Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ έστειλε επιστολή προς την υφυπουργό Υγείας, κ. Ζωή Ράπτη, αναλύοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Τα θέματα που έθιξε η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ έχουν να κάνουν με τις ψυχολογικές επιπτώσεις της νόσου στην ζωή των πασχόντων, με το φλέγον ζήτημα των ανασφάλιστων, με την ανάγκη στελέχωσης Διαβητικών Κέντρων και Κέντρων Διαβητικού Ποδιού, καθώς και με κάποιες ειδικότητες του Πανεπιστημίου που δεν καλύπτονται από τις υπάρχουσες διατάξεις.
Ειδικά την περίοδο της πανδημίας, οι άνθρωποι με διαβήτη έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον προβλήματα, μιας και είναι ιδιαίτερα ευάλωττοι σε πιιθανή νόσηση με κορωνοϊό. Επιπλέον, πολλοί πάσχοντες έχουν μείνει ακάλυπτοι μιας και οι γιατροί που τους παρακολουθούν έχουν επιστρατευτεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού και δεν έχει υπάρξει σχετική μέριμνα.
Δημοσιεύουμε το κείμενο της επιστολής για την ενημέρωσή σας.
Επιστολή της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ στην υφυπουργό Υγείας σχετικά με τα προβλήματα των ατόμων με Διαβήτη
Επιστολή στην υφυπουργό Υγείας, Ζωή Ράπτη, απέστειλε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) με θέμα: «Αίτημα συνάντησης με στόχο την ενημέρωσή σας και πιθανή επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη στη χώρα μας».
Στόχος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ είναι η ενημέρωση της υφυπουργού για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη, οι οποίοι, σύμφωνα με τα δεδομένα που ζήτησε και έλαβε η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), ξεπερνούσαν το έτος 2020 τους 1.050.000. Παράλληλα, η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ζητά συνάντηση με την κ. Ράπτη, ψηφιακά ή διά ζώσης, προκειμένου να την ενημερώσει διεξοδικά προωθώντας την εξεύρεση λύσεων σε ζητήματα που ταλανίζουν εδώ και χρόνια τους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη και συνεχίζουν να παραμένουν μέχρι στιγμής άλυτα.
Οι επιπτώσεις της χρόνιας νόσου και της πανδημίας στην ψυχική υγεία των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μία χρόνια νόσο η οποία απασχολεί τον πάσχοντα 24 ώρες το 24ωρο και μπορεί να επιφέρει πλήθος επίπονων ή/και θανατηφόρων επιπλοκών, όπως είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η διαβητική νεφροπάθεια και νευροπάθεια, το Διαβητικό Πόδι κλπ. Η κατάσταση αυτή επιβαρύνει την ψυχική υγεία των πασχόντων και των φροντιστών τους.
Ο Διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε έντονο στρες, προβλήματα ψυχικής υγείας όπως το άγχος, η κατάθλιψη, ο θυμός και οι διαταραχές του ύπνου, ενώ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτοκτονίας. Επηρεάζει επίσης τη γνωστική λειτουργία σε πολλούς τομείς, όπως είναι η προσοχή, η συγκέντρωση, η μνήμη, η εκτελεστική λειτουργία και η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών. Ο Διαβήτης χαρακτηρίζεται από μία δύσκολη καθημερινότητα, η οποία μπορεί να μειώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του πάσχοντα. Μπορεί επίσης να έχει και αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην αυτοδιαχείριση της πάθησης όσο και στη γενικότερη προσωπικότητα και καθημερινότητά του.
