Σύμφωνα με νέα έρευνα που διενεργήθηκε σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, η χρονική σειρά με την οποία καταναλώνονται οι υδατάνθρακες κατά τη διάρκεια ενός γεύματος, έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ρύθμιση της γλυκόζης μεταγευματικά.
H πολύ ενδιαφέρουσα και σημαντική μελέτη για διαβητικούς και προδιαβητικούς συγκρίνει τις καμπύλες γλυκόζης στο αίμα μετά την πρόσληψη ενός γεύματος ίσης σύνθεσης και αποδεικνύει ότι η μέγιστη αύξηση του σακχάρου και η συνολική αύξηση του σακχάρου στο αίμα ήταν στο ήμισυ όταν οι υδατάνθρακες είχαν καταναλωθεί τελευταία, σε σχέση με το αν είχαν καταναλωθεί στην αρχή του γεύματος .
Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς με διαβήτη 2 μπορούν να επιτύχουν σημαντικά χαμηλότερα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου, καταναλώνοντας υδατάνθρακες (σάκχαρα και άμυλο όπως σε ψωμί, δημητριακά, πατάτες, ρύζι, ζυμαρικά) στο τέλος του γεύματος και πρωτεΐνη, λίπος και λαχανικά στην αρχή του γεύματος.
Οι στρατηγικές που ακολουθούνται μέχρι τώρα για τη μείωση της γλυκόζης στο αίμα μετά το γεύμα, βασίζονται στην ποσότητα και τον τύπο των υδατανθράκων που καταναλώνονται. Πέρα από αυτούς τους παράγοντες, στους οποίους στηρίζεται και η πρόβλεψη της γλυκαιμικής ανταπόκρισης, οι μέγιστες τιμές της μεταγευματικής γλυκόζης μπορούν να μειωθούν με τη λήψη λίπους και πρωτεϊνών πριν από το γεύμα, καθώς και με μια τροποποιημένη σύνθεση μακροθρεπτικών συστατικών που συμπεριλαμβάνουν περισσότερες πρωτεΐνες και άπεπτες φυτικές ίνες.
Επιπλέον, έρευνα που είχε διενεργηθεί σε 8 άτομα με διαβήτη τύπου 2, απέδειξε ότι η κατανάλωση ορού γάλακτος πριν από ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες μπορεί να διεγείρει την ινσουλίνη και την έκκριση ινκρετίνης , καθώς και την αργή γαστρική εκκένωσης, με αποτέλεσμα να σημειωθεί σημαντική μείωση της τιμής της μεταγευματικής γλυκόζης στο αίμα. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε με έρευνα που διενεργήθηκε αργότερα σε 15 άτομα και έδειξε 28% μείωση στη μέγιστη τιμή γλυκόζης στο αίμα, σε χρονικό διάστημα 180 λεπτών, η οποία μείωση είχε και παράλληλη αύξηση του Παρόμοιο με το Γλουκαγόνο Πεπτίδιο-1 (GLP-1), καθώς και αύξηση της ανταπόκρισης της ινσουλίνης.
Ωστόσο, λίγες ήταν οι πληροφορίες που υπήρχαν σχετικά με την επιρροή που έχει η χρονική σειρά της κατανάλωσης των υδατανθράκων μέσα στο γεύμα. Σε προηγούμενη πιλοτική μελέτη που είχε διενεργηθεί σε 11 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που λάμβαναν θεραπεία με μετφορμίνη, η κατανάλωση της πρωτεΐνης και των λαχανικών πριν τους υδατάνθρακες είχε δείξει χαμηλότερη γλυκόζη στο αίμα καθώς και λιγότερες διακυμάνσεις της ινσουλίνης σε χρονικό διάστημα 120 λεπτών, σε αντίθεση με τη κατανάλωση των υδατανθράκων στην αρχή του γεύματος.
Η συγκεκριμένη καινούργια έρευνα που έγινε, σκοπό είχε να καθορίσει ποια είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή για την κατανάλωση υδατανθράκων κατά τη διάρκεια του καθημερινού γεύματος, ώστε να μειωθεί η μεταγευματική υπεργλυκαιμία, και επιπλέον να διερευνηθεί η επίδραση που έχει η σειρά με την οποία καταναλώνονται τα τρόφιμα.
Τα πορίσματα απέδειξαν ότι η κατανάλωση της πρωτεΐνης και των λαχανικών στην αρχή, ακολουθούμενα από υδατάνθρακες, μειώνει τις διακυμάνσεις των επίπεδων της γλυκόζης στο αίμα και έτσι το γεύμα στο οποίο οι υδατάνθρακες καταναλώνονται τελευταίοι, είναι καλύτερο για πιο ισορροπημένες τιμές γλυκόζης στο αίμα.
