικού προφίλ και της καρδιαγγειακής μας υγείας. Κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι δεν είναι ρεαλιστικό να προτείνουμε την έκθεση στο κρύο ως θεραπεία, αλλά οι άνθρωποι παραβλέπουν το γεγονός ότι η έκθεση στο κρύο … έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα τα τελευταία πέντε χρόνια και έχει επίσης αποτελέσει πολιτιστικό βασικό στοιχείο για πολλές σκανδιναβικές χώρες… Αν και σίγουρα μπορεί να είναι άβολα στην αρχή… προσαρμοζόμαστε πολύ γρήγορα».
Ο ίδιος ο Sellers θεωρεί τα δεδομένα προκαταρκτικά αλλά προκαλούν σκέψη. Όπως το έθεσε, «Αυτό είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για τη διερεύνηση της επίδρασης του ρίγους στην υγεία. Τα ευρήματά μας είναι ελπιδοφόρα και μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, δεδομένου ότι το ρίγος βελτίωσε πολλά καρδιομεταβολικά αποτελέσματα υγείας που σχετίζονται με ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2. Σε μελλοντικές μελέτες, σκοπεύουμε να αξιολογήσουμε την επίδραση του ρίγους σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2». Όπως σημείωσε επίσης, «Για εκείνους τους ανθρώπους που δεν μπορούν να ασκηθούν για οποιονδήποτε λόγο αυτό μπορεί να είναι μια καλή εναλλακτική».