Αν και υπάρχουν λίγες μελέτες σχετικά με τις ψυχολογικές επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών ή των επιδημιών σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη, ωστόσο γίνεται φανερό ότι οι πάσχοντες από Διαβήτη αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ψυχολογικών προβλημάτων και τα άτομα με σοβαρή ψυχική υγεία είναι πιθανότερο να έχουν Διαβήτη σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Μια μετα-ανάλυση στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι ο Διαβήτης διπλασίασε τον κίνδυνο κατάθλιψης σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Το άγχος είναι επίσης συχνό μεταξύ των ατόμων με Διαβήτη και σε μια συστηματική ανασκόπηση, το 14% των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη είχαν γενικευμένη διαταραχή άγχους και 40% αυξημένα συμπτώματα άγχους. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει κατά καιρούς ότι η γλυκαιμική ρύθμιση χειροτερεύει σε ανθρώπους με Διαβήτη που υφίστανται πανδημίες/επιδημίες και φυσικές καταστροφές, όπως για παράδειγμα πλημμύρες, σεισμοί κλπ.
Ειδικά αυτή η περίοδος που βιώσαμε εδώ και 14 και πλέον μήνες και συνεχίζουμε να βιώνουμε, έχει δημιουργήσει ένα έντονο αποτύπωμα στις ζωές όλων μας, πόσω μάλλον σε ανθρώπους που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως είναι και ο Σακχαρώδης Διαβήτης. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά έχει αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Τέντρος Αντχάνομ Γκεμπρεγέσους, ο κορωνοϊός δεν είναι μόνο σωματικό πρόβλημα αλλά και ψυχικό.
Σύμφωνα με μελέτες που πραγματοποιηθήκαν στη Μεγάλη Βρετανία, φάνηκε ότι οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης και θανάτου από κορωνοϊό. Ειδικότερα, μεταξύ 1ης Μαρτίου και 11ης Μαΐου 2020, το ένα τρίτο των ατόμων με COVID-19 που πέθαναν σε νοσοκομεία της Μεγάλης Βρετανίας ήταν άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Σύμφωνα μάλιστα με τα επιστημονικά δεδομένα, οι πιθανότητες θανάτου στο νοσοκομείο με COVID‐19 για άτομα με Διαβήτη σε σύγκριση με άτομα χωρίς Διαβήτη ήταν σχεδόν τριπλάσια για τους πάσχοντες από Διαβήτη τύπου 1 και σχεδόν διπλάσια για τους πάσχοντες από Διαβήτη τύπου 2.
Επιπλέον, νεότερη μελέτη του 2020 στη Μεγάλη Βρετανία, με τη συμμετοχή και Ελλήνων επιστημόνων, έδειξε ότι αυξήθηκαν σημαντικά τόσο τα σωματικά όσο και τα ψυχολογικά προβλήματα στους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19, ενώ και οι κλινικές υπηρεσίες για τους ανθρώπους με Διαβήτη διεκόπησαν ή ελαττώθηκαν σημαντικά, με αποτέλεσμα την περαιτέρω επιβάρυνση της σωματικής και ψυχικής υγείας των πασχόντων.
Οι ψυχολογικές παρεμβάσεις όπως η γνωστική θεραπεία συμπεριφοράς, η αποδοχή και η δέσμευση, η συμπεριφορική ενεργοποίηση και οι συμβουλευτικές στρατηγικές, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, εκπαίδευση στην επίλυση προβλημάτων και συνεντεύξεις που προωθούν την κινητοποίηση, έχουν αποδειχθεί πολύ αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της ψυχικής επιβάρυνσης του Σακχαρώδη Διαβήτη, στη διαχείριση συνοδών προβλημάτων σωματικής και ψυχικής υγείας και στην αύξηση της επιτυχούς αυτοφροντίδας.
Ως εκ τούτου, η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ θεωρεί ότι ειναι σημαντική η σχεδίαση και υλοποίηση προγραμμάτων που θα στοχεύουν στην ψυχική υγεία των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη με απώτερο στόχο αφενός την αποδοχή και αντιμετώπιση της χρόνιας πάθησης από τους πάσχοντες και επομένως την αποφυγή των επίπονων και κοστοβόρων επιπλοκών και αφετέρου την ενίσχυση της ποιότητας ζωής των πασχόντων.