Η έρευνα διενεργήθηκε σε 16 άτομα με διαβήτη τύπου 2, ηλικίας 35 με 65 ετών, με μάζα σώματος 25-40kg/m2, που λαμβάνουν θεραπεία με μετφορμίνη, και πιστοποιήθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο Επανεξέτασης του Ιατρικού Κολλεγίου Weill Cornell.
Οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν γεύματα ίσης θερμιδικής αξίας και σύστασης, σε τρεις διαφορετικές ημέρες, με διαφορά μιας εβδομάδας, μετά από 12 ώρες νηστεία. Στους άντρες και τις γυναίκες που συμμετείχαν δόθηκε η οδηγία να διατηρήσουν τα καθημερινά τους επίπεδα άσκησης και διατροφής, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια της ημέρας, πριν από την έρευνα.
Όλα τα γεύματα ετοιμάστηκαν στην κουζίνα του Κέντρου Κλινικών και Ερευνητικών Επιστημών του Ιατρικού Κολλεγίου Weill Cornell και καταναλώθηκαν σε χρονικό διάστημα μισής ώρας με σειρά ως εξής.
Η πρώτη ομάδα κατανάλωσε μέσα στα πρώτα δέκα λεπτά ψωμί τσιαπάτα και χυμό πορτοκάλι. Μετά από δεκάλεπτο διάλειμμα, συνέχισαν το γεύμα με κοτόπουλο χωρίς πέτσα και σαλάτα (μαρούλι, τομάτα, αγγούρι με σος βινεγκρέτ) το οποίο διήρκεσε επίσης δέκα λεπτά.
Η δεύτερη ομάδα κατανάλωσε αντίθετα την πρωτεΐνη και τα λαχανικά μέσα στα πρώτα δέκα λεπτά, ενώ το τελευταίο δεκάλεπτο κατανάλωσε υδατάνθρακες, μετά από δεκάλεπτο διάλειμμα.
Τέλος, η τρίτη ομάδα κατανάλωσε όλα τα θρεπτικά συστατικά μαζί (σάντουιτς). Στα δέκα πρώτα λεπτά κατανάλωσαν το μισό γεύμα μαζί με τη μισή πορτοκαλάδα, ενώ ολοκλήρωσαν το γεύμα μετά από διάλειμμα δέκα λεπτών.
Στην αρχή, κατά τη διάρκεια του γεύματος, και ανά μισή ώρα μετά το γεύμα, με συνολική διάρκεια 180 λεπτά από την αρχή του γεύματος, λήφθηκαν δείγματα αίματος με φλεβική βελόνα που τοποθετήθηκε στους συμμετέχοντες.
Οι μεταγευματικές τιμές του σακχάρου το αίμα, είχαν τα εξής αποτελέσματα:
Οι σταδιακές κορυφώσεις της τιμής της γλυκόζης στην ομάδα που κατανάλωσε τους υδατάνθρακες τελευταίους ήταν κατά 53,8% χαμηλότερες από ότι στην πρώτη ομάδα και κατά 40,4% χαμηλότερες από ότι στην τρίτη ομάδα. Παράλληλα για την ομάδα που κατανάλωσε όλα τα θρεπτικά συστατικά μαζί, οι σταδιακές κορυφώσεις της γλυκόζης ήταν κατά 22,4% χαμηλότερες από ότι στην ομάδα που κατανάλωσε τους υδατάνθρακες πρώτους.
Στην ομάδα που κατανάλωσε τους υδατάνθρακες τελευταίους, τα επίπεδα γλυκόζης σταθεροποιήθηκαν μεταξύ 90 και 180 λεπτών μετά το γεύμα, ενώ στην περίπτωση της πρώτης ομάδας, που κατανάλωσε τους υδατάνθρακες πρώτα, υπήρχαν σημαντικές διακυμάνσεις στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Επίσης το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα στην πρώτη ομάδα ήταν κατά πολύ χαμηλότερο από αυτό της δεύτερης ομάδας, μετά από 180 λεπτά.
Η μεταβολή του ρυθμού απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών είναι μια αρχή θεραπείας που έχει άμεση σχέση με το διαβήτη. Μια πιθανή εξήγηση για τα αποτελέσματα είναι επιβράδυνση της γαστρικής κένωσης και συνεπώς οι αργότεροι ρυθμοί απορρόφησης των υδατανθράκων, ένας μηχανισμός στον οποίο δεν θα μεσολαβούσε απαραίτητα το GLP-1.
Παρ’ ότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά χρειάζεται περεταίρω εξερεύνηση ως προς τους μηχανισμούς του οργανισμού, όπως η γαστρική κένωση και ο ρυθμός απορρόφησης θρεπτικών συστατικών σε χρονικό διάστημα πέρα από τα 180 λεπτά.
Πηγή: BMJ Open Diab Res Care
