«Η αγωνία για τον Διαβήτη δεν είναι απαραίτητα ίδια με την κατάθλιψη. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης όμως μπορεί να επικαλύπτονται από τις υποχρεώσεις διαχείρισης του Διαβήτη και αυτό μπορεί να γίνει ένα επιπλέον εμπόδιο».
Στις τέσσερις δεκαετίες από τότε που διαγνώστηκε με Διαβήτη τύπου 1, η Bethany Rose έχει δει από πρώτο χέρι πώς η ψυχική υγεία και ο Διαβήτης συνδέονται άρρηκτα. «Όταν έχω οξύ άγχος, η κορτιζόλη στο σώμα μου αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα μου και το κάνει πολύ «πεισματάρικο» να κατέβει», είπε η Rose που ζει στο Γουίνιπεγκ της Μανιτόμπα του Καναδά. «Έχω σημαντική αντίσταση στην ινσουλίνη κατά τη διάρκεια του άγχους. Είναι «διπλό χτύπημα» όταν συμβαίνει, γιατί αισθάνομαι από τη μία χάλια από το άγχος και από την άλλη ακόμα πιο χάλια από το υψηλό σάκχαρο στο αίμα. Δεν βοηθά το γεγονός ότι ορισμένα από τα συμπτώματα είναι παρόμοια, όπως το στεγνό στόμα και η ναυτία. Ξαφνικά, νιώθω άσχημα για τον εαυτό μου γιατί δεν μπορώ να ελέγξω κανένα από τα δύο ζητήματα. Είναι εξαιρετικά απογοητευτικό».
Το να διαχειρίζεται κάποιος τη γλυκόζη στο αίμα του, το χρόνο και τη δοσολογία των φαρμάκων, να σκέφτεσαι προσεκτικά τι να φάει και να μετρά γραμμάρια υδατανθράκων καταλαμβάνει ήδη πολύ χώρο στον εγκέφαλό του. Προσπαθώντας να τα κάνει όλα αυτά ενώ αντιμετωπίζει έντονο άγχος για τον ίδιο τον Διαβήτη ή άλλα θέματα, ή κατάθλιψη, που μπορεί να μειώσει την ενέργειά του με αισθήματα απελπισίας, μπορεί να σημαίνει ότι η διαχείριση του Διαβήτη περνάει σε δεύτερη μοίρα (με ότι αυτό σημαίνει) και η εστίαση της προσοχής του είναι αλλού.
Η Susan Guzman, κλινική ψυχολόγος και συνιδρυτής και διευθύντρια κλινικής εκπαίδευσης στο Behavioral Diabetes Institute στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, σημείωσε ότι υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι σκέψης για την αντιμετώπιση των θεμάτων ψυχικής υγείας και Διαβήτη.
Για τα άτομα με Διαβήτη, το να έχουν “σκληρές” σκέψεις για μια “σκληρή” πάθηση είναι φυσιολογικό
Η δυσφορία για τον Διαβήτη, την οποία η Guzman είπε ότι επηρεάζει περίπου το 40% των ανθρώπων που ζουν με την πάθηση, μεταφράζεται σε μέτρια έως υψηλά επίπεδα αγωνίας για τις ανησυχίες, τις σκέψεις, τους φόβους και τις ανησυχίες σχετικά με τη ζωή με Διαβήτη.
«Για τα άτομα με Διαβήτη, το να έχουν “σκληρές” σκέψεις για μια “σκληρή” πάθηση είναι φυσιολογικό, δεν είναι μια παθολογία ή μια ξεχωριστή διάγνωση όπως θα ήταν η κατάθλιψη ή το άγχος» είπε. Με τις προκλήσεις της ρύθμισης του Διαβήτη και την εξουθένωση που αυτές δημιουργούν «οι άνθρωποι νιώθουν ότι υπάρχει αυτή η μεγάλη και δύσκολη δουλειά (που είναι η διαχείριση της πάθησης) και δεν έχουν την ενέργεια να την αναλάβουν. Η αγωνία για τον Διαβήτη δεν είναι απαραίτητα ίδια με την κατάθλιψη» είπε η Guzman και εξήγησε: «Τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να έχουν συνεχή θλίψη, αυτό που περιγράφεται ως μπλε διάθεση, μούδιασμα ή τίποτα. Άλλα συμπτώματα της κατάθλιψης περιλαμβάνουν δυσκολία συγκέντρωσης, αλλαγές στην όρεξη ή δυσκολία στον ύπνο. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να επικαλύπτονται από τις υποχρεώσεις διαχείρισης του Διαβήτη και αυτό μπορεί να γίνει ένα επιπλέον εμπόδιο».
Το άγχος, το οποίο είναι έντονη, υπερβολική και επίμονη ανησυχία και φόβος για τις καθημερινές καταστάσεις, σύμφωνα με την κλινική Mayo, μπορεί να προκαλέσει γρήγορο καρδιακό ρυθμό, γρήγορη αναπνοή, εφίδρωση και αίσθημα κόπωσης. «Για τα άτομα που έχουν διαγνωστεί πρόσφατα με την πάθηση, είναι σύνηθες να βιώνουν ένα αυξημένο επίπεδο άγχους» είπε η Marjorie Madikoto, οικογενειακή νοσοκόμα και εκπαιδεύτρια Διαβήτη στο Diabetes SelfCare Management Institute στο New Carlton, Maryland.