Ήδη η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ υλοποιεί προγράμματα εκπαίδευσης των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη και των φροντιστών τους, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους στην αντιμετώπιση της πάθησης.
Υποστήριξη ανασφάλιστων πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη
Αν και έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες για τη στήριξη των ανασφάλιστων συμπολιτών μας, δυστυχώς είναι ελλιπείς και αφορούν μόνο τον χώρο του φαρμάκου.
Τα αναλώσιμα ιατροτεχνολογικά υλικά, άκρως απαραίτητα για την αποτελεσματική διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη και ίσης σπουδαιότητας με τη φαρμακευτική αγωγή, οι ανασφάλιστοι συμπολίτες μας τα προμηθεύονται από τα φαρμακεία των νοσοκομείων.
Δυστυχώς, όμως, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, οι ανασφάλιστοι δεν έχουν πρόσβαση στο ιατροτεχνολογικό υλικό, ενώ τα αναλώσιμα διαβητολογικά υλικά, που διατίθενται από τα νοσοκομεία, στερούνται, σε πολλές περιπτώσεις, ποιότητας και αξιοπιστίας!
Ειδικά την περίοδο της πανδημίας, η κατάσταση δυσκόλεψε ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα οι ανασφάλιστοι συμπάσχοντες μας να μην έχουν καμία πρόσβαση στα σημαντικά αυτά υλικά, δίχως τα οποία είναι αδύνατη η αυτοπαρακολούθηση του Σακχαρώδη Διαβήτη.
Η κατάσταση αυτή, η μη πρόσβαση σε αξιόπιστα αναλώσιμα υλικά ή η πρόσβαση σε αρκετές περιπτώσεις σε αναλώσιμα προϊόντα τα οποία είναι αναξιόπιστα, αποδεικνύεται πολύ επικίνδυνη για τη διασφάλιση της υγείας του πάσχοντα και πολλές φορές, λόγω αναξιοπιστίας, θέτει σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή τους.
Η κατάσταση αυτή επιβαρύνει εξαιρετικά και την ψυχική υγεία των πασχόντων, καθώς εκτός από την ανεργία, έχουν να αντιμετωπίσουν το βαρύ φορτίο μίας σοβαρής χρόνιας πάθησης, η οποία είναι ακόμη πιο επιβαρυμένη όταν στερούνται αναγκαία για την πάθησή τους αναλώσιμα υλικά.
Για να μπορέσει να λυθεί αυτό το πρόβλημα, πρέπει να ενταχθούν τα αναλώσιμα ιατροτεχνολογικά προϊόντα που αφορούν τον Σακχαρώδη Διαβήτη, και στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, αλλά παράλληλα να δοθεί η δυνατότητα σε όσους πάσχοντες το επιθυμούν να μπορούν να απευθυνθούν χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Στελέχωση των Διαβητολογικών Κέντρων και Ιατρείων, αλλά και οργάνωση Ιατρείων «Διαβητικού Ποδιού» σε όλα τα παραπάνω κέντρα και ιατρεία, με επαγγελματίες υγείας εξειδικευμένους στον Σακχαρώδη Διαβήτη όπως: ιατρούς, νοσηλευτές, διατροφολόγους, ψυχολόγους/ψυχιάτρους και εκπαιδευτές στη διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη
Ένα μεγάλο μέρος των Διαβητολογικών Κέντρων και Ιατρείων της χώρας μας είναι υποστελεχωμένο και υπολειτουργεί. Το πρόβλημα αυτό είναι εντονότερο στην Περιφέρεια, όπου σε αρκετές περιοχές οι άνθρωποι με Διαβήτη δεν έχουν πρόσβαση, για την τακτική παρακολούθηση της χρόνιας πάθησής τους σε Διαβητολογικό Κέντρο ή Ιατρείο, λόγω της παντελούς απουσίας τους!
