Όταν πρόκειται για τη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται να μετρήσουν τους υδατάνθρακες. Αλλά νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της British Columbia δείχνει ότι, για ορισμένους, μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό να λάβουν υπόψη τις πρωτεΐνες και τα λίπη στη διατροφή τους.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Cell Metabolism, είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας σύγκριση του τρόπου με τον οποίο διαφορετικοί άνθρωποι παράγουν ινσουλίνη ως απόκριση σε καθένα από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά: υδατάνθρακες (γλυκόζη), πρωτεΐνες (αμινοξέα) και λίπη (λιπαρά οξέα).
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι η παραγωγή της ορμόνης ινσουλίνης που ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος είναι πολύ πιο δυναμική και εξατομικευμένη από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως, ενώ δείχνει για πρώτη φορά ένα υποσύνολο του πληθυσμού που ανταποκρίνεται υπερβολικά στα λιπαρά τρόφιμα.
«Η γλυκόζη είναι ο γνωστός οδηγός της ινσουλίνης, αλλά ήμασταν έκπληκτοι που είδαμε τόσο υψηλή μεταβλητότητα, με ορισμένα άτομα να δείχνουν ισχυρή ανταπόκριση στις πρωτεΐνες και άλλα στα λίπη, τα οποία δεν είχαν χαρακτηριστεί ποτέ πριν», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας Δρ James Johnson, καθηγητής κυτταρικών και φυσιολογικών επιστημών στο UBC. «Η ινσουλίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην ανθρώπινη υγεία, σε οτιδήποτε, από τον διαβήτη, όπου είναι πολύ χαμηλή, μέχρι την παχυσαρκία, την αύξηση βάρους και ακόμη και ορισμένες μορφές καρκίνου, όπου είναι πολύ υψηλή. Αυτά τα ευρήματα θέτουν τις βάσεις για εξατομικευμένη διατροφή που θα μπορούσε να αλλάξει πώς αντιμετωπίζουμε και διαχειριζόμαστε μια σειρά από παθήσεις».
Για τη μελέτη, οι ερευνητές πραγματοποίησαν δοκιμές σε παγκρεατικές νησίδες από 140 νεκρούς άνδρες και γυναίκες δότες σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών. Οι νησίδες εκτέθηκαν σε καθένα από τα τρία μακροθρεπτικά συστατικά, ενώ οι ερευνητές μέτρησαν την απόκριση της ινσουλίνης μαζί με 8.000 άλλες πρωτεΐνες.
Αν και τα περισσότερα κύτταρα νησιδίων δότη είχαν την ισχυρότερη απόκριση ινσουλίνης στους υδατάνθρακες, περίπου το εννέα τοις εκατό ανταποκρίθηκε έντονα στις πρωτεΐνες, ενώ ένα άλλο οκτώ τοις εκατό των κυττάρων των δωρητών ανταποκρίνονταν περισσότερο στα λίπη από οποιοδήποτε άλλο θρεπτικό συστατικό – ακόμη και τη γλυκόζη.
«Αυτή η έρευνα αμφισβητεί τη μακροχρόνια πεποίθηση ότι τα λίπη έχουν αμελητέα αποτελέσματα στην απελευθέρωση ινσουλίνης σε όλους», λέει η πρώτη συγγραφέας Δρ. Jelena Kolic, συνεργάτης στο εργαστήριο του Johnson στο UBC. «Με την καλύτερη κατανόηση των μεμονωμένων οδηγών παραγωγής ινσουλίνης ενός ατόμου, θα μπορούσαμε ενδεχομένως να παρέχουμε εξατομικευμένες διατροφικές οδηγίες που θα βοηθούσαν τους ανθρώπους να διαχειρίζονται καλύτερα τα επίπεδα σακχάρου και ινσουλίνης στο αίμα τους».
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε επίσης ένα υποσύνολο κυττάρων νησίδων από δότες που είχαν διαβήτη τύπου 2. Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτά τα κύτταρα δότες είχαν χαμηλή απόκριση ινσουλίνης στη γλυκόζη. Ωστόσο, οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν είδαν ότι η απόκρισή τους στην ινσουλίνη στις πρωτεΐνες παρέμενε σε μεγάλο βαθμό άθικτη.
«Αυτό ενισχύει πραγματικά την υπόθεση ότι οι δίαιτες πλούσιες σε πρωτεΐνες θα μπορούσαν να έχουν θεραπευτικά οφέλη για ασθενείς με διαβήτη Τύπου 2 και υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για την διεγερμένη από πρωτεΐνες έκκριση ινσουλίνης», τόνισε η Δρ Kolic.
Η ομάδα διεξήγαγε μια ολοκληρωμένη ανάλυση έκφρασης πρωτεϊνών και γονιδίων στα κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος, παρέχοντας πληροφορίες για τα μοριακά και κυτταρικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την παραγωγή ινσουλίνης. Στο μέλλον, οι ερευνητές λένε ότι θα μπορούσε να είναι δυνατή η χρήση γενετικών δοκιμών για να προσδιοριστεί ποια μακροθρεπτικά συστατικά είναι πιθανό να πυροδοτήσουν την απόκριση ινσουλίνης ενός ατόμου.
Ως επόμενο βήμα, οι ερευνητές ελπίζουν να επεκτείνουν την εργασία τους σε κλινικές μελέτες που θα δοκιμάζουν την ανταπόκριση στην ινσουλίνη στο τρίο των μακροθρεπτικών συστατικών σε πραγματικό περιβάλλον και να αρχίσουν να αναπτύσσουν εξατομικευμένες διατροφικές προσεγγίσεις με βάση τα ευρήματα.
Αυτή η έρευνα υποστηρίχθηκε από τα Canadian Institutes for Health Research και το JDRF Canada.