Η σχέση μεταξύ άγχους και κατάθλιψης και της διαχείρισης του Διαβήτη μπορεί συχνά να λειτουργεί σαν ένας βρόχος ανατροφοδότησης
«Οι άνθρωποι συχνά σκέφτονται: “Τι σημαίνει αυτή η διάγνωση, πώς θα το αντιμετωπίσω;”. Η έγκαιρη αναγνώριση των συναισθημάτων του άγχους είναι σημαντική» συμπλήρωσε.
«Η σύνδεση μεταξύ αυτών των προβλημάτων ψυχικής υγείας και του Διαβήτη μπορεί να διαρκέσει πολύ μετά τη διάγνωση» είπε η Allision Nimlos, θεραπεύτρια και συνιδρυτής του Συνεδρίου Diabetes + Mental Health που ζει με Διαβήτη τύπου 1 για 28 χρόνια.
«Η σχέση μεταξύ άγχους και κατάθλιψης και της διαχείρισης του Διαβήτη μπορεί συχνά να λειτουργεί σαν ένας βρόχος ανατροφοδότησης, με το ένα να προκαλεί το άλλο και στη συνέχεια να επιδεινώνει το πρώτο» είπε η Nimlos.
«Κάποιος με κοινωνικό άγχος μπορεί να αποφύγει να ελέγξει τη γλυκόζη του αίματός του ή να πάρει ινσουλίνη σε ένα δείπνο επειδή ανησυχεί πώς μπορεί να τον αντιληφθούν οι άλλοι ή αισθάνεται σαν βάρος ή εισβολή. Ο φόβος της υπογλυκαιμίας (χαμηλό σάκχαρο στο αίμα) είναι ένα άλλο παράδειγμα του βρόχου ανατροφοδότησης: ένα επεισόδιο χαμηλού σακχάρου στο αίμα μπορεί να δημιουργήσει έντονο άγχος ή ακόμα και απόκριση τραύματος, το οποίο στη συνέχεια ωθεί ένα άτομο να διαχειρίζεται κακώς την ινσουλίνη του για να αποφύγει τα χαμηλά σάκχαρα στο αίμα. Αυτό στην πραγματικότητα επιδεινώνει το άγχος, το οποίο στη συνέχεια συνεχίζει τον κύκλο της αποφυγής» είπε η Nimlos.
Το άγχος και η κατάθλιψη είναι πρωταθλητές ψεύτες
Το βασικό είναι οι άνθρωποι να λάβουν την απαραίτητη υποστήριξη το συντομότερο δυνατό. Τα ζητήματα ψυχικής υγείας όπως το άγχος και η κατάθλιψη «είναι όλα εξαιρετικά θεραπεύσιμα και διαχειρίσιμα» αναφέρει η Nimlos. «Με τη σωστή βοήθεια και καθοδήγηση, μπορούν όλοι να ζήσουν μια υπέροχη, ουσιαστική και χαρούμενη ζωή».
«Το άγχος και οι καταθλιπτικές διαταραχές δεν εξαφανίζονται ως δια μαγείας με την πάροδο του χρόνου» είπε η Nimlos. «Στην πραγματικότητα, συχνά γίνονται χειρότερα χωρίς την κατάλληλη θεραπευτική υποστήριξη και διαχείριση των συναισθημάτων. Ένα πράγμα που λέω στους πελάτες μου είναι ότι το άγχος και η κατάθλιψη είναι πρωταθλητές ψεύτες. Μας λένε ότι δεν μπορούμε να χειριστούμε δύσκολα πράγματα ή ότι τίποτα δεν έχει σημασία. Είναι πολύ πιστευτές φωνές αλλά κάνουν λάθος».
Η εύρεση μιας τέτοιας καθοδήγησης σημαίνει συχνά την εύρεση ενός θεραπευτή, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω μιας εικονικής σχέσης. «Μπορεί να είναι δύσκολο να βρει κάποιος έναν ειδικό ψυχικής υγείας με εξειδίκευση στον Διαβήτη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να τον βοηθήσει κάποιος που δεν τον έχει» είπε η Guzman.
«Μπορεί να πάρει λίγο χρόνο, αλλά το να βρει κάποιος έναν καλό θεραπευτή είναι σαν να βρει ένα καλό τζιν» είπε η Madikoto και συμπλήρωσε: «Αν το βάλει, θα πρέπει να ταιριάζει. Ο πάσχοντας και ο θεραπευτής θα πρέπει να είναι αμφότεροι σε θέση να δεσμευτούν και ο θεραπευτής θα πρέπει να μπορεί να αντλεί τις πληροφορίες που χρειάζονται για να οδηγήσει τον πάσχοντα εκεί που πρέπει να φτάσει. Είναι κάτι πολύ προσωπικό και ο καθένας είναι ο μόνος που θα ξέρει αν ταιριάζει το τζιν. Έτσι πρέπει να είναι η σχέση με τον θεραπευτή».
Διαβάστε επίσης: Πώς να εξηγήσετε τον Διαβήτη τύπου 1 στο παιδί σας
Η εμπειρία μας δοκιμάζοντας το δείγμα του σύστηματος συνεχούς χορήγησης ινσουλίνης Omnipod DASH®