Αντίστοιχα, τα Ιατρεία Διαβητικού Ποδιού είναι ελάχιστα στη χώρα μας, μολονότι γνωρίζουμε πως, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Εταιρεία Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ) το 2018, στη χώρα μας ετησίως συμβαίνουν 3000 περίπου ακρωτηριασμοί σε πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη, ενώ περίπου 50.000 άτομα με Διαβήτη στην Ελλάδα εμφανίζουν άμεσο κίνδυνο ακρωτηριασμού, αν δεν τύχουν εξειδικευμένης φροντίδας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Νοσοκομείο ΚΑΤ, όπου υπάρχει Διαβητολογικό Ιατρείο, αλλά όχι Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού. Οι επανειλημμένες προσπάθειες της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ επί σειρά ετών σε συνεργασία με τον Διευθυντή του Διαβητολογικού Ιατρείου, κ. Ιωάννη Κυριαζή, δυστυχώς έχουν πέσει στο κενό!
Επιπλέον, είναι πολύ έντονο το φαινόμενο σε όλη τη χώρα οι πάσχοντες να αδυνατούν κατά την περίοδο της πανδημίας να εξεταστούν από τον θεράποντα ιατρό τους, καθώς πολλά νοσοκομεία έχουν μετατραπεί αποκλειστικά σε νοσοκομεία αναφοράς για COVID-19. Η κατάσταση αυτή οδηγεί στην ελλιπή παρακολούθησή τους και στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης επιπλοκών.
Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στην ανάγκη πλήρους στελέχωσης και αναδιοργάνωσης Διαβητολογικών Κέντρων και Ιατρείων, όπως επίσης και ίδρυσης περισσότερων Διαβητολογικών Κέντρων και Ιατρείων, καθώς και Ιατρείων Διαβητικού Ποδιού σε όλα τα Γενικά Νοσοκομεία της χώρας μας, προκειμένου να έχουν όλοι οι πάσχοντες πρόσβαση σε αυτά και να τους παρέχεται η επιστημονική υποστήριξη που απαιτείται για τη ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, την πρόληψη και την αντιμετώπιση των επιπλοκών του αλλά και την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των πασχόντων. Σημαντικό επίσης είναι τα ανωτέρω Κέντρα και Ιατρεία να συνεχίζουν τη λειτουργία τους ακόμη και σε συνθήκες επιβολής περιοριστικών μέτρων ή μετατροπής των νοσοκομείων σε νοσοκομεία αναφοράς.
Συμπλήρωση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 15 Ν. 2920/2001 για τις προσωποπαγείς θέσεις
Ένα σημαντικό ζήτημα που ταλανίζει τους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη που είναι διαιτολόγοι – διατροφολόγοι και μαίες, είναι ο αποκλεισμός τους από την τοποθέτησή τους σε προσωποπαγή θέση, καθώς δεν υπάρχει γι’ αυτούς καμία πρόβλεψη στις σχετικές νομοθετικές διατάξεις.
Ειδικότερα, με τον νόμο 4118/2013 (ΦΕΚ 32Α/6.2.2013), άρθρο 6, η πάθηση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενου) προστέθηκε στο άρθρο 15 του νόμου 2920/2001 (ΦΕΚ 131Α/27.06.2001), που αφορά την τοποθέτηση σε προσωποπαγείς θέσεις σε οποιοδήποτε νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας του ΕΣΥ.
Σύμφωνα με τη παράγραφο 1 του άρθρου 15 του νόμου, όπως αυτό έχει τροποποιηθεί, άνθρωποι που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και είναι: «Ιατροί ειδικευμένοι και οδοντίατροι, καθώς και οι απόφοιτοι όλων των Σχολών Επαγγελμάτων Υγείας, Α.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ι. ή Τ.Ε.Ε. των ειδικοτήτων νοσηλευτών, τεχνολόγων ιατρικών εργαστηρίων, κοινωνικών λειτουργών, φυσικοθεραπευτών, φαρμακοποιών, ψυχολόγων και βιολόγων, χημικών και βιοχημικών» μπορούν να ζητήσουν τον διορισμό τους, οι μεν ιατροί και οδοντίατροι σε προσωρινές και προσωποπαγείς θέσεις, όλες δε οι υπόλοιπες ειδικότητες σε προσωποπαγείς θέσεις της ειδικότητάς τους, που συνιστώνται με την απόφαση διορισμού σε οποιοδήποτε νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας του ΕΣΥ.
