Σε μια νέα μελέτη που χρηματοδοτείται από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας με επικεφαλής επιστήμονες στο Wilmer Eye Institute, οι ερευνητές του Johns Hopkins Medicine λένε ότι έχουν διαπιστώσει ότι το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα, ή υπογλυκαιμία, μπορεί να προάγει τη διάσπαση του αιματο-αμφιβληστροειδούς φραγμού, ενός σημαντικού ορίου που ρυθμίζει τη ροή των θρεπτικών συστατικών, των αποβλήτων και του νερού μέσα και έξω από τον αμφιβληστροειδή.
Η έρευνα, η οποία διερεύνησε το φαινόμενο σε διαβητικά ποντίκια, παρέχει πληροφορίες για την προέλευση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, ειδικά σε ασθενείς με επεισόδια υπογλυκαιμίας. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, μια σοβαρή επιπλοκή τόσο του διαβήτη τύπου 1 όσο και του τύπου 2, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην όραση εάν δεν αντιμετωπιστεί. Η πλήρης μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Science Translational Medicine στις 30 Απριλίου, εξηγεί ότι μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη γνωστή ως παράγοντας που προκαλείται από την υποξία (HIF) συσσωρεύεται σε ορισμένα κύτταρα στον αμφιβληστροειδή κατά τη διάρκεια περιόδων χαμηλού σακχάρου στο αίμα.
Ο HIF έχει εμπλακεί στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και σε άλλες οφθαλμικές παθήσεις στο παρελθόν. Η πρωτεΐνη μπορεί να προκαλέσει μια αλυσιδωτή αντίδραση, ενεργοποιώντας την υπερπαραγωγή άλλων πρωτεϊνών που οδηγούν σε υπερανάπτυξη και διαρροή αιμοφόρων αγγείων στον αμφιβληστροειδή. Τώρα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο HIF παίζει ρόλο στον τρόπο με τον οποίο ο αιματο-αμφιβληστροειδικός φραγμός διασπάται κατά τη διάρκεια της υπογλυκαιμίας.
Οι ερευνητές εξέτασαν τον ρόλο του HIF στην υπογλυκαιμία προκαλώντας περιόδους χαμηλού σακχάρου στο αίμα σε ποντίκια με και χωρίς διαβήτη. Τα πειράματά τους έδειξαν ότι τα ποντίκια με διαβήτη είχαν υψηλότερα επίπεδα HIF κατά τη διάρκεια της υπογλυκαιμίας, αρκετά για να προωθήσουν τη διάσπαση του αιματο-αμφιβληστροειδικού φραγμού και να προκαλέσουν διαρροή στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς, ενώ τα ποντίκια χωρίς διαβήτη δεν παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα HIF. Αυτή η διάσπαση στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια συμβάλλει σε μη αναστρέψιμη βλάβη στον αμφιβληστροειδή και απώλεια όρασης.
Η ομάδα διερεύνησε περαιτέρω δοκιμάζοντας ένα πειραματικό φάρμακο γνωστό ως 32-134D, το οποίο αναστέλλει την πρωτεΐνη HIF. Σε ορισμένα διαβητικά ποντίκια χορηγήθηκε ένεση 32-134D πριν από την πρόκληση επεισοδίων χαμηλού σακχάρου στο αίμα, και οι ερευνητές παρατήρησαν χαμηλότερα επίπεδα HIF, τα οποία με τη σειρά τους εμποδίζουν την έκφραση πρωτεϊνών που προάγουν τη διάσπαση του αιματο-αμφιβληστροειδούς φραγμού και τη διαρροή των αιμοφόρων αγγείων.
«Αυτές οι μελέτες βοηθούν να εξηγηθεί γιατί οι ασθενείς με διαβήτη που αρχικά ξεκινούν αυστηρό έλεγχο της γλυκόζης, τον ακρογωνιαίο λίθο της διαβητικής διαχείρισης, ή εκείνοι που έχουν υψηλή γλυκαιμική μεταβλητότητα (παροδικά επεισόδια πολύ χαμηλών –ακολουθούμενα από πολύ υψηλά– επίπεδα γλυκόζης ορού), εμφανίζουν επιδείνωση της διαβητικής οφθαλμοπάθειας», λέει ο αντίστοιχος συγγραφέας Akrit Sodhi, M.D., Ph.D., αναπληρωτής καθηγητής οφθαλμολογίας και καθηγητής Οφθαλμολογίας Branna και Irving Sisenwein στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και στο Wilmer Eye Institute. «Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν γιατί οι θεραπείες που στοχεύουν τον HIF θα αποτελέσουν μια αποτελεσματική προσέγγιση για την πρόληψη ή τη θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας».
Οι ερευνητές σχεδιάζουν μελλοντικές μελέτες σχετικά με τον HIF, τη διάσπαση του αιματο-αμφιβληστροειδικού φραγμού και την 32-134D, και ελπίζουν να διεξάγουν κλινικές μελέτες της 32-134D σε ασθενείς με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.
