Η Ευρώπη αναφέρει τον υψηλότερο αριθμό παιδιών και εφήβων με Διαβήτη τύπου 1 (T1D) παγκοσμίως, με περίπου 295.000 περιπτώσεις, ενώ διαθέτει τη δεύτερη υψηλότερη τιμή διαβήτη ανά άτομο παγκοσμίως, δαπανώντας 175 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021. Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) προβλέπει μάλιστα αύξηση κατά 13% του επιπολασμού του διαβήτη στην Ευρώπη έως το 2045, με 61 εκατομμύρια να επηρεάζονται. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως ο διαβήτης δεν μπορεί πάντα να προληφθεί και δεν προκαλείται πάντα από περιβαλλοντικές επιρροές, αντιθέτως η γενετική και οι αυτοάνοσες αποκρίσεις του οργανισμού μπορεί να είναι οι καθοριστικοί παράγοντες.
Ο Chantal Mathieu, σημερινός Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD), εξήγησε ότι υπάρχουν εργαλεία για τον έλεγχο της παρουσίας αυτοαντισωμάτων έναντι του βήτα-κυττάρου -το κύτταρο που παράγει ινσουλίνη- στο αίμα των ατόμων με πολύ μη επεμβατικές μεθόδους, όπως το τσίμπημα του δακτύλου. Η παρουσία αυτών των αντισωμάτων δείχνει πρώιμα στάδια της T1D και προβλέπει την εξέλιξη στο κλινικό στάδιο της νόσου. Περιέγραψε πώς ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, έχουν επιβάλει νόμο στον έλεγχο για διαβήτη τύπου 1, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι είναι καιρός να γίνει έλεγχος όλων για T1D σε πρώιμο στάδιο. Με αυτόν τον τρόπο, η δυνητικά απειλητική για τη ζωή διαβητική κετοξέωση, κατά την παρουσίαση της κλινικής νόσου, μπορεί να αποφευχθεί στους περισσότερους ασθενείς.
Στη Γερμανία, το έργο Fr1da, που ξεκίνησε στη Βαυαρία, είναι μια μεγάλης κλίμακας πρωτοβουλία προσυμπτωματικού ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση του T1D στα παιδιά. Το έργο στοχεύει στην παροχή βέλτιστης θεραπείας και στη βελτίωση της κατανόησης της νόσου, με περισσότερες από 200 παιδιατρικές πρακτικές να λαμβάνουν χώρα σε όλη τη Βαυαρία.
Ενώ οι πολιτικές υγειονομικής περίθαλψης είναι κατά κύριο λόγο ευθύνη των κρατών μελών της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιμετωπίζει τον διαβήτη στο πλαίσιο των εργασιών της για τις μη μεταδοτικές ασθένειες (ΜΚΝ), υποστηρίζοντας τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ και του ΠΟΥ για τα ΜΜΝ έως το 2025. Υποστηρίζει επίσης την έρευνα σε αυτόν τον τομέα στο πλαίσιο του Horizon 2020, με ένα ευρύ πεδίο που στοχεύει στη μετάφραση της νέας γνώσης σε καινοτόμες εφαρμογές και στην επιτάχυνση της υιοθέτησης μεγάλης κλίμακας. Ένα πρόγραμμα είναι η πρωτοβουλία Healthier Together (2022-2027) που στοχεύει στη μείωση της επιβάρυνσης των ΜΜΝ, συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) ενέκρινε ένα σημαντικό ψήφισμα για την «πρόληψη, διαχείριση και καλύτερη φροντίδα του διαβήτη στην ΕΕ». Το άρθρο 7 του ψηφίσματος του ΕΚ για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη της 23ης Νοεμβρίου 2022 καλεί τα κράτη μέλη «να αναπτύξουν, να εφαρμόσουν και να παρακολουθούν εθνικά σχέδια και στρατηγικές για τον διαβήτη με συγκρίσιμα ορόσημα και στόχους, συμπεριλαμβανομένης της συνιστώσας μείωσης του κινδύνου και προσυμπτωματικού ελέγχου/πρώιμης δράσης…».
Στο μεταξύ, η Πρωτοβουλία για την Καινοτόμο Υγεία της ΕΕ (IHI), για παράδειγμα, έχει διαθέσει 23 εκατομμύρια ευρώ στο έργο EDENT1F1. Ξεκίνησε στα τέλη του 2023, η πρωτοβουλία στοχεύει στην προώθηση του καθολικού προσυμπτωματικού ελέγχου για μη κλινική T1D, ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών, σε 12 χώρες.
Επιπλέον το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τον Διαβήτη (EUDF) δρομολόγησε ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στην προσέλκυση υποστήριξης από τις πολιτικές ομάδες της Ευρώπης, η οποία καλεί τους υποψηφίους να δείξουν την υποστήριξή τους στα 32 εκατομμύρια άτομα που ζουν με διαβήτη στην ΕΕ και στις οικογένειές τους. Επικεντρώνεται στην έγκαιρη ανίχνευση, τη δίκαιη περίθαλψη, την ενδυνάμωση των ανθρώπων μέσω της εκπαίδευσης, καθώς και την υιοθέτηση της επιστήμης και της τεχνολογίας, και υπογραμμίζει την πιθανή εξοικονόμηση κόστους 104 δισεκατομμυρίων ευρώ, που υπολογίζεται στο 75% του κόστους που προκύπτει από επιπλοκές που μπορούν να αποφευχθούν.
(Πηγή: euractiv.com, cibum.gr)