Ωστόσο, ο νομοθέτης δεν έχει προβλέψει σε αυτήν την περίπτωση την ειδικότητα των διαιτολόγων – διατροφολόγων και των μαιών.
Σε ό,τι αφορά την περίπτωση των μαιών, που είναι απόφοιτοι των Σχολών Επαγγελμάτων Υγείας της ως άνω παραγράφου (παρ. 1 του νόμου 2920/2001) και πάσχουν από κάποια από τις παθήσεις που αναφέρονται στην ίδια παρ. 1, όπως αυτή έχει τροποποιηθεί, ο νόμος δεν τους δίνει το δικαίωμα της πλήρωσης προσωποπαγούς θέσεως, όπως ακριβώς δίνεται στους υπόλοιπους αποφοίτους των ίδιων Σχολών που έχουν μία από τις λοιπές ειδικότητες.
Αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που έχουν την ίδια ανάγκη ειδικής προστασίας και φροντίδας, βάσει νόμου, για την επαγγελματική τους αποκατάσταση και την κοινωνική τους ένταξη, ωστόσο δεν έχουν αυτό το δικαίωμα, καθώς δεν περιλαμβάνονται στις ειδικότητες που το άρθρο 15, παρ. 1 ορίζει.
Ομοίως, συμβαίνει και στις περιπτώσεις των διαιτολόγων – διατροφολόγων, οι οποίοι πρέπει, ή θα έπρεπε τουλάχιστον, να είναι μέρος της επιστημονικής ομάδας που παρακολουθεί τους χρόνια πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη κι όχι μόνο, μια και η συμβολή τους στην προώθηση ενός υγιεινού καθημερινού διαιτολογίου είναι εξαιρετικά σημαντική στην αποφυγή, καθυστέρηση, αλλά και καθημερινή αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης.
Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ έχει ήδη παρέμβει επανειλημμένα για το ανωτέρο θέμα τόσο στην προηγούμενη όσο και στη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ενώ έθεσε εκ νέου το θέμα και στη συνάντηση που πραγματοποίησε με τον υφυπουργό Υγείας, Βασίλη Κοντοζαμάνη. Παράλληλα, και ο Σύλλογος Διαβητικών Σαλαμίνας προχώρησε προ ολίγων ημερών σε νέα παρέμβαση επί του θέματος.
Ειδικότητα Ιατρικής
Σύμφωνα με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, ινσουλινοεξαρτώμενο δηλαδή, μπορούν να ξεκινήσουν την ειδικότητά τους στην ιατρική καθ’ υπέρβασιν, μόνο, όμως, με την ύπαρξη διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει λόγος να τίθεται ο συγκεκριμένος περιορισμός, ο οποίος δεν εξυπηρετεί κανέναν απολύτως στόχο και σκοπό. Πρόταση της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ είναι να γίνονται δεκτά καθ’ υπέρβασιν τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 ινσουλινοεξαρτώμενο χωρίς την ύπαρξη της συγκεκριμένης επιπλοκής, παρά μόνο με την ύπαρξη της πάθησης.
Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ κλείνει την επιστολή προς την υφυπουργό Υγείας επισημαίνοντας ότι: «Η καθημερινότητα των ανθρώπων με Σακχαρώδη Διαβήτη είναι δύσκολη και επίπονη, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Η δυνατότητα παροχής της αναγκαίας υποστήριξης σε κάθε τομέα της ζωής τους, συμβάλει στην αντιμετώπιση της χρόνιας πάθησής τους και την αποφυγή των επίπονων επιπλοκών ώστε να διασφαλιστεί η σωματική και ψυχική υγεία των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη».
Πηγή: Γλυκός Πλανήτης
